به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، مجمع عمومی سازمان ملل متحد (UNGA) از نخستین نشست خود در سال ۱۹۴۶، به عنوان تریبونی برای رهبران و دیپلمات‌های جهان عمل کرده است تا اولویت‌های کشورشان را تشریح کنند و ارزیابی‌هایی از مشکلات و نیازهای بشریت ارائه دهند.
نشست‌های مجمع عمومی، به‌ویژه بحث عمومی، دشمنان قسم‌خورده را در یک ساختمان گرد هم آورده و این فرصت را فراهم کرده است که برخی از سرسخت‌ترین مخالفان ایالات متحده به نیویورک (محل استقرار مقر سازمان ملل) سفر کنند.
همزمان با برگزاری نشست سالانه مجمع عمومی در این هفته، در ادامه نگاهی می‌اندازیم به برخی لحظات فراموش‌نشدنی و گاه طنزآمیز در تاریخ این مجمع.
قذافی؛ ۱۰۰ دقیقه خشم علیه ابرقدرت‌ها
پس از بیش از چهار دهه حکومت، معمر قذافی رهبر وقت لیبی در سال ۲۰۰۹ بر سکوی سخنرانی سازمان ملل ایستاد؛ و این نخستین حضور بود که به‌یادماندنی شد.
قذافی سخنرانی تند و تیزی علیه قدرت‌های جهانی ایراد کرد که نزدیک به ۱۰۰ دقیقه به طول انجامید. این رهبر خودکامه و نامتعارف (که دو سال بعد در جریان یک قیام مورد حمایت ناتو سرنگون شده و به قتل رسید) به حق وتوی پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل تاخت.
قذافی گفت: «باید حق وتو لغو شود. شورای امنیت برای ما امنیت نیاورد، بلکه ما را با وحشت و تحریم مواجه کرد.»
او بخش‌هایی از منشور ملل متحد را با صدای بلند قرائت کرد، تا آن‌چه را از نظرش کاستی‌های این نهاد بین‌المللی و ناتوانی‌اش در اجرای قواعد بود، برجسته سازد.
قذافی همچنین خواستار تحقیق درباره حمله سال ۲۰۰۳ به عراق به رهبری آمریکا شد و پرسید چرا مفاد منشور سازمان ملل علیه تجاوز، وقتی عراق در سال ۱۹۹۰ به کویت حمله کرد، مقدس شمرده شد، اما هنگام حمله به خودِ عراق «به سطل زباله انداخته شد.»
او گفت: «یورش به عراق - بی‌هیچ توجیهی و در نقض آشکار منشور - توسط ابرقدرت‌های عضو شورای امنیت انجام شد... عراق یک کشور مستقل و عضو مجمع عمومی است. چگونه ممکن است به آن حمله شود و چرا مفاد منشور اجرا نشد؟»
فارغ از محتوای سخنرانی، آن‌چه بیش از همه در یادها خواهد ماند، طول آن بود. برای سخنرانان مجمع عمومی تنها ۱۵ دقیقه زمان در نظر گرفته می‌شود؛ مهلتی که قذافی با شور و حرارت، به‌کلی پشت سر گذاشت.
هوگو چاوز، جرج بوش را «شیطان» خطاب کرد
در بحبوحه تنش روبه‌افزایش میان کاراکاس و واشنگتن در سال ۲۰۰۶، هوگو چاوز رئیس‌جمهور وقت ونزوئلا، جرج بوش رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده را از تریبون سازمان ملل «شیطان» خواند. او در مجمع عمومی گفت: «دیروز شیطان این‌جا بود - دقیقا همین‌جا. و امروز هنوز بوی گوگرد می‌آید.» سپس حمله تندی به سیاست‌های بوش کرد و به عملیات نظامی اسرائیل در لبنان (با حمایت آمریکا) اشاره نمود که تنها چند هفته پیش‌تر جان بیش از هزار نفر را گرفته و بخش‌های وسیعی از زیرساخت‌های غیرنظامی کشور را نابود کرده بود.
چاوز گفت: «دولت ایالات متحده صلح نمی‌خواهد، می‌خواهد نظام بهره‌کشی، غارت و سلطه‌گری خود را از طریق جنگ استمرار دهد.»
