به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، یکی از مشهورترین سفرنامه‌های حج در دوران معاصر، اثر علی شریعتی با عنوان «حج» است. این سفرنامه حاصل دومین سفر شریعتی به مکه در سال‌های ۱۳۴۹-۱۳۵۰ بود و نخستین بار در سال ۱۳۵۰ توسط حسینیه ارشاد منتشر شد.
بنا بر روایت تسنیم،اگرچه این کتاب در دسته‌بندی سفرنامه‌ها قرار می‌گیرد، اما به نوعی بیان اسرار حج و کوششی است برای درک بهتر مناسک دینی از منظر یک زائر مسلمان که در پی تحول و نجات است.
شریعتی در سراسر کتاب به توصیف پرداخته و همواره انسان را مخاطب قرار می‌دهد. او با طرح پرسش‌هایی، خواننده را به تفکر و خودکاوی وا می‌دارد.
کتاب «حج» در سه بخش تنظیم شده است: بخش نخست، حج عمره، که شریعتی از آن با عنوان «سفر به کعبه» یاد می‌کند؛ بخش دوم، حج اکبر، که «سفر از کعبه» نامیده شده و به اعتقاد شریعتی، با ترک کعبه آغاز می‌شود؛ و بخش سوم، «بزرگ‌تر از حج»، که همان شهادت است. این بخش اشاره‌ای مستقیم به ناتمام ماندن سفر حج امام حسین(ع) و حرکت ایشان به سوی کربلا دارد.
در بخشی از این سفرنامه می‌خوانیم:
«از رکن حجرالاسود باید وارد مطاف شوی. از اینجا است که وارد منظومه جهان می‌شوی، وارد مردم می‌شوی. در گرداب خلق، چون قطره‌ای محو می‌شوی و فلک خویش را پیدا می‌کنی. حرکت خویش را آغاز [می‌کنی]، در مدار قرار می‌گیری، در مدار خداوند، اما در مسیر خلق!
در آغاز باید حجرالاسود را «مس» کنی، با دست راستت آن را لمس کنی و بی‌درنگ خود را به گرداب بسپاری.
این سنگ، رمزی از دست است، دست راست، دست کی؟ دست راست خدا.