به گزارش خبرانلاین، قطار شهری شیراز حاصل سرمایهگذاری سنگین در لایههای زیرین شهر است؛ سامانهای که امروز با دو خط فعال، سهمی از جابهجایی روزانه شهروندان را بر عهده دارد؛ با این حال، روند توسعه و ارائه خدمات مترو بهویژه در سالهای اخیر، بهدلیل کمبود واگن و بروز چالشهای فنی با کندی محسوسی مواجه شده است.
فاز نخست خط ۲ مترو که سالها مطالبه عمومی شهروندان بود، در دهه فجر ۱۴۰۱ به بهرهبرداری رسید. این خط مسافران را از ایستگاه میدان امام حسین(ع) در مرکز شهر به سمت میدان قهرمانان در جنوب شیراز جابهجا میکند.
خط ۲ مترو شیراز هم با طولی بیش از ۱۵ کیلومتر، از محدوده میانرود در جنوبشهر آغاز میشود و پس از عبور از نقاط مهمی مانند میدان قهرمانان، عادلآباد، بزرگراه رحمت، میدان بسیج (فرودگاه)، چهارراه گمرک و پانزده خرداد به میدان امام حسین(ع) میرسد؛ جایی که با خط یک تلاقی دارد. ادامه این مسیر در فازهای بعدی، ایستگاههایی همچون پارک آزادی، میدان گاز، خیابان حر، میدان اطلسی و چهارراه حافظیه را پوشش داده و در نهایت به میدان گلستان (کلبه سعدی) ختم خواهد شد. فاز نخست بهرهبرداریشده این خط، بیش از هشت کیلومتر طول دارد.
با این وجود تجربه روزمره شهروندان از مترو چندان مطلوب نیست. بسیاری از مسافران برای رسیدن به ایستگاهها ناچارند مسیرهای طولانی را طی کنند و شبکه ایستگاهی هنوز بهگونهای طراحی نشده که دسترسی آسان و سریع برای عموم فراهم باشد. در برخی ایستگاهها پلهبرقی وجود ندارد و در بعضی دیگر، این تجهیزات برای مدتهای طولانی از مدار خارج است.
بدون شک یکی از جدیترین کاستیهای مترو شیراز، نبود زیرساختهای مناسب برای معلولان، سالمندان و افراد کمتوان است؛ گروههایی که اتفاقاً بیش از دیگران به حملونقل عمومی ایمن و در دسترس نیاز دارند. بسیاری از ایستگاهها یا اساساً به پلهبرقی مجهز نیستند یا پلهبرقیهای موجود برای مدتهای طولانی از کار افتادهاند؛ شرایطی که استفاده از مترو را برای سالمندان و افراد دارای معلولیت به تجربهای طاقتفرسا و حتی غیرممکن تبدیل میکند.
در نبود آسانسورهای استاندارد، مسیرهای همسطح، رمپهای ایمن و علائم راهنمای ویژه، میتوان گفت مترو شیراز هنوز برای این قشر از جامعه مناسبسازی نشده است. فاصله طولانی میان ورودی ایستگاهها تا سکوها، پلههای متعدد و نبود امکانات کمکی، عملاً استقلال حرکتی معلولان را سلب میکند و آنها را وابسته به کمک دیگران میسازد؛ موضوعی که با اصول شهرسازی انسانمحور و حقوق شهروندی در تضاد است.
کمبود خدمات رفاهی نیز از دیگر گلایههاست؛ نبود امکاناتی مانند سرویس بهداشتی یا فروشگاههای کوچک، استفاده از مترو را بهویژه برای سفرهای طولانیتر دشوار میکند. افزون بر این، فاصله زیاد ورودی ایستگاهها تا سکوها، نگرانیهایی درباره رسیدگی به شرایط اورژانسی مسافران ایجاد کرده؛ موضوعی که نیازمند برنامهریزی جدی برای خدمات امدادی است.
در واقع کندی روند ورود و خروج مسافران به دلیل طراحی نامناسب ایستگاهها، خطرات بالقوهای نیز به همراه دارد. در شرایط عادی این روند زمانبر آزاردهنده است اما اگر حادثهای، نقص فنی یا وضعیت اضطراری در مترو رخ دهد، همین مسیرهای طولانی و دسترسیهای دشوار میتواند شهروندان بهویژه سالمندان و افراد کمتوان را با دردسرهای جدی و حتی مخاطرات جانی روبهرو کند.
مترو قرار بود نماد حملونقل ایمن، سریع و در دسترس برای همه باشد اما تا زمانی که نیازهای معلولان و سالمندان در طراحی و بهرهبرداری آن دیده نشود، این سامانه همچنان با فاصلهای معنادار از استانداردهای یک کلانشهر دوستدار همه شهروندان حرکت خواهد کرد.
مترو شیراز اگرچه گامی رو به جلو در ساماندهی حملونقل شهری به شمار میرود اما مشکلات آن جدا از سایر بخشهای ناوگان عمومی شهر از اتوبوس و تاکسی گرفته تا خطوط ریلی نیست و رفع این کاستیها نیازمند تدبیر، تأمین تجهیزات و نگاهی جامع به آینده حملونقل این کلانشهر است؛ آیندهای که شهروندان همچنان در انتظار تحقق کامل آن هستند.
46