بازار صادراتی سنگ ساختمانی در ایران، از ارزش نسبتا بالایی برخوردار است و با وجود تحریم‌های موجود، هم‌چنان صادرات سنگ ساختمانی از این سرزمین، پررونق بوده و خواهان زیادی در سرتاسر جهان دارد. انواع سنگ ساختمانی از ایران به دو صورت فرآوری شده و خام به اقصی نقاط جهان، صادر می‌شود که در این میان، متاسفانه خام‌فروشی سنگ به صورت کوپ، آمار نسبتا زیادی دارد که باید سیاست‌گذاران و تولیدکنندگان سنگ، با اخذ سیاست‌های درست، سعی در افزایش کیفیت فرآوری سنگ‌ها نموده و صادرات سنگ خام، کاهش چشمگیری پیدا کند.
با این تفاسیر، آمارهایی که در حوزه سنگ ساختمانی از کشور ایران وجود دارد، خیره‌کننده بوده و از ایران، بازیگری توانمند و قوی در تامین، تولید و صادرات سنگ در عرصه ساختمان‌سازی جهان، ساخته است و نقشی بی‌بدیل و تعیین‌کننده دارد. از این‌رو صادرات سنگ به سراسر جهان، دریچه‌ای تابناک به سوی افزایش تولید ناخالص داخلی و تکیه بر درآمد غیرنفتی است. در ادامه این مقاله، با بررسی آمارهایی که از سایت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی (https://tccim.ir) به دست آمده است، به بررسی میزان صادرات سنگ ساختمانی به کشورهای مختلف جهان و ارزش دلاری آن در سال ۱۴۰۱ خواهیم پرداخت.
میزان صادرات سنگ ایران در سال ۱۴۰۱
در سال ۱۴۰۱، انواع مختلفی از سنگ‌های ساختمانی خام و فرآوری شده صادر شده است. در لیست سنگ‌های صادراتی، سنگ‌های نظیر سنگ مرمر، سنگ تراورتن، سنگ گرانیت، سنگ مرمریت و سنگ رخام به چشم می‌خورد که خواهان زیادی دارد. این سنگ‌ها براساس سفارش و نیاز مشتریان خارجی، یا به صورت کوپ سنگ خام استخراج شده و صادر می‌شود یا پس از برش در ابعاد مختلف نظیر اسلب و تایل و هم‌چنین پرداخت‌های گوناگون آماده خروج از کشور می‌شوند. ابعاد سنگ صادراتی، نحوه پرداخت و فرآوری آن، بستگی به سفارش مشتریان، متفاوت است. ارزش دلاری صادرات سنگ ساختمانی ایران در سال ۱۴۰۱، بالغ بر ۱۸۵ میلیون دلار بوده و به عبارتی دیگر، بیش از پنجاه هزار میلیارد ریال، ارزآوری به کشور صورت گرفته است.
کشورهای مقصد سنگ ساختمانی صادراتی ایران
در سال ۱۴۰۱، نزدیک به یک و نیم میلیون تن سنگ صادر شده و چهار کشور به عنوان مقاصدی شناخته می‌شود که بیشترین میزان سنگ، به سمت آن‌ها روانه شده است. این کشورها به ترتیب، کشورهای عراق، چین، ترکمنستان و امارات متحده عربی است. در این میان، سهم کشور عراق نزدیک به ۷۵ میلیون دلار و با اختلافی چشمگیر، سهم کشور چین بالغ بر ۲۴ میلیون دلار و سهم ترکمنستان بیش از ۱۹ میلیون دلار است.
به واسطه تحریم‌های فزاینده علیه ایران، مقصد سنگ‌های ساختمانی ایران، عمدتا کشورهای آسیایی است. پس از چهار کشور عراق، چین، ترکمنستان و امارات، نام کشورهای هند، جمهوری آذربایجان، ترکیه، کویت، قزاقستان، قطر، عمان، گرجستان و ارمنستان به عنوان کشورهای خریدار سنگ ایران، خودنمایی می‌کند. از طرف دیگر کشورهای معدودی از اروپا نظیر ایتالیا، رومانی، روسیه، اسپانیا، آلمان و یونان، مقصد مستقیم سنگ‌هاست که در این بین، روسیه، ایتالیا و رومانی بیشترین سهم را دارند. ارزش دلاری صادرات به روسیه نزدیک به ۲ میلیون دلار بوده، ایتالیا سهمی ۱.۷ میلیون دلاری و رومانی سهمی ۱.۵ میلیون دلاری دارند.
