ناکارآمدی کمیسیون فرهنگی و عدم توفیق در بهره‌برداری لازم از ظرفیت‌ها و ماموریت‌های احاله شده به کمیسیون فرهنگی مجلس، چه در حوزه تقنینی و چه در حوزه نظارتی، متاسفانه تصویری از کمیسیون فرهنگی مجلس هشتم ایجاد نمود که بسیار دور از انتظار و حتی تا حدودی غیرقابل باور می‌باشد. به اعتقاد نگارنده این عملکرد ضعیف کمیسیون فرهنگی فارغ از فضای سیاست‌زده حوزه فرهنگ، از مهم‌ترین علل عدم تمایل نمایندگان برای حضور در این کمیسیون می‌باشد.
مجلس هشتم در شرایطی فعالیت خود را آغاز کرد که علی لاریجانی مردی با سابقه طولانی در حوزه فرهنگ و رسانه به ریاست آن انتخاب شد و غلامعلی حداد عادل دیگر مرد مطرح حوزه فرهنگ قبای ریاست کمیسیون فرهنگی مجلس را بر تن کرد. بر همین اساس بود که اصحاب حوزه فرهنگ و هنر دوره‌ای شکوفا، پویا و تاثیرگذار را پیش‌بینی می‌کردند اما با پایان عمر مجلس هشتم، عملکرد کمیسیون غیرقابل انتظار داوری شد.
تا جایی که علی مطهری عضو کمیسیون فرهنگی مجلس هفتم ریشه اصلی عملکرد ضعیف این کمیسیون را در نوع مدیریت آن دانست. او حداد عادل را شخصی محافظه‌کار می‌داند که در حوزه نظارت از هرگونه تنشی پرهیز می‌کند.
دکتر حداد عادل معتقد است: «فرهنگ، میدان آزادی است و با قانون‌گذاری سنخیت ندارد. او فرهنگ را نیازمند سیاستگذاری می‌داند و این امر را در حوزه وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌داند».
کمیسیون فرهنگی مجلس با 214 جلسه در طول دوره هشتم تنها توانسته 2 طرح را در صحن علنی مجلس به قانون تبدیل نماید. این درحالی است که طرح‌های مهمی همچون قانون نظام جامع رسانه‌ها، طرح جامع نحوه اداره صدا و سیما، قانون پیوست فرهنگی طرح های مهم (که این مورد بسیار مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده) به سرانجام مشخصی نرسیدند.
در بخش دیگری از این یادداشت آمده است: جواد آرین‌منش عضو دیگر کمیسیون فرهنگی اعتقاد دارد، اعضاء همه تلاش خود را کردند و اینکه قرار بر این نبود در این کمیسیون به دغدغه‌های اصلی حوزه فرهنگ کشور رسیدگی شود را باید در جای دیگری جست‌وجو کرد.
نگارنده به هیچ وجه بنا ندارد تا عملکرد ضعیف کمیسیون فرهنگی مجلس را بر گردن ریاست آن بیاندازد که اگر چنین برداشت گردد راهی ناصواب طی شده ولی شرایط فرهنگی کشور نیازمند یک دوره اتفاقات مهم در حوزه فرهنگ و هنر بود که کمیسیون فرهنگی مجلس می‌توانست به عنوان فصل الخطاب این حرکت فرهنگی قلمداد گردد، تا جایی که نگرانی مقام معظم رهبری بر مظلومیت درحوزه فرهنگ و هنر تا حدودی رفع گردد.
کمیسیون فرهنگی مجلس در خصوص دغدغه‌های معظم‌له در حوزه کتاب که در 9 محور ایراد فرمودند، چه فعالیت ویژه‌ای را تحقق بخشیده، طرح‌هایی همچون: قانون کپی رایت، اصلاح قانون حمایت از مولفان، مصنفان و هنرمندان، طرح اصلاح قانون مجازات فعالیت غیر مجاز در امور سمعی و بصری و یا طرح مد لباس، تسهیلات ازدواج برای جوانان، طرح تعطیلات رسمی کشور، طرح جامع نظام باشگاه داری، طرح نحوه توزیع عادلانه آگهی‌های دولتی بین روزنامه‌ها، طرح تهیه شناسنامه رسمی برای اشیاء عتیقه و میراث فرهنگی و ... در کمیسیون فرهنگی مجلس بلاتکلیف و معلق مانده، چه مسئولیت آن را بر عهده ریاست آن بدانیم چه بر عهده تک تک اعضای آن.
همواره آنچه به عنوان شاخص کارایی یک کمیسیون مطرح می‌شود، تعداد و کیفیت طرح‌هایی است که در کمیسیون براساس نیازهای تقنینی کشور در حوزه مورد نظرش تدوین و ارائه می‌کند. تصویب و تبدیل تنها 2 طرح به قانون، عملکرد تقنینی این کمیسیون است. آیا این کم کاری دست کم تا حدودی نشانه وضعیت اداره‌کنندگان و اعضای آن نیست؟ در اینجا لازم به ذکر است که وظایف کمیسیون فرهنگی در بعد نظارتی و بالاخص آسیب‌شناسی عملکرد آن در حوزه سینما، انشاءالله عمری اگر باقی بود در فرصت‌های بعدی بدان می‌پردازم.
حمید رسایی دیگر عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در دوره هشتم می‌گوید: «بنابر اطلاع بنده 10 نفر از نمایندگان مجلس نهم الویت اول‌شان کمیسیون فرهنگی بوده، بیش از 20 نفر هم الویت دوم. خود بنده هم به کمیسیون اصل نود می‌روم. او معتقد است کمیسیون‌های دیگر حوزه اجرایی و وزارتخانه‌ای وسیع‌تری را تحت پوشش خود دارند و این انگیزه‌ای است برای نمایندگان تا با این امکان، شرایط و تسهیلات بیشتری برای حوزه انتخابیه خود فراهم کنند» و این در حالی است که مقام معظم رهبری بارها تاکید فرمودند: «شما مطالبات منطقه‌ای، استانی و محلی خود را کنار بگذارید. درست است که نماینده از یک حوزه انتخابیه رای می‌آورد اما به محض ورود به مجلس نماینده کل ملت ایران می‌شود.»
جهت آگاهی خوانندگان محترم می‌بایست اشاره کنم که بعد از کمیسیون قضایی مجلس نهم با 8 نفر، کمیسیون فرهنگی با 9 نفر کمترین تعداد عضو را دارد و ریاست اسبق این کمیسیون برای حضور در کمیسیون آموزش و تحقیقات اعلام آمادگی نموده است.
پس به گزاف نگفته‌ایم اگر بگوییم: تا رفع مظلومیت از حوزه فرهنگ و هنر، راهی طولانی باقی مانده است.
58244