رونمایی از بزرگ‌ترین ترانسفورماتور کوره قوس الکتریکی (EAF) خاورمیانه در سمنان، تنها یک آیین صنعتی نبود؛ این رویداد، روایت عینی عبور صنعت ایران از مرز وابستگی و ورود به قلمرو فناوری‌های پیچیده و راهبردی بود. محصولی که تا دیروز وارداتی، انحصاری و وابسته به چند کشور محدود اروپایی بود، امروز با اتکا به دانش مهندسان ایرانی و در بستر بخش خصوصی، در قلب استان سمنان متولد شد.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین استان سمنان ،آیین رونمایی از این اَبَرترانسفورماتور با ظرفیت ۲۱۰ مگاولت‌آمپر به همراه راکتور سری ۴۰ مگاولت‌آمپر و ترانسفورماتورهای کوره پاتیلی (LF) با ظرفیت ۳۳ مگاولت‌آمپر، روز جمعه پنجم دی‌ماه ۱۴۰۴ در کارخانجات گروه صنعتی آریا ترانسفو در شهرک صنعتی شهمیرزاد برگزار شد؛ مراسمی که با حضور رئیس و اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، استاندار سمنان، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران، جمعی از نمایندگان مجلس، مدیران ارشد صنعت فولاد و برق کشور و فعالان اقتصادی همراه بود.

محصولی فراتر از یک تجهیز صنعتی

ترانسفورماتور کوره قوسی الکتریکی، قلب تپنده کارخانه‌های فولادسازی است؛ تجهیزی با فناوری بسیار پیچیده که باید در شرایطی به‌شدت سخت شامل جریان‌های هجومی بالا، تنش‌های مکانیکی و حرارتی، اضافه‌ولتاژهای گذرا، شرایط هارمونیکی و عملکرد مداوم نزدیک به اتصال کوتاه، عملکردی پایدار و مطمئن داشته باشد.

در گروه صنعتی آریا ترانسفو، این الزامات نه‌تنها در طراحی، بلکه در تمام مراحل مهندسی، ساخت، آزمون و بهره‌برداری در نظر گرفته شده است. استفاده از آخرین فناوری‌های روز دنیا، در کنار تطبیق کامل با توان داخلی، باعث شده این محصول در رده پیچیده‌ترین ترانسفورماتورهای کوره‌ای منطقه قرار گیرد.

معماری: این ترانسفورماتور، یک زنجیره کامل برای تغذیه صنعت فولاد است.

فرج‌الله معماری، مدیرعامل گروه صنعتی آریا ترانسفو، در تشریح اهمیت این پروژه، آن را صرفاً یک تجهیز صنعتی ندانست و گفت:«این ترانسفورماتور، مجموعه‌ای یکپارچه و یک زنجیره کامل برای تغذیه پایه صنعت فولاد محسوب می‌شود. افزایش تاب‌آوری زنجیره تولید فولاد، ایجاد یک پلتفرم فناوری داخلی و کاهش وابستگی به واردات، از مهم‌ترین دستاوردهای این پروژه است.»

وی با اشاره به چالش‌های فنی این پروژه افزود:«مدیریت تولید برق و حفظ پایداری شبکه، اصلی‌ترین چالش این ترانسفورماتور بود. ترانس اصلی، جریان ثانویه‌ای به میزان ۱۰۵ مگاآمپر تولید می‌کند که طراحی، کنترل و بهره‌برداری از آن، نیازمند دانش فنی بسیار پیشرفته است.»

معماری، انتقال دانش فنی، تطبیق با توان داخلی و انجام موفق آزمایش‌های تخصصی را از نکات کلیدی این پروژه دانست و تأکید کرد:

«تولید این ترانسفورماتور، ترجمه صنعتی باور به توان دانشمند ایرانی است. این محصول، پیچیده‌ترین ترانسفورماتور کوره‌ای ساخته‌شده در داخل کشور و خاورمیانه و الگویی روشن از قطع وابستگی برای صنعت فولاد محسوب می‌شود.»

مدیرعامل گروه صنعتی آریا ترانسفو، نقش بخش خصوصی را در تحقق چنین دستاوردهایی تعیین‌کننده دانست و تصریح کرد:«این پروژه نمونه‌ای موفق از واگذاری میدان به بخش خصوصی است. بهترین کمک دولت به تولید، تسهیل قوانین، کاهش موانع اداری و اعتماد به توان بخش خصوصی است. موفقیت این پروژه، نتیجه اعتماد مشتریان به دانش داخلی و توان مهندسان ایرانی بوده است.»

