همان‌طور که از نام کلاهبرداری اینترنتی پیداست، این جرم در بستر اینترنت انجام می‌شود و اغلب، عدم آشنایی افراد از این محیط و ناآگاهی از انواع روش‌های کلاهبرداری و هم‌چنین بی‌احتیاطی و اعتماد بی‌جا، باعث به وقوع پیوستن این جرم می‌شود.
۷ روش رایج کلاهبرداری اینترنتی
امروزه، روش‌های بسیار متنوعی برای کلاهبرداری اینترنتی رواج یافته است؛ این روش‌ها، بسیار دقیق و حساب شده، توسط افراد سودجو طراحی می‌شود و ناآگاهی و سادگی مردم نیز باعث تحقق آن خواهد شد. از جمله متداول‌ترین روش‌های کلاهبرداری اینترنتی عبارتند از:
فیشینگ یا درگاه پرداخت جعلی اینترنتی
در این روش کلاهبردار با طراحی درگاه جعلی پرداخت اینترنتی، تمام اطلاعات افراد از جمله: شماره کارت، رمز دوم و ... را به‌دست آورده، سپس با ارسال پیام خطا در اتصال، یا عدم انجام تراکنش، مانع از ایجاد شک شده و سپس در زمان مناسب، اقدام به تخلیه حساب فرد می‌کند.
اسکیمر یا کارت بانکی جعلی
کلاهبردار در این روش، با اضافه کردن یک قطعه سخت افزاری به دستگاه خودپرداز یا کارت‌خوان، اطلاعات کارت بانکی افراد را ذخیره و در فرصت مناسب با ساخت کارت جعلی، اقدام به کلاهبرداری می‌کند.
رسید جعلی بانکی
ساخت رسید جعلی بانکی توسط نرم افزارهای جعلی، با شماره پیگیری و رسید پرداخت و ارسال برای صاحبان کسب و کار در ازای خرید محصول، یکی از روش‌های رایج در کلاهبرداری اینترنتی است.
فروشگاه تقلبی اینترنتی
فرد کلاهبردار با استفاده از نام فروشگاه‌ها یا شرکت‌های معروف، برای جلب اعتماد مشتریان اقدام به ساخت فروشگاه اینترنتی جعلی و ارائه محصولات مختلف که وجود واقعی ندارند و هم‌چنین ساخت درگاه پرداخت جعلی می کند. پس از کارت به کارت یا دریافت اطلاعات کارت افراد، با عدم ارسال کالا و یا خالی نمودن حساب کارت، اقدام به کلاهبرداری می‌کند.
جعل هویت
در این روش، با هک کردن وب سایت، صفحه شخصی، ایمیل یا تلفن افراد مختلف، اقدام به دسترسی به اطلاعات و سوءاستفاده از آن می‌نمایند.
سرقت اطلاعات با آگهی تبلیغات یا ویروس‌ها
در این روش بنرهای تبلیغاتی جذابی در بعضی سایت‌ها قرار می‌گیرد و در صورت کلیک روی آن‌ها، ویروس یا برنامه‌ای روی سیستم کاربر نصب و به تخلیه اطلاعات منجر می‌شود. بعضی از برنامه‌های رایگان نیز قابلیت ذخیره اطلاعات کاربر را دارند.
کلاهبرداری نیجریه‌ای
در این روش ایمیل جعلی با اندکی تغییر، مشابه ایمیل شرکت‌های معروف ساخته شده و به نام آن شرکت معامله انجام می شود.
اقدامات لازم برای قربانیان کلاهبرداری اینترنتی
در صورتی که قربانی کلاهبرداری اینترنتی شده‌اید این موارد را حتما رعایت کنید:
تغییر دسترسی‌های شخصی
مهم‌ترین اقدام قبل از مراجعه به پلیس فتا و ثبت شکوائیه، تمام رمزهای شخصی، اعم از رمز حساب‌های بانکی، رمز عبور ایمیل، شبکه‌های اجتماعی و سرویس‌های آنلاین که از آن‌ها استفاده می‌کردید را تغییر دهید.
پیگیری قضایی
با مراجعه به پلیس فتا یا سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، اقدام به ثبت شکایت نمائید. البته به صورت اینترنتی نیز می‌توانید شکایت خود را در سامانه خدمات قضایی ثبت کنید. قبل از مراجعه حتما باید در سامانه ثنا عضو شوید.
جمع آوری مدارک و اثبات وقوع جرم
برای ثبت شکایت، وجود ادله برای اثبات جرم کلاهبرداری، ضروری است. شما باید تمامی مدارک، دال بر کلاهبرداری، از قبیل پرینت صفحه یا سایت متخلف و آدرس آن، تمامی پیام‌های ارسالی و دریافتی، ایمیل ها، لینک‌ها، اسکرین شات‌ها، اطلاعات تماس و اطلاعات مربوط به معاملات و ... را در اختیار مراجع قضایی قرار دهید.
