برخی افراد به اشتباه تصور می‌کنند داشتن پلاک تهران نوعی امتیاز اجتماعی محسوب می‌شود یا دسترسی راحت‌تری به خدمات فراهم می‌کند. گروهی دیگر نیز به دلیل شایعاتی که درباره محدودیت‌های ترافیکی شنیده‌اند، به دنبال دریافت پلاک تهران هستند. در همین حال، عده‌ای واقعاً شرایطی دارند که منطقی است بخواهند پلاک تهران روی ماشینشان نصب باشد؛ مثلاً افرادی که حداقل هفته‌ای یک بار به این شهر سفر می‌کنند و در زمان ایجاد محدودیت‌های تردد به دلایل مختلفی مثل آلودگی هوا یا بیماری‌های اپیدمی مثل کرونا، در شرایط تحصیل یا کارشان اختلال ایجاد می‌شود.
در این مطلب به تمام جنبه‌های این موضوع پرداخته می‌شود؛ شرایط قانونی، مدارک مورد نیاز، مراحل کار و امکان انجام فرآیند در شهرستان‌ها. بنابراین، اگر شما هم به دنبال دریافت پلاک تهران هستید، این راهنما می‌تواند ابهامات شما را برطرف کند.
روش گرفتن پلاک تهران برای ساکنین سایر شهرها
دریافت پلاک تهران برای کسانی که در شهرهای دیگر سکونت دارند، به‌طور مستقیم امکان‌پذیر نیست مگر اینکه بتوانند محل سکونت خود در شهر تهران را اثبات کنند. دلیل این موضوع آن است که شماره‌گذاری خودروها در ایران بر اساس محل اقامت مالک انجام می‌شود.
برای اثبات سکونت در تهران، مدارک زیر مورد قبول مراکز شماره‌گذاری قرار می‌گیرد:
- سند ملک مسکونی به نام مالک خودرو یا بستگان درجه یک ایشان در تهران
- اجاره‌نامه رسمی دارای کد رهگیری با نشانی ثبتی در تهران
- جواز کسب معتبر به نام مالک خودرو
- گواهی اشتغال به کار یا تحصیل در تهران با آدرس معتبر
- گواهی اشتغال به تحصیل فرزندان در تهران
- معرفی‌نامه از محل خدمت برای کارکنان دولت و نیروهای مسلح در تهران
این موارد نشان می‌دهد که امکان گرفتن پلاک تهران صرفاً با داشتن مدارک سکونت در این شهر امکان پذیر است و باید مستندات قابل پیگیری ارائه شود. قبوض خدماتی مثل آب، برق و گاز هم می‌تواند به عنوان مدرک کمکی در کنار مدرک اصلی به مراکز تعویض پلاک ارائه شود.
آیا گرفتن پلاک تهران با اجاره‌نامه امکان‌پذیر است؟
یکی از سوالات پرتکرار این است که آیا می‌توان با اجاره‌نامه پلاک تهران گرفت یا خیر. در پاسخ باید بگوییم، بله؛ اما مشروط بر اینکه اجاره‌نامه رسمی و واقعی باشد.
شرایط اجاره‌نامه مورد تایید برای تعویض پلاک:
- رسمی و دارای کد رهگیری باشد.
- به نام مالک خودرو یا بستگان درجه اول ایشان ثبت شده باشد.
- نشانی آن دقیقاً در یکی از مناطق ۲۲ گانه تهران باشد.
بسیاری از افراد تصور می‌کنند با یک اجاره‌نامه دست‌نویس یا بدون کد رهگیری هم می‌توانند پلاک تهران دریافت کنند؛ اما مراکز شماره‌گذاری چنین مدرکی را نمی‌پذیرند. همچنین لازم است اجاره‌نامه به‌روز و معتبر باشد؛ یعنی اگر مدت اجاره منقضی شده باشد و با پشت نویسی تمدید شده باشد، امکان استفاده از آن برای گرفتن پلاک تهران وجود ندارد.
مراحل گرفتن پلاک تهران
گرفتن پلاک تهران مانند دریافت پلاک هر شهر دیگری مراحلی دارد که باید به ترتیب طی شود. آشنایی با این مراحل می‌تواند سرعت کار را افزایش دهد و از رد شدن مدارک جلوگیری کند.
- ثبت درخواست در سامانه راهور یا سامانه نوبت‌دهی تعویض پلاک: ابتدا باید در سامانه تعویض پلاک، مرکز شماره‌گذاری مورد نظر خود را انتخاب و نوبت رزرو کنید.
- آماده‌سازی مدارک: پیش از مراجعه، مطمئن شوید که تمام مدارک لازم شامل کارت ملی، شناسنامه، سند خودرو و مدارک محل سکونت آماده است.
- مراجعه به مرکز تعویض پلاک تهران یا شهرستان‌های استان: پس از دریافت نوبت، به مرکز مشخص‌شده مراجعه کنید.
- احراز مدارک و تایید محل سکونت: پس از تایید محل سکونت توسط مامور پست و ثبت در سامانه، کارشناس تعویض پلاک مدارک سکونت شما را بررسی می‌کند و در صورت تایید، اجازه صدور پلاک تهران را می‌دهد.
- تحویل پلاک جدید: پس از تکمیل مراحل اداری و پرداخت هزینه‌های مربوطه، پلاک تهران بر روی خودرو نصب می‌شود.
این فرآیند در حالت عادی چند روز زمان می‌برد، اما اگر مدارک ناقص باشد، احتمال طولانی‌تر شدن مراحل وجود دارد.
