«تاجر مرگ به کام مرگ فرو رفت». این عنوان آگهی فوت آلفرد نوبل در سال 1888 / 1267 بود. نوبل با فروش مواد منفجره ثروت هنگفتی برای خود گرد آورده بود. با این حال، در اصل این لودویگ، برادر آلفرد بود که از دنیا رفته بود.
هنگامیکه نوبل وصیتنامه خود را نوشت، دستوراتی مبنی بر اهدای جوایز سالیانه برای افرادی داده بود که خدمتی بزرگ به بشریت میکنند. این جایزه هنوز معتبرترین جایزه در علم به حساب میآید، اما سوالاتی مطرح است که آیا این جوایز هنوز اهداف بکر نوبل را دنبال میکنند یا خبر.
جایزه نوبل میتواند افراد مستعد ولی نه چندان سرشناس را به نظریهپردازانی موثر در عرصه جهانی تبدیل کند. به عنوان مثال مردم بسیار کمی در کنیا، در مورد وانگاری ماتای و تلاشهای او برای ارتقای پیشرفت و حقوق بشر میدانستند، تا زمانی که او در سال 2004 / 1383 جایزه صلح نوبل را برنده شد. در نتیجه توجه رسانهها به وی، این فرصت طلایی را در اختیارش قرار داد که پیام خود را اعلام کند.
ماتای تنها یکی از برندگان اخیر است که دستاوردهایش ناشیانه در چارچوب جایزه گنجیده است. کارهای او در مورد عدالت محیطی و اجتماعی با صلح در ارتباط هستند، اما با اهداف اصلی مطابقت ندارند. با این حال او در دسته صلح قرار گرفت.
جوایز اصلی علمی در شیمی، فیزیک، فیزیولوژی و پزشکی، هنوز نظریه قرن نوزده نوبل را دنبال میکنند. در واقع تنها دگرگونی در سیستم نوبل، اضافه کردن جایزه اقتصاد به این جوایز در سال 1968 / 1347 از سوی بانک مرکزی سوئد بود و امروز، این سوال مطرح است که آیا واقعا این مسئله ربطی به بهترین خدمات به بشریت دارد یا نه.
پس آیا این جایزه نیازمند تغییراتی هست؟ این سوال از عدهای از دانشمندان برجسته پرسیده شد و اکثر آنها بر روی جواب مثبت تاکید کردند. پس از یک ماه مذاکره، تصمیم گرفته شد تا جایزه نوبل جدیدی برای جامعه جهانی و سلامت عمومی تشکیل شود. گروه همچنین اعلام کردند جایزه پزشکی باید از نو پیکربندی شود تا دستاوردهایی را در زندگی علمی، از بومشناسی تا زیستشناسی مولکولی به رسمیت بشناسد.
اگر آلفرد نوبل اکنون زنده بود، با این پیشنهادات چه میکرد؟ به اعتقاد ما او فکر میکرد روح وصیتنامهاش به تسخیر درآمده است. آنها که بیشترین خدمات را برای دنیا انجام میدهند، افراد و سازمانهایی خواهند بود که قادرند تغییرات آب وهوا را کنترل کرده و بیماریها را ریشه کن کنند. باید مطمئن شد که اینگونه موفقیتها توسط معتبرترین جایزه دنیا شناخته خواهند شد.
نیوساینتیست، ترجمه: فاطمه محمدی نژاد