حتما با یک وکیل پایه یک دادگستری مشورت کنید
اگر قربانی یک پرونده کلاهبرداری اینترنتی پر ضرر هستید، برای پیروزی باید این پرونده و اثبات وقوع جرم را به یک وکیل حرفه‌ای و متخصص بسپارید. یک وکیل پایه یک دادگستری، به دلیل احساسات قوی و توان مدیریتی و قدرت تجزیه و تحلیل بالا، هم‌چنین فن بیان موثر، قادر به کنترل مسیر پرونده‌های محوله در مسیر اصولی خواهد بود.
۹ روش جلوگیری از کلاهبرداری اینترنتی در ایران
راه‌های بسیار ساده‌ای برای مقابله با این جرم وجود دارد که با رعایت آن، از دردسرهای بعدی جلوگیری خواهد شد که در ذیل به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- تغییر رمز کارت بانکی، گوشی همراه و لپ تاپ یا کامپیوتر
- عدم استفاده از وسایل دیجیتال دیگران یا وای فای عمومی برای انجام تراکنش‌ها
- نصب نرم افزارهای امنیتی بر روی وسایل دیجیتال
- استفاده از رمز پویا در انجام تراکنش‌ها
- عدم قرار دادن کارت بانکی یا سیستم شخصی در اختیار دیگران
- عدم قرار دادن اطلاعات شخصی در اختیار دیگران
- توجه به جعلی نبودن درگاه‌های اینترنتی
- آدرس درگاه‌های امن، حتما با HTTPS شروع می‌شود. قبل از پرداخت، حتما آدرس را چک کنید.
- آدرس و نام درگاه را بررسی کنید. ممکن است تنها یک حرف در آدرس تغییر داده شده باشد.
- در صورت شک کردن به درگاه، صفحه را دوباره بارگذاری کنید زیرا درگاه‌های ایمن، شماره صفحه کلید مجازی و همین‌طور کد کپچا را هر بار تغییر می‌دهند.
- درگاه جعلی، به‌جای پیغام خطای شاپرک یا درگاه، پیغام عملیات موفق را ارائه می‌دهد.
- جلوگیری از کپی شدن کارت بانکی
- دقت کنید قطعه‌ای به دستگاه کارت‌خوان یا خودپرداز متصل نباشد.
- در صورت وجود چسبندگی در دستگاه خودپرداز یا کارت‌خوان و یا وجود افراد مشکوک در اطراف، عملیات پرداخت را انجام ندهید.
- کارت خود را در اختیار افراد دیگر قرار نداده و خود اقدام به انجام تراکنش نمائید.
- اجازه تکرار عملیات کارت، با چند دستگاه مختلف را ندهید.
- از دستگاه‌های پرداختی که در معرض دید هستند، استفاده نمائید.
- اطمینان از جعلی نبودن رسید پرداخت
- اسم و مشخصات در رسید به معنای واقعی بودن آن نیست. قبل از بررسی حساب بانکی و اطمینان از واریز به حسابتان، از تحویل کالا خودداری کنید.
- حتما پیامک بانکی خود را فعال کنید و در صورت فعال نبودن، از طریق خودپرداز از انتقال موفق به حساب خود مطمئن شوید.
کلاهبرداری اینترنتی از طریق لینک‌ها
شایع‌ترین روش کلاهبرداری اینترنتی از طریق پیامک یا ایمیل و ارسال لینک‌های پرداخت آلوده، برای افراد است که فرد را به درگاه جعلی هدایت کرده و اطلاعات وی را به سرقت می‌برند. این لینک‌ها با نام وبسایت‌های معتبر مانند بانک‌ها و شرکت‌های معروف، افراد را جذب و با کلیک کردن روی لینک‌ها به صفحات تقلبی هدایت و با هک کردن حساب بانکی و اطلاعات افراد، کلاهبرداری می‌کنند. برای پیشگیری، مهم است که روی لینک‌های مشکوک کلیک نکنید و مراقب پیام‌های ناخواسته باشید و از باز کردن و پاسخ دادن به آن‌ها خودداری کنید. هم‌چنین اطلاعات خود درباره فیشینگ را بالا برده و از برنامه‌های امنیتی مناسب بر بر روی گوشی و سیستم شخصی خود، استفاده کنید.
مجازات کلاهبرداری اینترنتی در قانون جدید
طبق ماده ۱۳ قانون جرائم رایانه‌ای مصوب سال ۱۳۸۸ و انعکاس آن در ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲:
«هرکس به‌طور غیر مجاز از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل محو، ایجاد یا متوقف کردن داده‌ها یا مختل کردن سامانه، وجه یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند، علاوه بر رد مال به صاحب آن، به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون ریال تا یکصد میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.» برای دریافت مشاوره حقوقی با گروه وکلای متخصص دادصا به مدیریت مریم صاین پور، بهترین وکیل خانم متخصص و باتجربه پایه یک دادگستری، با شماره همراه ۰۹۳۰۸۸۳۳۳۲۵ یا شماره ثابت ۰۲۱۹۱۳۰۶۷۸۷ تماس بگیرید.