او ادامه داد: «می‌گویند صلح می‌خواهند. اما در عراق چه می‌گذرد؟ در لبنان چه شد؟ در فلسطین چه اتفاقی افتاد؟ در صد سال گذشته در آمریکای لاتین و جهان چه روی داد؟ و اکنون تهدید ونزوئلا؛ تهدیدهای تازه علیه ونزوئلا، علیه ایران؟»
سال‌ها بعد، چاوز (که در ۲۰۱۳ درگذشت) گفت که اظهارنظر «شیطان» او از پیش نوشته نشده بود و آن روز واقعا بوی گوگرد را احساس کرده بود.
ترامپ تهدید کرد که کره شمالی را «به طور کامل نابود» خواهد کرد
در حالی که سخنرانی‌های مجمع عمومی سازمان ملل معمولا بر همکاری‌های بین‌المللی و چالش‌های مشترک تمرکز دارد، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور وقت آمریکا در نخستین حضور خود در این نهاد بین‌المللی در سال ۲۰۱۷، حمله‌ای آتشین به کره شمالی کرد.
او گفت: «ایالات متحده از قدرت و صبر بالایی برخوردار است، اما اگر مجبور شویم از خود یا متحدان‌مان دفاع کنیم، هیچ راهی جز نابودی کامل کره شمالی نخواهیم داشت. مرد موشکی در حال انجام مأموریتی انتحاری برای خود و رژیمش است.» ترامپ با این عبارت به کیم جونگ اون رهبر کره شمالی اشاره داشت.
ترامپ گفت: «ایالات متحده آماده، مایل و توانمند است، اما امیدوارم که کار به این‌جا نکشد.»
کمتر از یک سال بعد، ترامپ نخستین رئیس‌جمهور آمریکا شد که با کیم جونگ اون در یک نشست سران در سنگاپور دیدار کرد.
او سپس لحن خود را در قبال رهبر کره شمالی نرم‌تر کرد، اما دیدار بعدی در هانوی در سال ۲۰۱۸ نتوانست به توافقی برای حل بن‌بست میان واشنگتن و پیونگ‌یانگ منجر شود.
کره شمالی همچنان آزمایش‌های موشکی بالستیک خود را ادامه داده و برنامه هسته‌ای‌اش را پی گرفته است، در حالی که آمریکا روزبه‌روز روابط امنیتی خود را با ژاپن و کره جنوبی تقویت می‌کند.
در سال‌های اخیر، آمریکا نگرانی خود را نسبت به گسترش اتحاد میان کره شمالی و روسیه آشکارا بیان کرده است.
نتانیاهو برای برنامه هسته‌ای ایران «خط قرمز» تعیین کرد
هشت سال پیش [ده سال پیش/ مطلب مربوط به ۲۰۲۳ است]، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل هشدار داد که ایران تنها چند ماه با دست‌یابی به سلاح هسته‌ای فاصله دارد. او پرسید: «چقدر اورانیوم غنی‌شده برای ساخت بمب لازم است؟ و ایران چقدر به این مرحله نزدیک شده است؟» سپس خود به این پرسش پاسخ داد: «خب، بگذارید نشان‌تان بدهم، یک نمودار برای‌تان آورده‌ام.»
با وجود پیچیدگی‌های علم هسته‌ای، نمودار نتانیاهو چیزی جز یک کارتون نبود که تصویری از بمبی گرد با یک فیوز را نشان می‌داد. او ادعا کرد که تهران تاکنون ۷۰ درصد از اورانیوم غنی‌شده مورد نیاز برای ساخت یک سلاح هسته‌ای را ذخیره کرده و تقریبا آماده ورود به مرحله دوم، یعنی ۹۰ درصد، است.
نتانیاهو گفت: «اگر این‌ها واقعیت است - و واقعیت دارد - خط قرمز کجا باید کشیده شود؟ خط قرمز باید دقیقا این‌جا کشیده شود.» و با قلم قرمز، خطی واقعی روی نمودار در کنار عدد ۹۰ درصد کشید.
نخست‌وزیر اسرائیل بعدها به یکی از سرسخت‌ترین مخالفان توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ تبدیل شد؛ توافقی که براساس آن تهران برنامه هسته‌ای‌اش را محدود کرد و در مقابل، آمریکا و متحدانش تحریم‌های اقتصادی این کشور را لغو نمودند.
