کشور ما در دوران پس از یک جنگ ۱۲ روزه قرار دارد و همچنین در آستانه بازگشت تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل متحد است. بنابراین مهمترین موضوعات ملی که طبیعتاً باید در سخنرانی رئیسجمهور در مجمع عمومی مطرح شود، به این دو بخش مربوط میشود. بخشی از موضوعات منطقهای نیز به تعرضهای اسرائیل به خاک کشورهای متعددی مانند فلسطین، لبنان، یمن، سوریه و ایران برمیگردد. از سوی دیگر، رئیسجمهور میتواند با ارائه ابتکاراتی در حوزه همکاریهای منطقهای یا پرداختن به پیمانهای امنیتی (مانند آنچه در قفقاز اتفاق افتاد یا پیمان امنیتی بین پاکستان و عربستان سعودی) بر این نکته تأکید کند که منطقه میتواند به منطقهای عاری از سلاحهای کشتار جمعی و همزمان قویتر و همکارانهتر بین کشورهای اصیل منطقه تبدیل شود. اینها محورهایی هستند که رئیسجمهور با توجه به شرایط ملی و منطقهای کنونی باید بر آنها تمرکز کند.
ضمن اینکه همکاری عربستان و پاکستان و پیمان امنیتی میان آنها تضادی با منافع ما ندارد و به نظر میرسد جمهوری اسلامی ایران نیز باید از این توافق استقبال کند، چرا که با هر دو کشور روابط خوبی داریم. اتحاد نظامی عربستان و پاکستان موضوع جدیدی نیست و سابقهای طولانی دارد. بنابراین نه عقبافتادگی محسوب میشود و نه تهدیدی برای ایران.
همانطور که اشاره شد، یکی از ابعاد سخنرانی رئیسجمهور در مجمع عمومی باید همین تعرضات آشکار و غیرقانونی رژیم صهیونیستی به کشورهای منطقه باشد. آخرین نمونه آن، حمله به قطر است که نشان میدهد تمامی کشورهای منطقه باید نگران باشند. وجود یک موجودیت غیرقانونی و پلید به نام اسرائیل که هیچ حد و مرزی نمیشناسد و از حمایت بیدریغ کشورهای عمده غربی نظیر ایالات متحده، آلمان، انگلستان و فرانسه برخوردار است، تهدیدی جدی است. حملات متعدد اسرائیل در ماههای گذشته به روشنی نشان میدهد که چه کسی تهدید واقعی است و چه سازوکارهایی باید برای امنیت منطقه در نظر گرفته شود. بنابراین، رئیسجمهور میتواند بر لزوم همکاری بازیگران اصلی منطقه در مقابله با این تهدید وجودی تأکید کند.
در مورد دیدار های آقای پزشکیان نیز گفتنی است با مقامات آمریکایی دیداری صورت نخواهد گرفت. اما احتمال دیدار مستقیم با آقای مکرون وجود دارد. دیدار با صدر اعظم آلمان بعید به نظر میرسد، ولی دیدار با دیگر کشورهای اروپایی بهویژه کشورهای اسکاندیناوی و جنوب اروپا محتمل است.
باید در نظر داشته باشیم شرایط امروز قابل مقایسه با دوران آقای احمدینژاد نیست. اعتبار شخصی آقای پزشکیان بسیار متفاوت است و علاوه بر این، بسیاری از واقعیتها درباره اسرائیل اکنون آشکار و عیان شده است. همه جهان شاهد تعرضها و کنشهای غیرقانونی رژیم صهیونیستی هستند. بنابراین آقای پزشکیان هر چقدر هم که در مورد اسرائیل بگوید ترک سالن نه مبنای مشروعیتی دارد و نه موضوعیت پیدا میکند. امروز مسائل از آن دوران فراتر رفته است.
کارشناس روابط بین الملل
۲۱۲/۴۲