خبرآنلاین در سال 90 با دعوت از طیبه صفایی رئیس فراکسیون زنان، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات و نماینده تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر درباره این موضوعات گفتگویی داشت که در ادامه بخش‌های مهم این مصاحبه را می‌خوانید.
بعضی می‌گویند که حضور اجتماعی زنان هیچوقت در اسلام مطرح نبوده است. نظر شما چیست؟
اسلام می‌گوید زن و مرد در خلقت و سرشت و آفرینش تفاوت ندارند، این تفاوت در نقش‌ها است. نقش مادری نیز یکی از این نقش‌ها است زمانی که نقش مادری به یک زن داده می‌شود انتظاراتی هم ایجاد می‌شود. متاسفانه همیشه در حوزه زنان دچار افراط و تفریط شده‌ایم و تعادل نداریم؛ یا زن را در مطبخ خانه تصور کرده‌ایم یا برابر مرد. آنچه در چهارچوب اسلام وجود دارد ملاک ما محسوب می‌شود. هر جا که اضطرار داشته باشیم باید وارد شد. این اضطرار در حوزه دین یا بیمارستانی خودش را نشان می‌دهد.
به نظر شما کسانی که منتقد حضور زنان در فعالیت‌های اجتماعی هستند و مشکل را در این می‌دانند که زنان برای انجام این وظایف اجتماعی نقش طبیعی را کنار می‌گذارند، درست فکر می‌کنند؟
من چنین تصوری ندارم. چرا فکر می‌کنیم نقش واقعی زنان کنارگذاشته می‌شود؟ در حال حاضر من یک نماینده مجلس هستم اما بیش از همه من یک همسر و مادر هستم. اگر قرار باشد کارها و نقش‌های اجتماعی مرا از همسر و مادر بودن بازدارد ترجیح می‌دهم نخست کارم را کنار بگذارم زیرا زندگی‌ام را آنقدر دوست دارم که حفظ آن اهمیت ویژه‌ای برایم دارد. من جایگاه زنان را فراتر از آن می‌دانم که خود را محصور به خانه و مسائل آن بدانیم. فضای اجتماعی به خانمها دید می‌دهد.
واضح است که نقش اجتماعی مردان در خارج از خانه پررنگ‌تر است. موافق نیستید؟
یعنی نقش زنها فقط در خانه است؟ چه کسی این حرف را می‌زند؟ مستندات شما در این خصوص چیست؟ چرا امام حسین (ع) با وجود اینکه می‌دانست قرار است شهید شود خانواده‌اش را به کربلا می‌آورد؟
آن موضوع یک اضطرار بود. چه ارتباطی با شرایط امروز دارد؟
امروز لحظه به لحظه و در همه جا شاهد اضطرار هستیم. این اضطرار را بنیانگذار انقلاب اسلامی و رهبرمان بیش از من و شما تشخیص می‌دهند. بالاخره یا باید مجتهد باشیم یا مقلد. من پیرو سخنان رهبرم حرف می‌زنم.
پس چرا ما در طول 30 سال یک فقیه زن نداشته‌ایم؟
باید جامعه و فرهنگ آن نیز پذیرای این موضوع باشد. آیا رهبری با بحث وزرای زن مخالف بود؟ ما نباید یک بعدی به اسلام نگاه کنیم باید جوانب آن را در نظر بگیریم.
این بیان نوعی فمینیسم اسلامی نیست که در حال مطرح شدن در جامعه است؟
چیزی به اسم فمینیسم اسلامی وجود ندارد. این تصور و تفکری بود که در مجلس ششم مطرح شد اما ما پیرو رهبریم و از خومان هم در حوزه‌ها چیزی اضافه و کم نمی‌کنیم. رهبری حوزه زنان و خانواده را در سیاستی که ابلاغ کرده در خصوص برنامه پنجم توسعه و سند چشم‌انداز آنها را در خط و مشی خاص قرار داده است که شامل "تقویت نهاد خانواده و جایگاه زن در آن و در صحنه‌های اجتماعی و استیفای حقوق شرعی و قانونی بانوان در تمام عرصه‌ها و توجه ویژه به نقش سازنده آن" می‌شود. به این ترتیب رهبری نقش تعیین‌کننده زن را تنها در خانواده ندیده است.
ما زنان می‌خواهیم دیدگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی و مقام معظم رهبری درخصوص بانوان در جامعه پیاده شود. دیدگاه رهبر در محدود کردن حوزه حضور زنان نیست. ایشان دیدگاه وسیعی را نسبت به حوزه زنان دارند و همواره بر نقش سازنده زنها بسیار تاکید کرده‌اند. رهبری همچنین موضع طلبکارانه از دنیا را نیز در حوزه زنان مطرح کردند. ما از دنیا بخاطر جایگاهی که برای زنان در نظر گرفته‌اند طلبکار هستیم و منتقد آنها هستیم که چرا زنان را تا حد برهنه‌انگاری تنزل داده‌اند؟ چرا زن را ابزاری برای فروش ابزارهای مادی دیده‌اند؟
شما به عنوان رئیس فراکسیون زنان مجلس، مشکلات پیش روی زنان کشور را در چه می‌دانید؟
بر خلاف آنچه انگاشته می‌شود بسیاری از مشکلات بانوان جامعه ما مشکلات دینی، مذهبی و فرهنگی نیست. اشکال در نگاه آقایان جامعه نسبت به زنان و حضور اجتماعی آنها است. این یک نیاز است. آقایان جامعه باید بپذیرند که جامعه ما در حال گذار است. در این زمان یک زن ایرانی می‌تواند در کنار کارهای منزل به فعالیت‌های اجتماعی‌اش نیز بپردازد. اما آقایان این دو خصیصه را از یکدیگر تفکیک می‌کنند.