نحوه احراز محل سکونت در شهر تهران
در فرآیند دریافت پلاک تهران، احراز محل سکونت اصلی‌ترین مرحله است و از پیش‌نیازهای تعویض پلاک قانونی محسوب می‌شود. خوشبختانه، این روند دیگر نیاز به مراجعه حضوری ندارد و از طریق سامانه سخا (سامانه خدمات الکترونیک انتظامی) قابل پیگیری است. در ادامه، مراحل کامل ثبت‌نام، احراز آدرس، هزینه‌ها و نحوه پیگیری توضیح داده می‌شود.
مراحل ثبت‌نام و ورود به سامانه سخا
ابتدا وارد سایت سخا شوید و در صورت نداشتن حساب، از طریق گزینه «ثبت‌نام»، فرم مربوطه را تکمیل کنید. اطلاعات مورد نیاز عبارت‌اند از کد ملی، شماره همراه منطبق با کد ملی، رمز عبور و کد امنیتی. پس از ثبت‌نام، با همان اطلاعات وارد شوید و گزینه احراز اطلاعات فردی و آدرس را انتخاب کنید.
پس از ورود، روز گزینه ویرایش آدرس کلیک کنید. در فرم بازشده باید کدپستی محل سکونت را وارد کرده تا آدرس منزل از پایگاه‌های پستی برای شما نمایش داده شود. اگر آدرس نمایش‌داده‌شده صحیح نیست، باید به اداره پست مراجعه و پس از اصلاح، دوباره آن را در سامانه وارد کنید. روی گزینه احراز از طریق پست کلیک کنید. پس از انتقال به سایت شرکت پست درخواست خود را ثبت کرده و هزینه مربوطه را پرداخت کنید. پس از اتمام مراحل، مامور پست به آدرس شما مراجعه کرده و با ارائه کد رهگیری، نشانی ثبتی شما را تأیید می‌کند.
مدارک لازم برای گرفتن پلاک تهران
پیش از مراجعه به مراکز تعویض پلاک، بهتر است بدانید چه مدارکی باید همراه داشته باشید تا از دوباره‌کاری و اتلاف وقت جلوگیری شود. مدارک لازم برای تعویض پلاک عبارتند از:
- کارت ملی و شناسنامه مالک خودرو
- سند یا برگ سبز خودرو
- بیمه‌نامه شخص ثالث معتبر
- گواهی پرداخت عوارض شهرداری (برای خودروهای کارکرده)
- مدارک محل سکونت در تهران (سند یا اجاره‌نامه رسمی)
- کارت بانکی برای پرداخت هزینه‌ها
اگر خودرو به نام شخص حقوقی (یک شرکت یا سازمان) باشد، ارائه روزنامه رسمی و مدارک ثبت شرکت نیز الزامی است.
آیا تعویض پلاک تهران در شهرستان انجام می‌شود؟
این سوال دقیقاً دغدغه بسیاری از متقاضیان است. اگر فردی تمام مدارک لازم برای دریافت پلاک تهران را داشته باشد، آیا می‌تواند در مرکز تعویض پلاک شهرستانی این کار را انجام دهد؟ پاسخ منفی است. برای دریافت پلاک تهران باید به مراکز تعویض پلاک همین شهر مراجعه کنید. مراکز تعویض پلاک هر شهر، فقط مجاز به صدور پلاک با کد همان شهر هستند. با این حال، در برخی شهرستان‌های استان تهران (مانند شهریار) اگر مدارک محل سکونت شما در محدوده تهران باشد، امکان ثبت درخواست وجود دارد؛ اما نهایتاً پلاک توسط سیستم مرکزی تهران صادر می‌شود.
شرایط گرفتن پلاک تهران در شهرستان‌های استان تهران
شهرستان‌هایی مثل شهریار، دماوند، ملارد و فیروزکوه در استان تهران قرار دارند. در برخی از این شهرستان‌ها پلاک با کد تهران ارائه می‌شود. اما برای برخی از شهرستان‌ها، کد پلاک جداگانه‌ای در نظر گرفته شده است. از آنجا که ممکن است شرایط هر شهرستان بسته به زمان تغییر کند، بهتر است پیش از اقدام، از مرکز تعویض پلاک همان شهرستان این موضوع را استعلام بگیرید.
آیا متولدین تهران ساکن در سایر شهرها می‌توانند پلاک تهران بگیرند؟
بعضی افراد استدلال می‌کنند چون در تهران به دنیا آمده‌اند، پس داشتن پلاک تهران حق آنها است. اما قانون چنین امتیازی قائل نشده است. محل تولد در شناسنامه هیچ نقشی در انتخاب پلاک ندارد. متولدین تهران تنها زمانی می‌توانند پلاک تهران بگیرند که آدرس معتبر و مدارک سکونت در تهران ارائه دهند. بنابراین اگر صرفاً شناسنامه شما صادره از تهران باشد، این موضوع برای گرفتن پلاک این شهر کافی نیست.
بر اساس قوانین، ملاک اصلی برای صدور پلاک، محل سکونت واقعی و مدارک معتبر است. بنابراین چه در تهران باشید و چه در شهرستان‌های اطراف، اگر مدارک سکونت قانونی داشته باشید، می‌توانید پلاک تهران بگیرید. اما بدون مدارک معتبر، دریافت پلاک امکان‌پذیر نیست و هیچ راه تضمینی یا میانبر قانونی وجود ندارد. پس بهترین کار این است که پیش از مراجعه، مدارک خود را کامل کنید و نوبت اینترنتی مرکز تعویض پلاک تهران را بگیرید تا در کوتاه‌ترین زمان پلاک جدیدتان صادر شود.