به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، استان سمنان در روز دوشنبه میزبان معاون رئیس‌جمهور و جمعی از مسئولان محیط‌زیست بود. بازدید از ذخیره‌گاه زیستکره خارتوران و عملیات حصارکشی جاده ترانزیتی تهران–مشهد در محدوده عباس‌آباد–میاندشت، مهم‌ترین برنامه‌های این سفر بود؛ سفری که همزمان با انتشار خبرهای تلخ از ناباروری یوز ماده «ایران»، بار دیگر اهمیت حفاظت از یوز آسیایی را برجسته کرد.
ناباروری «ایران»؛ امیدی که کم‌رنگ شد
باقر نظامی، مدیر ملی پروژه حفاظت از یوزپلنگ، در جریان این سفر و بازدید رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست از خارتوران گفت: یوز ماده «ایران» دچار عارضه رحمی شده است؛ بیماری‌ای که مشابه سرطان رحم در انسان است و احتمالاً توان باروری او را از بین برده است.
او افزود: دامپزشک خارجی به دلیل فشار کاری و محدودیت زمان بیهوشی نتوانست اسناد سونوگرافی «ایران» را ثبت کند. به گفته او، ورم شکم این یوزپلنگ ابتدا احتمال بارداری را ایجاد کرده بود اما بررسی‌ها خلاف آن را نشان داد. این موضوع چشم‌انداز تکثیر در اسارت را بیش از پیش دشوار می‌کند.
قتلگاه جاده‌ای در شرق سمنان
بخش دیگری از سفر معاون رئیس‌جمهور به استان سمنان به بازدید از عملیات ایمن‌سازی محور ترانزیتی تهران–مشهد در محدوده عباس‌آباد–میاندشت اختصاص داشت؛ جاده‌ای که طی یک دهه اخیر به «قتلگاه یوزها» شهرت یافته است.
از سال ۱۳۸۹ تاکنون دست‌کم ۱۰ قلاده یوز در این مسیر قربانی تصادف خودروها شده‌اند. تنها در سال ۱۴۰۲، یوز ماده‌ای به نام «ماجراد» که سه جنین در شکم داشت در این محور جان باخت و اندکی بعد یوز دیگری نیز در همان محدوده تلف شد.
طبق مصوبات، ۸۰ کیلومتر از این محور باید به منظور حفاظت از یوزها حصارکشی شود اما تاکنون تنها ۱۶ کیلومتر آن در حال اجراست. دوستداران محیط‌زیست خواستار تسریع در اجرای کامل طرح هستند.
اولویت‌های نجات یوز از زبان معاون رئیس‌جمهور
شینا انصاری، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، در این سفر گفت: تأمین طعمه و ارتقای ایمنی جاده‌ها در کانون‌های پرخطر، دو اولویت اصلی برای حفاظت از یوز ایرانی است.
او افزود: حصارکشی و تقویت روشنایی مسیرها، استانداردسازی محل نگهداری یوزها در اسارت با معیارهای بین‌المللی، توسعه زیرساخت‌های مرتبط با زادآوری، تأمین اعتبارات و تقویت نیروی انسانی، همگی در دستور کار این سازمان قرار دارد.
بحران بقا در استان سمنان
ذخیره‌گاه زیستکره خارتوران در شرق استان سمنان یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های یوز ایرانی است. قلمرو این گونه ارزشمند تا ۳۰۰ کیلومتر فراتر از این پارک ملی امتداد دارد و همین مسئله ضرورت برنامه‌ریزی برای حفاظت از کل منطقه توران را دوچندان می‌کند.
بر اساس آخرین برآوردها، تنها حدود ۲۰ قلاده یوز در طبیعت ایران و ۶ قلاده در اسارت باقی مانده‌اند. تصادف‌های جاده‌ای، کمبود طعمه، تخریب زیستگاه و مشکلات زادآوری، همچنان بقای این گربه‌سان کمیاب را در معرض تهدیدی جدی قرار داده است.