ترامپ در سال ۲۰۱۸ این توافق را لغو کرد و ایران از آن زمان برنامه هسته‌ای خود را گسترش داده است، هرچند تهران هرگونه تلاش برای ساخت سلاح هسته‌ای را منکر می‌شود.
بوریس جانسون درباره خطرات هوش مصنوعی هشدار داد
بوریس جانسون، که همانند بیشتر دوران نخست‌وزیری‌اش با بحران سیاسی داخلی روبه‌رو بود، در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۱۹ نسبت به خطرات بالقوه هوش مصنوعی (AI)هشدار داد.
او آینده‌ای عجیب و کمی هراسناک را به تصویر کشید؛ آینده‌ای دیستوپیایی که پیشرفت‌های فناوری از مسیر درست خارج شده و به نتایجی همچون «مرغ‌های بی‌دست و پا و ترسناک» منتهی می‌شود.
جانسون با اشاره به دستیار مجازی آمازون، «الکسا»، گفت: «الکسای آینده وانمود می‌کند از شما فرمان می‌گیرد، اما این الکسا درواقع شما را زیر نظر دارد، با زبانش صدا درمی‌آورد و پایش را به زمین می‌کوبد.»
نخست‌وزیر وقت بریتانیا این پرسش را مطرح کرد که آیا هوش مصنوعی ربات‌هایی خواهد ساخت که به سالمندان کمک کنند یا به «ترمیناتورهایی» تبدیل خواهد شد که قصد حذف نسل بشر را دارند؟
او افزود: «زیست‌شناسی مصنوعی چه معنایی خواهد داشت؟ بازسازی کبد و چشم ما با معجزه‌ای در بازآفرینی بافت‌ها، همچون داروی فوق‌العاده‌ای برای درمان خماری، یا آوردن مرغ‌های بی‌دست و پا و وحشتناک بر سر سفره‌های‌مان؟»
اگرچه این سخنرانی در آن زمان با تمسخر برخی همراه شد، اما پیشرفت‌های اخیر در حوزه هوش مصنوعی اکنون پرسش‌هایی را درباره اخلاق و کاربست این فناوری برانگیخته و قانون‌گذاران سراسر جهان را به فکر وضع مقررات انداخته است.
فیدل کاسترو چهار ساعت و نیم سخنرانی کرد
سخنرانی قذافی (با وجود طولانی بودن) حتی به رکورد طولانی‌ترین سخنرانی در تاریخ مجمع عمومی سازمان ملل نزدیک هم نشد. رهبر کوبا، فیدل کاسترو، در نشست مجمع عمومی سال ۱۹۶۰ به مدت چهار ساعت و نیم سخنرانی کرد. تنها یک سال پس از انقلاب کوبا که او را به قدرت رسانده بود، کاسترو (که بعدها به «دشمن شماره یک» آمریکا بدل شد) انتقاد مفصلی از نابرابری جهانی ارائه داد.
براساس متن منتشرشده در دانشگاه تگزاس آستین، کاسترو گفت: «مجمع عمومی ملی مردم کوبا، مالکیت‌های بزرگ زمین را به عنوان سرچشمه فقر دهقانان و نظامی عقب‌مانده و غیرانسانی در تولیدات کشاورزی محکوم می‌کند.»
او ادامه داد: «این مجمع، دستمزدهای ناچیز و بهره‌کشی ناعادلانه از کار انسانی توسط منافع نامشروع و ویژه را محکوم می‌کند. همچنین بی‌سوادی، کمبود معلم، مدرسه، پزشک و بیمارستان، و نبود امنیت برای دوران سالمندی در کشورهای قاره آمریکا را محکوم می‌نماید.»
کاسترو همچنین به «بهره‌کشی از زنان» و نیز «الیگارشی‌های نظامی که ملت‌های ما را در فقر نگه می‌دارند، مانع توسعه دموکراتیک می‌شوند و از اعمال کامل حاکمیت‌شان جلوگیری می‌کنند» تاخت.
براساس سوابق سازمان ملل، سخنرانی او ۲۶۹ دقیقه طول کشید. یک سال پس از این سخنرانی، آمریکا تلاش کرد او را در عملیات «خلیج خوک‌ها» سرنگون کند، اما شکست خورد.
منبع: الجزیره/ سپتامبر ۲۰۲۳
۲۵۹