خبرآنلاین- مهسا مژدهی: تصویر امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه در حال قدم زدن در خیابان‌های پاریس پس از استعفای آخرین نخست‌وزیرش به نمادی از استیصال تبدیل شد. حالا نام مکرون با واژه‌هایی چون شکست، استیصال و ناتوانی گره خورده است. هر چند طرح استیضاح مکرون در مجلس ملی فرانسه تصویب نشد؛ اما این چیزی از بحرانی که او با آن دست و پنجه نرم می‌کند و به بی‌اعتباری سیاسی‌اش انجامیده کم نمی‌کند.
کاهش چشمگیر محبوبیت مکرون
افکار عمومی در فرانسه با امانوئل مکرون سر جنگ دارد. محبوبیت او تقریبا به صورت مداوم کمتر می‌شود و بسیاری معتقدند مکرون باید فوری استعفا دهد تا جمهوری پنجم فکری به حال خود کند. طبق تازه‌ترین نظرسنجی‌ها از موسسه elable فرانسه، محبوبیت رئیس‌جمهور این کشور به عدد حیرت‌آور ۱۴ درصد رسیده است. او هرچند به دلیل پیشبرد نسبتا موفقیت‌آمیز طرح به رسمیت شناختن دولت فلسطینی، این روزها به چهره‌ای موثر در فضای بین‌المللی تبدیل شده اما در مرزهای کشور خود با بحران‌هایی روبه‌روست که غیرقابل حل به‌نظر می‌رسند.
وقتی روز یکشنبه سباستین لکورنو نخست‌وزیر ۳۹ ساله مکرون پیش از آنکه سوگند بخورد، او را ترک کرد، اوضاع در پاریس بیش از پیش بهم ریخت. سیاستمداران میانه‌رو و راست‌گرایان فورا گزینه استیضاح، استعفا یا منحل کردن مجلس را روی میز گذاشتند و مکرون را دعوت کردند تا تصمیمی جنجالی بگیرد.
امانوئل مکرون، روز جمعه تصمیم گرفت تا در اقدامی عجیب بار دیگر لکورنوی مستعفی را در مقام نخست‌وزیر منصوب کند، اما این انتصاب با واکنش تند نمایندگان راست افراطی پارلمان فرانسه مواجه شد. لکورنو تحت فشار شدیدی قرار دارد تا در نخستین فرصت بتواند در پارلمان مملو از مخالفان دولت، بودجه سال ۲۰۲۶ دولت را تصویب کند، امری که فعلا بسیار دور از دسترس به نظر می‌رسد و حتی ممکن است باعث سرنگونی دولت او شود.
بازگشت موقت لکورنو شاید واپسین بخت مکرون پیش از مجبور شدن به برگزاری انتخابات زودهنگام و انحلال پارلمان باشد.
راهی برای مقابله با راست افراطی باقی مانده است؟
سال گذشته مکرون مجلس ملی فرانسه را برای رهای از دست راست افراطی منحل کرد. اما برخلاف انتظار منحل کردن مجلس بحران را کاهش نداد. از آن پس تا امروز نخست‌وزیرها یکی پس از دیگری به دولت می‌آیند و کمی بعد وقتی می‌بینند شانسی برای پیشبرد خواسته‌های خود ندارند، عقب کشیده و استعفا داده یا مجبور به کناره‌گیری می‌شوند. حالا مکرون حتی دیگر یار وفاداری هم در کنار خود ندارد تا بتواند از بحران سیاسی فعلی عبور کند.
کناره‌گیری لکورنو نشان داد حتی یاران وفادار و نزدیک مکرون حاضر نیستند بیش از این از اعتبار سیاسی خود برای او خرج کنند. لکورنو که به‌عنوان سیاست‌مداری محجوب شناخته می‌شود که می‌تواند بحران‌ها را بی‌سروصدا حل و فصل کند، وقایع را چنان پیچیده ارزیابی کرد که کنار کشید و مکرون را تنها گذاشت.
آنچه باعث سقوط دولت لکورنو شد، خروج حزب جمهوری‌خواهان محافظه‌کار و چهره اصلی آن یعنی برونو ریتاریو وزیر کشور از دولت بود. بنا بر روایت بی‌بی‌سی جهانی، این حزب با داشتن حدود ۴۰ نماینده در مجلس ملی فرانسه، به بخش کلیدی ائتلاف راست میانه تبدیل شده که در حال حاضر در تلاش است تا اداره کشور را به دست گیرد. ریتایو از حضور خود در دولت برای معرفی خود و حزب‌اش به عنوان گزینه‌های در دسترس، برای پست‌های عالی حکومتی استفاده کرد. بنا بر این گزارش صبح روز یکشنبه، ریتاریو به لکورنو گفته بود که مایل است در سمت وزیر کشور باقی بماند، اما تنها یک ساعت پس از اعلام رسمی ترکیب کابینه، در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد که نظرش تغییر کرده است و ممکن است حزب جمهوری‌خواهان اصلا به کابینه ملحق نشود.
