به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، خانم مریم جبلی مدیر مدرسه علمیه فاطمه‌الزهرا(س) نائین در گفت‌وگو با حوزه در اصفهان اظهار داشت: در آیات متعددی از قرآن (مانند سوره نور، آیه ۳۱ و سوره احزاب، آیه ۵۹) بر وجوب حجاب برای زنان تاکید شده است، در واقع حکم حجاب به عنوان یک «حکم شرعی ثابت» در شریعت اسلام تلقی شده و غیر قابل تغییر است.
وی افزود: باید به این مساله دقت داشته باشیم که اصل وجوب حجاب تغییر نمی‌کند، اما نوع پوشش، شکل ظاهری و رنگ آن می‌تواند با توجه به عرف، فرهنگ، و اقتضائات زمانی و مکانی هر جامعه متفاوت باشد.
بنابر روایت حوزه، جبلی خاطر نشان کرد: در فقه اسلامی، احکام به دو دسته فردی و اجتماعی تقسیم می‌شوند، اگرچه حجاب در وهله نخست یک حکم فردی به نظر می‌رسد، اما آثار اجتماعی آن مانند امنیت اخلاقی جامعه، سلامت روابط زن و مرد و حفظ هویت دینی و تحکیم بنیان خانواده باعث می‌شود که آن را نیز در حیطه احکام اجتماعی جای دهند.
مدیر مدرسه علمیه خواهران نایین ادامه داد: بنابراین حکومت اسلامی موظف است در حوزه‌ی ارزش‌های دینی از جمله حجاب سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری کند، اما این سیاست‌گذاری باید مبتنی براجرای مقدماتی از جمله اقناع فرهنگی، عدالت در اجرا، و رعایت مراتب امر به معروف جهت پذیرش آن باشد.
حجاب مرد و زن از منظر قرآن
وی عنوان کرد: قرآن کریم به طور همزمان نسبت به «پوشش زنان» و «نگاه مردان» توجه داشته است، در آیه ۳۰ سوره نور، ابتدا مردان به «غض بصر» (پایین انداختن نگاه) فرمان داده شده‌اند و سپس زنان به حفظ نگاه خود امر شده‌اند.
استاد مدرسه علمیه خواهران نایین اضافه کرد: همچنین پوشش مناسب برای مردان (حد پوشش، پرهیز از لباس‌های تنگ یا تحریک‌آمیز) نیز مطرح است اما دلیل تأکید و برجسته شدن حجاب زنان در جامعه امروز را می‌توان در نمادشدن آن در هویت دینی و فرهنگی جستجو کرد.
وی یادآور شد: از سوی دیگر، نگاه جنسیتی به زن و نیز رسانه‌ای شدن پوشش زنان، باعث شده که فشار فرهنگی و اجتماعی در جامعه امروز عمدتاً بر زنان باشد که برای اصلاح این وضعیت باید بر فرهنگ عفاف متقابل و مسئولیت اخلاقی هر دو جنس تأکید شود.
علل اصلی کاهش اقبال به حجاب در نسل جدید
جبلی علل کاهش اقبال به حجاب در نسل جدید را چند علتی و پیچیده دانست و گفت: بخشی از آن ناشی از فشارهای سیاسی و استفاده ابزاری از حجاب در برخی سیاست‌ها است که آن را از حالت فرهنگی و دینی خارج کرده و به مسأله‌ای امنیتی تبدیل کرده است.
مدیر مدرسه علمیه خواهران نایین تأکید کرد: عوامل فرهنگی، تربیتی و تحولی نیز در این زمینه نقش جدی دارند؛ از جمله این عوامل می توان به ضعف در انتقال مفهومی عفاف، فقدان الگوهای جوان‌پسند، تأثیر رسانه‌های جهانی، تغییر سبک زندگی و کاهش انسجام خانواده اشاره کرد.
بهترین راهکارهای ایجابی برای ترویج عفاف و حجاب
وی همچنین عدم پاسخ‌گویی مناسب به شبهات و بی‌توجهی به نیازهای هویتی نسل جوان را باعث گسست ارزشی در این موضوع دانست و گفت: باید با نگاهی همه‌جانبه و باز، راهکارهایی مبتنی بر گفت‌وگو، آموزش عمیق و تربیت هویتی اتخاذ کرد.
