زهرا تالانی: محیط بانان کسانی هستند که مطابق شرح وظایف قانونی، مسوولیت اجرای قوانین و مقررات صید، شکار، حفاظت و بهسازی محیط زیست را در سطح حوزه استحفاظی خویش به عهده دارند.آنان در حفاظت از حیات وحش، اکوسیستم، جلوگیری از آلودگی محیط زیست، ممانعت از تجاوز به مناطق تحت کنترل سازمان های حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی خدمت می کنند.
این افراد مطابق سوابق خدمتی، علمی و کاری خود به کمک محیط بان، محیط بان درجه سه، دو و یک تقسیم می شوند و در صورت ارتقای درجه به عنوان سرمحیط دار سه، دو و یک می رسند. اما در اینجا یک مشکلی وجود دارد و آن این که محیط بانان از نظر قوانین استخدامی، کارمند دولت محسوب می شوند؛ اما با توجه به شرایط کاری خود، وضعیتی شبیه نیروهای انتظامی یا شبه نظامی دارند. این در حالی است که هنگام درگیری مسلحانه یا خطرات مشابه، فقط قوانین کارمندان دولتی در مورد آنان اعمال می شود. به این ترتیب محیط بانان در درگیری با افراد متخلف که بیشتر آنها را شکارچیان مسلح غیرقانونی تشکیل می دهند، از قوانین حمایتی کمی برخوردارند و قوانین حمایت از نیروهای نظامی و انتظامی نیز در مورد آنان مصداق پیدا نمی کند. به این ترتیب چنانچه در درگیری با شکارچیان غیرمجاز، یکی از محیط بانان به آنان صدمه ای وارد کند یا آنان را به قتل برساند، مشمول پرداخت دیه و قصاص می شود. چنانچه حکم اعدام محیط بان اسعد تقی زاده که در منطقه حفاظت شده دنا در درگیری مسلحانه، یک شکارچی غیرمجاز را با سلاح دولتی به قتل رسانده در دیوان عالی کشور مورد تایید قرار گرفته و تا دو هفته دیگر در شهر شیراز به اجرا درمی آید اما چندی پیش رییس سازمان محیط زیست از توقف این حکم خبر داده بود.
در همین باره علی سمیعی سرپرست دفتر حقوقی سازمان حفاظت محیط زیستدر گفت وگو با خبرآنلاین می گوید: تلاش ها برای گرفتن رضایت از خانواده مقتول همچنان ادامه دارد و این امید وجود دارد که خانواده مقتول که اجحاف بزرگی در حق شان روا شده محیط بان سازمان محیط زیست را که هیچ تعمدی در ارتکاب قتل نداشته مورد عفو قرار دهند.
گفت وگوی خبرآنلاین با سرپرست دفتر حقوقی سازمان حفاظت محیط زیست را می خوانید:
محیط زیست چه زمانی از وقوع حادثه در منطقه دنا خبردار شد؟
همان سال 86 که اسعد تقی زاده در لباس ضابط قضایی محیط زیست و به عنوان محیط بان منطقه حفاظت شده دنا با شلیک گلوله از دماغه اسلحه دولتی اش یک شکارچی جوان را از میان پنج شکارچی متخلف به قتل رساند ما مطلع شدیم.
آیا دفتر حقوقی محیط زیست اقدامی برای نجات این محیط بان انجام داده است؟
چهار ماه پیش با خانواده مرحوم ملاقاتی داشتیم و وضع این خانواده نیز به دلیل از بین رفتن جوان شان ناراحت کننده است و قطعا این شرایط برای هیچ خانواده یی قابل تحمل نیست اما با مناعت طبعی که در آنها وجود دارد زمینه بخشش محیط بان فراهم می شود.
به نظر شما این محیط بان و این شکارچی مرحوم قربانی نوعی نبود مدیریت حقوقی و عدم ضمانت کافی احکام ضابطان قضایی قرار نگرفته اند؟
این بحث حقوقی نیست و اتفاقا بحثی اجرایی است یعنی تخلف از قانون صورت گرفته و در 10 سال اخیر این بیستمین موردی است که دو طرف در درگیری کشته شده اند. اجرای قوانین و مقررات به شکل صحیح می تواند مانع چنین اتفاق ناراحت کننده ایی شود چنانچه محیط بانان تحت نظارت دادگستری دوره های آموزشی را می بینند و برای به کارگیری سلاح و برخورد با متخلف از آن استفاده می کنند.
چرا قانون استفاده محیط بان از سلاح مانند دیگر ضابطان قضایی عام و خاص دستگاه قضایی کشور است اما آنها کارمند دولت محسوب می شوند؟
وقتی تخلفی رویت می شود محیط بان ابتدا نیاز به اعلام «ایست»، سپس تیر هوایی و در صورت افاقه نکردن تیراندازی به سمت کمر به پایین متخلف دارد و در صورت «ضرورت» شلیک به صورت جدی انجام می شود. محیط بانان تنها زمانی می توانند از اسلحه خود بطور مستقیم استفاده کنند که مورد هجوم و در خطر مرگ قرار گرفته باشند و از تیراندازی مستقیم به سمت طرف مقابل منع شده اند.
نباید به خاطر یک حیوان یک انسان کشته شود و این در قانون ذکر نشده است اما چنین اتفاقاتی به دلیل وضع شغلی محیط بانان محیط زیست رخ می دهد. ما نمی توانیم این قانون را تغییر دهیم اما ما در تلاش هستیم با دفاع از محیط بانان زمینه حفاظت بهتر مناطق حفاظت شده کشور را فراهم کنیم.
اگرچه تلاش ها برای نجات جان محیط بان اسعد تقی زاده ادامه دارد اما به نظر می رسد نبود شفافیت در قانون حمایت از محیط بان نه تنها نمی تواند زمینه حفاظت بهتر مناطق حافظت شده را از سوی محیط بانان فراهم کند که می تواند منجر به مرگ آدم هایی شود که برای شکار شلیک کرده اند؟
این جوسازی ها درباره این محیط بان اصلاً به صلاح نیست چون محیط زیست با جدیت پیگیر حقوق این محیط بان است.
23245