به گزارش خبرآنلاین، بخشی از این نشست به طرح پرسشهای کاربران خبرآنلاین اختصاص داشت که در ادامه میخوانید:
متعلق به نسلی از آهنگسازهای ایران هستید که بیشتر آثارشان ماندگار شده است و هنوز هم شنوندگان و علاقمندان بسیاری دارند. مهمترین ویژگی موسیقی دانان هم نسل خودتان را در چه میبینید؟
با تشکر از این ابراز محبتها باید بگویم اگر راهی را عاشقانه طی کنیم، بیشک به هدف مطلوب میرسیم. در موسیقی جذب مخاطب و برقراری ارتباط معنوی و فکری با مردم مهمترین مقصود هنرمند است که رسیدن به آن عشق و از خود گذشتگی میخواهد.
بعد از 70 سال کار در عرصه موسیقی ایرانی، حالا که به پشت سرتان نگاه میاندازید، از نتیجه کارتان راضی هستید یا نه؟ ما که خیلی به شما افتخار میکنیم.
موسیقی یک عرصه پهناور و اقیانوسی عمیق است که هیچ کس نمیتواند به همه آن دسترسی پیدا کند و مدعی رضایت از کارش شود. در موسیقی همیشه میتوان جلوتر رفت و به قلههای بلندتری دست پیدا کرد. برای روشن شدن امر، یک روایت تاریخی از کتاب «گامهای گمشده» زنده یاد مرتضی حنانه را نقل میکنم:
وقتی ابن سینا تمام کتابهای علمی قدما را خواند و بر همه دانشها آگاهی یافت، در جملهای با اشاره به خود گفت: «اینجا یک مرد ایستاده است، علم کجاست؟»، اما وقتی به موسیقی رسید و گستردگی و عمق آن را درک کرد، با صدای بلند پرسید: «این علم، مردش کجاست؟»
تصمیم ندارید با خوانندههای قدیمی مثل اکبر گلپایگانی، امین الله رشیدی یا ایرج کار کنید؟
من به همه خوانندههای موسیقی ایرانی ارادت دارم و سالها با بسیاری از آنان کار هم کردهام. با این وجود در حال حاضر تصمیم گرفتهام روی موسیقی بدون کلام تمرکز و آهنگهایم را بدون همراهی خواننده اجرا کنم. شاید البته در آینده فرصتی پیش بیاید و بتوانیم خاطرات گذشته را دوباره زنده کنیم.
چرا همایون بزرگ (خرم) با همایون جوان (شجریان) کار مشترک نمیکند؟
همان طور که گفتم، شاید در بین برنامههایم، فرصتی پیش بیاید تا دوباره با خوانندهها کار کنم. در این صورت اگر شرایط فراهم شود، چرا این همکاری با پسر هنرمند دوست قدیمیام محمدرضا شجریان نباشد.
همین جا بگویم که فعالیت شجریان در برنامه گلهای رنگارنگ رادیو در بیداد همایون با ساز من شروع شد و او آواز آهنگ «ساغرم شکستای ساقی» را خواند. من و محمدرضا شجریان الفت طولانی با هم داشتیم.
آیا در خارج از کشور هم کنسرت میگذارید؟
یک حرفهای مقدماتی زده شده است که هنوز معلوم نیست. اگر قطعی شد، اطلاعرسانی میکنیم.
در دورهای با زنده یاد پرویز یاحقی در یک ارکستر بودید. او را چگونه هنرمندی دیدید؟
ما با هم خیلی دوست بودیم. او انسان و نوازندهای بسیار با احساس بود که بسیار زیبا ساز میزد و آهنگهای قشنگی هم ساخته است.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که آن زمان از من، پرویز یاحقی، حبیب الله بدیعی و علی تجویدی که همگی در رادیو ویولن میزدیم، با عنوان چهار سوار سرنوشت یاد میکردند.
چرا شعر و ترانه آهنگهای شما این قدر غمگین است؟
این بر میگردد به اینکه غم را چگونه تعریف کنیم. اگر منظور سوگواری باشد، نه این طور نیست. اما منظور اگر غم دل باشد، اتفاقاً خوب است و باید حفظش کرد. تصنیفهای آهنگهای من به هیچ وجه از جنس غصه و حسرت نیست، بلکه یک تزکیه درونی است که با شنیدن آنها حال آدم بهتر میشود.
آهنگهایی که در موسقی پاپ ساختهاید، به کارنامه شما در حوزه موسیق اصیل ایرانی ضربه زده است. چرا این کارها را قبول کردید؟
این آهنگها را برای رادیو درست نکردم و در مجموعه کارهای فرهنگیام قرار نمیگیرد. این قطعات، آثار مستقل موسیقایی نیستند و برای تیتراژ فیلمهای سینمایی ساخته شدهاند. دلیل قبول کردن ساخت آنها هم اصرار بسیار زیاد کارگردانهای فیلمها بوده است.
نظرتان درباره محمد اصفهانی چیست؟
ایشان به خوبی از پس کارهایی که در حوزه موسیقی ایرانی با هم کردهایم، برآمدهاند. از این منظر هیچ کاستی و عیبی در کارش ندیدم.
آینده ویولن در موسیقی ایرانی را چگونه میبینید؟
ویولن از دوران صبا جایش را در موسیقی ایرانی باز کرد و بعدش در برنامه گلها و تک نوازیها خیلی تثبیت شد. برای این ساز که کاملاً خودش را ایرانی کرده است و برای نواختن همه مقامها و دستگاههای ما کارایی دارد، نمیتوان جز آیندهای خوب و درخشان پیش بینی کرد.
برای آهنگسازی چقدر از وزن و ریتم شعر بهره میگیرید؟
90 درصد آهنگهایم را ابتدا ساخته و بعد رویش شعر گذاشتهام. برای مثال بیژن ترقی روی آهنگی که من ساختم، شعر «اشک من هویدا شد» را سرود. یا معینی کرمانشاهی که «ساغرم شکستای ساقی» را برای یکی از آهنگهایم گفت. در این موارد شاعر و ترانه سرا بوده که خودش را با کار من هماهنگ کرده است.
اما در مواردی که من روی برخی از شعرها آهنگ نوشته و ساختهام، اول از همه به معنا و محتوا و هدف شعر توجه داشتهام. برای این کار حتی ممکن است افاعیل شعر کلاسیک را بشکنم تا بیان معنا خوب از کار درآید، مثل تصنیف «آمد اما...» که شعرش از ابوالحسن ورزی بود.
میخواستم نظرتان را در باره جلیل شهناز که این روزها در بستر بیماری است بدانم.
جلیل شهناز بهترین بداهه نواز موسیقی ایرانی است. در برنامه گلها بداهه نوازیهای بسیار شگفتانگیزی با هم داشتیم. برای من افتخار است که با ایشان تمام 12 دستگاه و مقام موسیقی ایرانی را به صورت بداهه زدهایم.
مشروح گفتگو با همایون خرم را می توانید اینجا بخوانید.
58245