این روزها که با چهلمین روز درگذشت استاد کسایی مصادف است پرسشی ذهن مرا به خود مشغول کرده و آن اینکه بر سر آثار به جای مانده از آن زنده یاد چه میآید؟
در چند سال گذشته برخی از بزرگان موسیقی روی در نقاب خاک کشیدند اما هنوز از سرنوشت آثار و خاطرات و نوشتههایی که از آنها به جای مانده است، خبری نیست.
گفته میشود مرحوم تجویدی نزدیک به 20 ترانه سروده بود که نتوانست صدای مورد نظر برای این کارها را پیدا کند. کسی نمیداند که بر سر این آثار چه آمده است؟
مرحوم یاحقی در منزل مسکونیاش یکی از پیشرفتهترین تجهیزات ضبط را داشت و آثار بسیاری از بزرگان موسیقی را به صورت خصوصی ثبت و ضبط کرد، اما بعد از گذشت چند سال از درگذشت ایشان هیچ کس اطلاعی از آثار یاد شده ارائه نمیکند.
از مرگ مرحوم پایور نزدیک به دو نیم سال میگذرد و مشخص نیست که بر سر دستنوشتههای او چه آمده است؟
از مرگ مرحوم مشکاتیان نزدیک به سه سال میگذرد، اما برخی از مهمترین آثارش، از جمله آثاری که با استاد شجریان در آلبومی به یاد بهار ضبط کرده بودند (بیش از 20 سال پیش) هنوز خبری نیست و مشخص نیست که چه آثار و دست نوشتهها و یا نت نوشتههای منتشر نشده و کارنشدهای از ایشان موجود است.
نگاهی به گذشته امور هم نشان میدهد که ماجرا اسفبارتر از اکنون است. برای نمونه خاطرات مرحوم بدیعزاده دو دهه بعد از فوتشان و یا برخی دست نوشتههای مرحوم خالقی نزدیک به 4 دهه بعد از درگذشتشان فرصت انتشار پیدا کردند. فرزندان این دو بزرگوار اهل موسیقی و فرهنگ بودندو باز باید بر همتشان درود فرستاد که این آثار را نگه داشتند و به دور نریختند.
چندی قبل که با استاد موسوی، نوازنده نامدار نی صحبت میکردم، ایشان از وجود بیش از 60 تا 70 ساعت از آثار خصوصی با سه تار یا نی استاد کسایی خبر دادند.
آقای میرجلالی همنواز استاد کسایی در یادداشتی آوردند که برخی قطعات مشترک بااستاد کسایی به صورت رسمی ضبط شده و هنوز شش-هفت سی دی از این کارها موجود است که بیرون نیامده و قرار است به بازار عرضه شود.
آقای زهتاب در سال 87 گفتوگویی طولانی با استاد کسایی گرفتند و قرار است منتشر کنند.
جناب جهانگیر بهشتی که به عنوان نوازنده ضرب و تنبک در کنار استاد مینواخت پس از ورود ایشان به اصفهان حدود 100 اثررا با یکدیگر اجرا کردند و هم ایشان گفتهاند که استاد در اواخر عمر و به رغم آنکه با بیماری دست و پنجه نرم میکرد با همراهی یکدیگر اثری را ضبط کردند که کسایی در آن سازهای تار و نی را نواخته است. اما این اثر هنوز منتشر نشده و این اثر مهم است چرا که استاد کسایی در آن 7 دستگاه موسیقی را طی 7 روز نواخته است.
به گمان نگارنده استاد زندهیاد سید حسن کسایی این بختیاری را داشت که فرزندانش در زمان حیاتش، تا آنجایی که امکان داشت از میراث و گنجینه معنوی او به نوعی حراست کنند و در کنار آن کتابی برایش منتشر سازند، دو ردیف سازی وآوازی به روایت او بیرون دهند و برخی کارهای دیگری، از جمله ساخت فیلم مستند و فیلم شیوه نوازندگی استاد را تهیه کنند. دیگرانی چون پایور و مشکاتیان و یاحقی و تجویدی اما این گونه نبودند. حتی دست نوشتههای بزرگی همانند خالقی هم نزدیک به 40سال بعد مرگش فرصت انتشار یافتند.
اینها اما دغدغههای شخصی است و راه درست آن است که اهل موسیقی آثارشان را به موزههای موسیقی ارائه کنند و یا حداقل از موزه موسیقی بخواهند تا کارشناسی خبره را در اختیار آنها بگذارد تا حداقل فهرستی از آثار و مکتوبات و آنچه به جا مانده را تهیه کنند که همگان بدانند چه چیزهایی از این استادان باقی مانده است.
5858