در روز درگذشت بهرام بیضایی، بازخوانی نگاه انتقادی او به تاریخ و اسطوره، بار دیگر نشان می‌دهد که این هنرمند بزرگ، شاهنامه را نه فقط یک متن حماسی، بلکه آینه‌ای از تکرار خطاهای تاریخی می‌دانست؛ آینه‌ای که هنوز روبه‌روی ماست.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، بهرام بیضایی، نویسنده و پژوهشگر برجسته فرهنگ و اسطوره‌های ایرانی که امروز چشم از جهان فروبست، در یکی از سخنرانی‌هایش با نگاهی صریح و انتقادی به شاهنامه فردوسی، از ناتوانی ما در «یاد گرفتن از تاریخ» سخن گفته بود.

بیضایی در این سخنرانی گفته بود:«تمام آنچه که در شاهنامه درباره‌اش صحبت می‌شود، کین‌کشی، آز، موقعیت‌نشناسی، زیاده‌خواهی، تنگ‌نظری و… است. به جایی می‌رسد که همدیگر را ویران می‌کنند و در پایان هم قدرتی تازه بر آن‌ها غلبه می‌کند؛ تکرار همان سرمشق تاریخی اول.»

او در ادامه با اشاره‌ای تلخ به وضعیت امروز جامعه گفته بود:«فردوسی اگر کمی دیگر ادامه می‌داد و می‌ماند، می‌دید که ما همان الگو را تکرار می‌کنیم. می‌دید که ما تصمیم نداریم چیزی یاد بگیریم. یا افتخار می‌کنیم یا رد می‌کنیم؛ نمی‌خواهیم چیزی یاد بگیریم. آنچه ما الان در آن هستیم، نتیجه اعمال خود ماست.»

این نگاه انتقادی، بخشی از جهان فکری بهرام بیضایی است؛ هنرمندی که تاریخ و اسطوره را نه برای ستایش صرف، بلکه برای پرسش‌گری و هشدار به اکنون می‌خواند.

۵۹۲۴۴

منبع: خبرآنلاین