استیو رز: وقتی لری و اندی واچووسکی می‌خواستند طرح «ماتریکس» را به تهیه‌کنندگان فیلم خود بدهند، دی‌وی‌دی یک کارتون 82 دقیقه‌ای ژاپنی را به آنها نشان دادند و گفتند: «ما می‌خواهیم این فیلم را به طور واقعی بسازیم.» آن فیلم «روح در پوسته» و تولید سال 1995 بود، فیلمی که یک هویت بصری تازه برای سینمای سایبری تعریف و چهره‌های سینمایی مطرح مانند جیمز کامرون و استیون اسپیلبرگ را طرفدار خود کرد.
در نهایت مشخص شد، «ماتریکس» نسخه واقعی «روح در پوسته» نبود، اما مدیون آن فیلم بود. هر دو فیلم با تلفیقی از سؤال‌های هستی‌شناختی و خشونت پر از هیجان به کندو‌کاو در حوزه واقعیت می‌پردازند. برادران واچووسکی بسیاری از جزئیات مهم کارتون «روح در پوسته» مانند باران دیجیتالی شماره‌های سبز و سوکت‌هایی که پشت گردن آدم‌ها متصل می‌شود، قرض گرفت.
مامورو اوشی کارگردان «روح در پوسته» اخیراً پس از حدود 15 سال نسخه‌ای ترمیم شده از فیلم خود را به نمایش درآورده است. او درباره نسخه جدید می‌گوید: «اصلاح فیلم نه به خاطر نارضایتی از نسخه اصلی بلکه به این خاطر بود که ثابت کنم از آن زمان تاکنون چقدر پیشرفت کرده‌ایم.»
اوشی دوست ندارد درباره «ماتریکس» و شباهت آن با «روح در پوسته» حرف بزند. او توضیح می‌دهد: «این سؤال را صدها بار از من پرسیده‌اند. راستش را بخواهید دیگر یک کم آزاردهنده شده است. مطمئن هستم برادران واچووسکی همین حس را دارند. «ماتریکس» فیلم سرگرم‌کننده‌ای است، اما من Bound فیلم اول آنها را ترجیح می‌دهم.»
«روح در پوسته» بر مبنای کتابی مصور از ماسامونه شیرو ساخته شده و بسیاری از شاخص‌های انیمیشن‌های ژاپنی را در خود دارد. متروپلیس‌های بسیار بزرگ، روبات‌ها، تجهیزات نظامی و زنانی با چشمان بزرگ. «روح در پوسته» تریلری نوآر است که داستان آن سال 2029 روی می‌دهد. یک کارآگاه زن سایبورگ در تعقیب یک هکر مرموز است. او همچنین هویت خود را زیرسؤال می‌برد. آیا او روح دارد یا صرفاً یک ماشین است؟
عجیب اینکه یکی از سرمایه‌گذاران «روح در پوسته» شرکت بریتانیایی مانگا فیلمز بود. اندی فرین مدیر تولید فیلم می‌گوید: «می‌خواستم کاری انجام بدهم که تلفیقی از شرق و غرب باشد. قصه‌گویی به شیوه غربی که با استعداد ژاپنی و یک موسیقی بسیار خوب آمیخته شده است.» اما بسیاری از ایده‌های فرین نادیده گرفته شد. منتقدان خیلی از «روح در پوسته» استقبال نکردند و فیلم تنها در قالب نسخه‌های ویدئویی و دی‌وی‌دی تماشاگران بسیار پیدا کرد.
اما «روح در پوسته» روی یک فیلمساز پرنفوذ تأثیر بسیار گذاشت. جیمز کامرون از فیلم به عنوان «یک کار خیره‌کننده و قصه‌ای کنجکاوانه یاد کرد. . . نخستین نمونه که به سطحی از برتری ادبی رسیده است.» «آواتار» فیلم جدید کامرون آینده‌ای را به تصویر می‌کشد که در آن انسان‌ها می‌توانند شخصیت‌های خود را درون گونه‌ای از موجودات بیگانه منتقل کنند. آشنا به نظر می‌رسد؟ )
استیون اسپیلبرگ یکی دیگر از طرفداران این کارتون ژاپنی است و تأثیر آن بر دو فیلم او غیرقابل انکار است. «هوش مصنوعی» که معانی ضمنی رویارویی انسان‌ها و روبات‌ها را مورد توجه قرار می‌دهد و «گزارش اقلیت» و نگاهی که او در نسبت به آینده و تکنولوژی‌های پیشرفته دارد. آوریل امسال استودیو دریم ورکس اسپیلبرگ حقوق بازسازی «روح در پوسته» را از آن خود کرد و اسپیلبرگ قصد دارد یک فیلم زنده سه‌بعدی از روی آن بسازد.
پارسال مجموعه تلویزیونی Dollhouse ساخته شد که در آن خاطرات و شخصیت مأموران مخفی پاک و نمونه‌های جدید جایگزین آن می‌شود. فیلم افسانه علمی «جایگزین‌ها» با بازی بروس ویلیس هم که به تازگی اکران شده، درباره آدم‌هایی است که ترجیح می‌دهند در خانه بمانند و جایگزین‌های خود در دنیای خارج را از داخل خانه کنترل کنند.
اما «روح در خانه» از همتایان هالیوودی خود جلوتر رفت. قهرمان زن این فیلم برخلاف نسخه‌های بدل فیلم «بلید رانر»، بردگان تکنولوژی در «ماتریکس» یا روبات‌های «هوش مصنوعی» به دنبال بازپس‌گیری انسانیت «گمشده» خود نیست و این برای یک کارتون 82 دقیقه‌ای بار بسیار سنگینی است.
گاردین / 19 اکتبر / ترجمه: علی افتخاری