موانع حوزه زنها به سه حوزه تقسیم‌بندی شده است؛ حوزه فردی، خانوادگی و اجتماعی. گاهی اوقات در حوزه فردی خانمها به دلایل خاص اجتماعی به خودباوری لازم نمی‌رسند. این کمبود خودباوری یکی از موانع عمده خانمها به حساب می‌آید. موانعی که تاثیر بسزایی بر آینده آنها می‌گذارد و مشکلات زیادی را برای آنها ایجاد می‌کند. زنها درحوزه خانوادگی زمانی می‌توانند به بروز خوبی برسند که از همراهی خانواده برخوردار باشند. انتظار ما از یک خانواده مسلمان این است که زن و مرد با هم به تعالی کامل برسند و اعضای خانواده مانع رشد دیگری نشود. اگر مردهای خانواده این مقاومت را ایجاد کنند موانع خانوادگی ایجاد کرده‌اند. مردها به خاطر باورهای غلط و خودبافته‌ای که در دین اسلام جایی ندارد از رشد زن ممانعت ایجاد می‌کند.
در پاره‌ای موارد ما با موانع اجتماعی روبرو هستیم. این موانع شامل فرهنگ‌هایی مغایر با ارزش‌های اسلامی می‌شوند. گاهی افرادی این فرهنگ‌ها را می‌سازند که نیتشان هم ایجاد مانع در جهت رشد خانمها است. اینها نگرش‌هایی است که به غلط در ذهن آقایان و خانمها جا افتاده است. واقعا ً دین نمی‌تواند مانع فعالیت‌های زنان باشد.
پس با نگرش قسمت‌هایی از جامعه که نقش خانمها را تنها در مطبخ‌خانه می‌دانند، چه می‌کنید؟
ملاک و الگوی ما مسلمانان اسلام است پس این توسعه باید توسعه اسلامی و ایرانی باشد. توسعه از دیدگاه غرب موجب تزلزل نظام خانواده شده است. شاخص‌هایی که در توسعه غرب مطرح است برای ما مطرح نیست. هرگونه تقلید کورکورانه موجب تزلزل در خانواده می‌شود. در خصوص آمارهای طلاق باید این نکته را در نظر گرفت که جامعه ما هر روز در حال تغییر است، زیرا جهان در حال متحول شدن است. اگر در گذشته اطلاعات اندک بود اما امروز عصر ارتباط و اطلاعات است. اطلاعات بدون اجازه وارد زندگی، فکر و ذهن ما می‌شود. زنها و مردها باید برای این هجمه‌ها آماده شوند. اگر افرادی ظرفیت لازم جهت برخورد با این فضا را نداشته باشند مسحور این اطلاعات خواهند شد. همین مباحث باعث تزلزل خانواده‌ها می‌شود. به هر حال زن و مرد هم کفو یکدیگر هستند. هر گونه زیاده‌خواهی مردان و زنان انسجام خانواده را بر هم می‌زند. این موضوع هیچ ربطی به شغل و تحصیلات افراد ندارد. اگر مواردی که به آنها اشاره کردم در نظر گرفته شود شغل و تصحیلات موجب شناخت و درک خانواده می‌شود پس اشتغال زنان آمار طلاق را بالا نبرده است. این سخن بی‌انصافی در حق زنها است.
برخی در این خط کشی‌های جنسیتی خود، خانمها را فقط در آموزش و پرورش و بیمارستان‌ها می‌بینند و لزوم وجود آنها را در بخش‌های دیگر نمی‌بینند. شما این اضطرار و طرح مباحث نظیر آن را چگونه می‌بینید؟
وقتی می‌گوییم نیمی از جامعه ما را زنان تشکیل می‌دهند باید بدانیم بدون بهره‌گیری و نادیده گرفتن آنها در جامعه قادر نخواهیم بود به این سند چشم‌انداز بیست ساله برسیم. بی شک مسئولین چنین باوری را ندارند. اگر زنان نیمی از جامعه را به خودشان اختصاص داده‌اند باید در مراحل تصمیم‌گیری کشوری در نظر گرفته شوند. همانطور که معمار کبیر جمهوری اسلامی ایران و مقام رهبری تاکید داشتند که زنان باید در مقدرات اصلی دخالت داشته باشند عمل شود. البته شغل‌هایی که در جامعه برای زنان در نظر گرفته می‌شود شغل‌های برابر با مردان نیست. ما این انتظار را نداریم که در هر شغلی که آقایان فعالیت می‌کنند خانمها نیز باید فعالیت کنند بلکه معتقدیم در تعریف و طراحی مشاغل خانمها باید جایگاه و منزلت و کرامتشان نیز در نظر گرفته شود. ما برابری و مساوات از تنوع غربی را در شان زنانمان نمی‌دانیم. ولی گاهی اوقات غفلت زنان سرپرست خانوار باعث می‌شود آنها به مشاغلی روی بیاورند که با روحیه لطیفشان متضاد است. پس مسئولین باید این مسایل را آسیب‌شناسی کنند. یکی از راهکارهای پیشنهادی روی آوردن به شغل‌های مجازی و دورکاری است. البته این کار باید فرهنگ‌سازی شود.
47243