راست افراطی که نماد اصلی آن مارین لوپن رقیب قدیمی مکرون است، این روزها از فرصت پیش آمده خوشنود است. البته آنها از استعفا و کناره‌گیری مکرون استقبال نمی‌کنند؛ اما مشتاقند تا او یک بار دیگر مجلس ملی را منحل کرده و انتخابات تازه برگزار کند. این گروه که در انتخابات سال ۲۰۲۴ توانستند نفوذ خود را بر پارلمان گسترش داده و بیشترین کرسی‌ها را اشغال کنند، امیددارند تا با برگزاری انتخابات بعدی، پیروز بی‌رقیب میدان باشند. هر چند خود مارین لوپن به دلیل پرونده قضایی نمی‌تواند تا ۵ سال آینده در انتخابات شرکت کند، اما امیدوار است تا بتواند ژردن باردلای ۳۰ ساله را که اجتماع ملی است در الیزه ببیند.
انتخاب مجدد سباستین لکورنو برای نخست‌وزیر توسط مکرون با واکنش تند جناح راست افراطی مواجه شد. جوردن باردلا، رهبر حزب راست‌گرای افراطی اجتماع ملی که توسط مارین لوپن تاسیس شده‌است در واکنش به این انتصاب در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «نسخه دوم دولت لکورنو که توسط امانوئل مکرونی منصوب شد که از هر زمان دیگری در کاخ الیزه منزوی‌تر و دورتر از مردم است، یک طنز بی‌مزه، آبروریزی دموکراتیک و تحقیر برای مردم فرانسه است.»
مکرون پیروزی انتخاباتی خود را مدیون دوگانه‌ای است که در مورد مارین لوپن ایجاد کرد. او به‌عنوان رقیبی برای لوپن در شرایطی پا به میدان رقابت انتخاباتی گذاشته بود که چهره‌ای کمتر شناخته شده بود و روی ترس فرانسوی‌ها از راست افراطی سوار شد و توانست برای دو دوره نظر رای‌دهندگان سخت‌گیر فرانسوی را جلب کند. هر چند مکرون و لوپن رقبای دیرین و دشمنانی سرسخت هستند؛ اما به نظر می‌آید پیشنهاد لوپن برای برگزاری دوباره انتخابات مجلس ملی یکی از امن‌ترین راه‌ها برای مکرون است که قصد دارد تا ۲۰۲۷ در الیزه بماند.
فرانسوی‌ها چه می‌خواهند؟
هر چند فرانسوی‌ها قبلا هم تا پای انتخاب راست افراطی پیش رفته و در نهایت از افتادن در ورطه افراطی‌گری گریخته‌اند، اما آمار و ارقام می‌گویند که آنها اینبار مارین لوپن و راست‌گرایان را به مکرون و نزدیکانش ترجیح می‌دهند. این موضوع لوپن را بیش از هر زمان دیگری خوشنود کرده است. اما تنها راست‌گرایان نیستند که منتظر زمین خوردن دولت مکرون هستند. فایننشال تایمز در مورد رقابت میان احزاب نوشته است: امتیازاتی که لکورنو مایل بود به سوسیالیست‌ها بدهد، کمتر از خواسته‌های آنان برای وضع مالیات بر ثروتمندان و توقف اصلاحات بازنشستگی بود. او به‌جای آن بر وعده خود مبنی بر پرهیز از دور زدن پارلمان در تصویب بودجه تکیه کرد، وعده‌ای که دیر و ناکافی بود. با همه اینها چپ‌ها امیدوارند تا رئیس‌جمهور اینبار به آنها برای نخست‌وزیری شانسی اعطا کند. مکرون با چنین اقدامی به شدت مخالف است. او نمی‌خواهد و بعید است بتواند خواسته‌های ثروتمندان را نادیده بگیرد و به ساز چپ‌ها رقصیده و با مواردی چون افزایش میزان مالیات برای ثروتمندان کنار بیاید.
آنچه در پاریس رخ داده است را می‌توان یک شکست سیاسی دانست. بسیاری از ناظران معتقدند حتی اگر انتخابات دوباره‌ای برگزار شود، بن‌بست سیاسی بر طرف نخواهد شد. طرفداران چنین ایده‌ای معتقدند برای مکرون بهتر آن است که قدرت را ترک کرده و تن به خروج از الیزه بدهد تا آبروی اندک باقی‌مانده را حفظ کرده و از غلطیدن فرانسه در دامان شورش و ناآرامی و یا بلاتکلیفی سیاسی جلوگیری کند.
۳۱۲/۴۲