ارزش بازار صادراتی سنگ‌های گوناگون و مقاصد صادراتی هر سنگ
با نگاهی کلی به آمار صادرات سنگ ساختمانی در سال ۱۴۰۱، درمی‌یابیم که سنگ مرمر، سنگ تراورتن و سنگ رخام به شکل فرآوری شده و خام، صادرات قابل توجهی دارد و بیش از یک سوم سهم صادراتی بازار سنگ، مربوط به این سنگ‌هاست. کشور عراق، با اختلاف بسیار زیاد، مقصد اول و امارات متحده عربی دومین مقصد صادرات این دسته از سنگ‌هاست. کشورهای چین و هند نگاه ویژه‌ای به خرید سنگ تراورتن ایران دارند. هم‌چنین نام کشورهای چین و ایتالیا در صف خریداران مهم سنگ مرمر ایران، خوش می‌درخشد.
صادرات سنگ گرانیت نیز به انواع مختلف خام و فرآوری شده صورت گرفته و سنگ گرانیت صادراتی، ارزشی بیش از ۴۰ میلیون دلار داشته است. مقصد سنگ گرانیت در وهله اول کشور ترکمنستان با ارزش صادراتی ۱۸ میلیون دلار بوده و در وهله دوم کشور عراق با ارزش صادراتی ۹ میلیون دلار بوده است.
بازار صادراتی سنگ مرمریت نیز بسیار پررونق بوده و کشور چین، خریدار بلامنازع این سنگ از کشور ایران بوده و بالغ بر ۱۸ میلیون دلار سنگ مرمریت، به این کشور صادر شده است. کشور هند، مقصد دوم سنگ مرمریت از نظر میزان حجم و ارزش صادراتی این سنگ است که بیش از ۷.۵ میلیون دلار بوده است.
قابل تامل است که سنگ چینی (کریستال) با وجود سنگ‌های باکیفیتی که در ایران استخراج می‌شود، اما سهم قابل توجهی در این بازار صادراتی ندارد و کل ارزش صادراتی سنگ چینی در سال ۱۴۰۱، تنها ۱۴۰ هزار دلار بوده است. در میان کشورهای خریدار این سنگ، کشور هند، بیشترین خرید را داشته است.
به طور کلی، می‌توان گفت که صادرات سنگ ساختمانی، می‌تواند حوزه صادراتی مهم و استراتژیکی برای کشور محسوب شود. براساس آمار موجود، می‌توان بازار مقصد هر سنگ را بهتر شناخت و علاوه بر آن، با اخذ سیاست‌های معقول در جهت بهبود تولید و فرآوری هر سنگ، متناسب با آخرین پیشرفت‌های فناوری و خواست مشتریان خارجی، از خام‌فروشی سنگ‌های ارزشمند ایران کاسته شود. بدین صورت، علاوه بر رونق تولید داخل و اشتغال بیشتر نیروهای کاری، در نهایت سنگ‌هایی با کیفیت و استاندارد بالا به جهان صادر کرده و سهم بیشتری از بازار سنگ جهانی را تصاحب خواهیم نمود. این رویایی است که مجموعه بازرگانی سنگ کیان‌مهر، در سر می‌پروراند و امیدوار است که سنگ ایران، بیش از پیش زینت‌آرای ساختمان‌هایی مجلل در اقصی نقاط جهان شود و نام کشور عزیزمان ایران در این عرصه بیشتر به گوش برسد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه خرید و صادرات سنگ ساختمانی و دریافت اطلاعات دقیق‌تر آمار میزان صادرات سنگ در ۱۴۰۱، می‌توانید با کارشناسان این مجموعه، تماس (۰۹۱۳۱۳۳۸۱۶۴) حاصل فرمایید و یا از سایت مجموعه به نشانی www.KianMehrStone.ir بازدید نمایید.
در پایان قابل ذکر است که در این مقاله، آماری ناب از صادرات سنگ ایران به اقصی نقاط جهان در سال، ارائه داده شده است که براساس بررسی چندین کد تعرفه مربوط به صادرات سنگِ سازمان گمرک ایران استخراج شده است.