بی‌نیازی صنعت فولاد از واردات تجهیزات راهبردی

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نیز در این مراسم با اشاره به اهمیت این دستاورد، تأکید کرد که تا پیش از این، ترانسفورماتورهای کوره قوس الکتریکی عمدتاً از کشورهای اروپایی، به‌ویژه ایتالیا تأمین می‌شد و وابستگی بالایی وجود داشت؛ اما امروز با داخلی‌سازی این فناوری، صنعت فولاد کشور از واردات این تجهیز حیاتی بی‌نیاز شده است. تجهیزی که ارزش هر دستگاه آن تا چند میلیون یورو برآورد می‌شود.

حمایت حاکمیتی؛ شرط تداوم مسیر

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به بازدید اعضای این کمیسیون از واحدهای صنعتی استان سمنان، بر ضرورت باور به تولیدکننده تأکید کرد و گفت که اتفاقات بزرگ اقتصادی، نه در ساختارهای دولتی، بلکه به دست فعالان صنعتی و بخش خصوصی رقم می‌خورد.

وی کاهش موانع قانونی و ایجاد فضای امن برای سرمایه‌گذاری را شرط تداوم این مسیر دانست.

سمنان؛ پیوند صنعت فولاد و انرژی

استاندار سمنان نیز در حاشیه این مراسم، به ظرفیت‌های استان در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره کرد و از انعقاد قراردادهای گسترده برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی و اتصال بخشی از آن به شبکه ملی برق خبر داد؛ ظرفیتی که می‌تواند پشتوانه‌ای پایدار برای توسعه صنایع انرژی‌بر از جمله فولاد باشد.

باقری: تولید دانش‌محور، موتور رشد اقتصاد ملی

پیام باقری، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، با اشاره به اهمیت تولیدات دانش‌پایه و ارزش‌آفرین در شرایط اقتصادی کشور، تأکید کرد: امروز بیش از هر زمان دیگری، اقتصاد ایران به تولید صنعتی مبتنی بر دانش و فناوری‌های پیشرفته نیاز دارد. وی رونمایی از این ترانسفورماتور را نشانه عبور صنعت برق و فولاد کشور از وابستگی فناورانه دانست و گفت: صنعت، پرچم‌دار توسعه اقتصادی و صادرات است و تحقق اهداف برنامه هفتم توسعه بدون تقویت تولید ملی و میدان‌دادن به بخش خصوصی ممکن نخواهد بود.

گلرو: سمنان به کانون صنایع راهبردی کشور تبدیل می‌شود.

دکتر عباس گلرو، نماینده مردم سمنان، مهدی‌شهر و سرخه در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به حضور میدانی خود در این مراسم و همراهی اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس، رونمایی از این محصول راهبردی را افتخاری برای استان سمنان توصیف کرد و گفت: تولید بزرگ‌ترین ترانسفورماتور کوره قوس الکتریکی خاورمیانه در سمنان نشان می‌دهد این استان ظرفیت تبدیل‌شدن به قطب صنایع پیشرفته و راهبردی کشور را دارد. وی تأکید کرد: مجلس شورای اسلامی از طرح‌هایی که منجر به تقویت تولید داخلی، کاهش وابستگی و ایجاد اشتغال پایدار می‌شود، حمایت خواهد کرد و پیگیری رفع موانع قانونی تولید را در اولویت قرار می‌دهد

نماد یک مسیر؛ از واردات تا فناوری صادرات‌محور

رونمایی از بزرگ‌ترین ترانسفورماتور کوره قوس الکتریکی خاورمیانه در سمنان، بیش از آنکه یک خبر صنعتی باشد، نماد یک مسیر است؛ مسیری که از اعتماد به دانش بومی، واگذاری میدان به بخش خصوصی و هم‌افزایی دولت، مجلس و صنعت عبور می‌کند و به توسعه پایدار، کاهش وابستگی و ارتقای جایگاه ایران در زنجیره فناوری منطقه می‌رسد.

در این مسیر، آنچه بیش از هر چیز برجسته است، همان گزاره‌ای است که آقای معماری بر آن تأکید کرد:«باور به توان ایرانی، اگر به میدان عمل برسد، می‌تواند پیچیده‌ترین فناوری‌ها را بومی‌سازی کند.»

.