جبلی ضمن یادآوری اینکه رویکردهای سلبی، به‌ویژه برخورد قهری و تهدیدی در کوتاه مدت ممکن است باعث رعایت حجاب و پوشش شود، اما در بلند مدت اثر معکوس دارد و به نفی درونی ارزش حجاب می‌انجامد.
مدیر مدرسه علمیه خواهران نایین تصریح کرد: بهترین راهکارهای ایجابی شامل آموزش تدریجی مفاهیم عفاف از کودکی، تبیین عقلانی و روان‌شناختی فواید حجاب، ارائه الگوهای موفق و جذاب، استفاده از ظرفیت هنر و رسانه در تبلیغ غیرمستقیم، ایجاد محیط‌های اجتماعی سالم و تقویت حس هویت دینی در جوانان است.
وی خاطر نشان کرد: رسانه‌های غربی و شبکه‌های اجتماعی با ترویج سبک زندگی غربی و فرهنگ برهنگی تصویری منفی از حجاب را به عنوان نماد عقب‌ماندگی ارائه می‌دهند، الگوهای منفی غربی، سلبریتی‌ها و صحنه‌های مستهجن فضای مجازی باعث شده‌اند که ذهن جوانان به سمت فرهنگ بصری غربی متمایل شود.
جبلی تأکید کرد: برای مقابله با این وضعیت باید رسانه‌های بومی را تقویت کرد، از ظرفیت نخبگان جوان و حجاب‌دار در فضای مجازی بهره گرفت و در عین حفظ ارزش‌ها، با زبان بین‌المللی، هنری و روان‌شناختی در مورد حجاب گفت‌وگو کرد، تولید محتوای حرفه‌ای، استفاده از تکنولوژی و نشان‌دادن سبک زندگی باحجابِ موفق و پرنشاط، از جمله اقدامات مؤثر در این زمینه است.
نهادینه کردن فرهنگ عفاف از کودکی
استاد مدرسه علمیه خواهران نایین اظهار کرد: حجاب در فرزندان باید طوری آموزش داده شود که به یک باور درونی تبدیل شود، تربیت عفاف‌محور از کودکی، نیازمند توجه به سه مؤلفه شناختی، احساسی و الگویی است.
وی افزود: ابتدا کودک باید معنای حجاب و عفاف را در قالب زبان کودکانه، قصه و بازی بشناسد، در مرحله دوم باید حجاب را با تجربه‌ای عاطفی و خوشایند (نه اجبار یا تنبیه) همراه بداند و سوم وجود الگوی باحجابِ شاد، مستقل و قوی در مادر، معلم یا مربی برای دختران از جمله موارد ایجاد انگیزه جهت حفظ حجاب است.
مدیر مدرسه علمیه خواهران نایین عنوان کرد: مشارکت کودک در انتخاب نوع پوشش، توجه به زیبایی، احترام به استقلال تدریجی و آموزش غیرمستقیم از طریق فیلم، کتاب و گروه همسالان نیز کمک می‌کند که حجاب از یک الزام به یک باور درونی تبدیل شود.
جبلی یادآور شد: باید فرزند در خانواده به اقناع فکری در زمینه حجاب برسد اجبار بدون اقناع در دوران کودکی، به‌ویژه در سنین پیش از بلوغ فکری می‌تواند موجب مقاومت، لج‌بازی یا گریز از دین شود، تفاوت مهمی میان «یادآوری محبت‌آمیز» و «اجبار تنبیهی» وجود دارد که تذکر همراه با گفت‌وگو، همدلی و آموزش ارزشی می‌تواند فرهنگ‌ساز باشد اما اجبار بدون درک و پذیرش کودک از حجاب غالباً منجر به بی‌حجابی می‌شود.
وی در پایان تأکید کرد: تعادل، زمانی برقرار می‌شود که خانواده و مدرسه با هم در بستری از محبت، فضای انتخاب و احساس کرامت را ایجاد کنند و مرحله به مرحله، از بازی تا تمرین و از تمرین تا باور فرآیند نهادینه‌سازی صورت گیرد.