هادی نیلی: خردادماه دوسال‌پیش، مجلس شورای اسلامی قانونی را تصویب کرد که طبق آن پذیرش دانشجو نه بر اساس کنکور، که بر اساس سوابق تحصیلی صورت بگیرد. قرار بود این قانون تا سال 90 (یعنی دو سال دیگر) به طور کامل اجرا شود. اما در حالی که دولت تاکنون گامی برای اجرای این مصوبه بر نداشته است، روز گذشته وزیر علوم در یک برنامه تلویزیونی خبر داد که این قانون دست‌کم تا سال 93 اجرا نخواهد شد.
کامران دانشجو به برگزاری جلساتی در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و همچنین بررسی‌های کارگروه کنکور اشاره کرد و گفت: به دلیل فراهم نبودن بستر لازم و عدم امکان برگزاری امتحانات نهایی و کشوری در برخی مقاطع، تا سال 90 تنها یک‌سری از اقدامات به منظور حذف کنکور انجام می‌شود و برای اجرای کامل این قانون زمان بیشتری نیاز دارد.
دانشجو اشاره‌ای به این «یک‌سری از اقدامات» که تا سال 90 انجام می‌شود، نکرد ولی توضیح داد: با توجه به این که قابلیت حذف کنکور تا سال90 وجود ندارد، از مجلس خواستاریم که زمان اجرای این قانون را حداقل تا سال 92 و93 تمدید کند و پیش‌بینی ما این است که فعالیت آموزش و پرورش جهت حذف کنکور تا سال 93 به طول بینجامد.
پایان موقتی بلاتکلیفی
با این اظهارات تازه، دست‌کم دانش‌آموزان دبیرستانی می‌دانند که تکلیف‌شان با آزمون سراسری معلوم است و باید خود را برای روز کنکور آماده کنند. سال تحصیلی جدید در حالی شروع شده بود که دانش‌آموزان پایه سوم دبیرستان، هنوز نمی‌دانستند تیرماه دوسال‌بعد با چه‌جور کنکوری سروکار دارند و خود را برای چه‌جور آزمونی باید آماده کنند.
قانون حذف کنکور در خردادماه 86 در مجلس به تصویب رسیدکه براساس آن، «پذیرش دانشجو در مقطع کاردانی، کارشناسی (پیوسته و ناپیوسته)، کارشناسی‌ارشد پیوسته، دکترای حرفه‌ا‌ی و دکترای پیوسته، براساس سوابق تحصیلی داوطلب و آزمون‌های سراسری خواهد بود. تأثیر سوابق تحصیلی در هر سال نسبت به سال قبل افزایش پیدا می‌کند به نحوی که حداکثر تا پایان سال اول برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه (یعنی سال 90) آزمون‌های سراسری ورودی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی به طور کامل حذف شود.»
هر سال بیش از یک‌میلیون نفر از شهروندان ایرانی، خود از آزمون‌دهندگان هستند و طبعاً بیش از 5میلیون نفر دیگرشان هم به شکل غیرمستقیم تحت‌تأثیر نتایج این روزها هستند. روز گذشته خبرگزاری‌ها از قول وزیر علوم گفتند: راه‌کار‌های حذف کنکور را بررسی خواهیم کرد و نتیجه را تا یک ماه دیگر در قالب یک لایحه به کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی ارائه خواهیم کرد.
به‌سرعت حذف کنیم
تصمیم تازه وزارت علوم درباره تداوم برگزاری کنکور دست‌کم تا سال 93 و در عوض احتمال فصلی‌شدن برگزاری کنکور، در حالی مطرح می‌شود که پیش از آن کامران دانشجو درباره حذف کنکور به تعامل و همکاری وزارت آموزش‌وپرورش با وزارت علوم اشاره کرده و گفته بود: باید با سرعت حذف کنکور را عملی کنیم.
او که آن‌روزها تازه به صندلی وزارت علوم رسیده بود، گفته بود: وظیفه بنده به عنوان وزیر علوم اجرای مصوبات مجلس شورای اسلامی است بنابراین اگر در زمینه حذف کنکور مشکلاتی را در پیش رو می‌بینیم باید با قوه مقننه مطرح کنیم تا در مسیر اجرایی شدن گام برداریم پس نظر شخصی من درباره حذف یا حتی عدم حذف کنکور مهم نیست.
این بار ِ زمین‌مانده
صحبت‌ها درباره حذف کنکور، از اوایل مجلس هفتم در میان نمایندگان مطرح شده بود و در سال‌های پایانی دولت هشتم بارها به عنوان یک نقطه‌ضعف برای آن دولت مطرح شد. دولت نهم از ابتدا تأکید کرد که بنا دارد «مسئله کنکور» را حل کند.
در قانون حذف کنکور که در خردادماه 86 به تصویب مجلس رسید، تصریح شده بود که «دولت موظف است بسترهای لازم را برای تحقق این ماده فراهم کند.» ابتدا نمایندگان متعدد مجلس و چهره‌های دولتی تلاش می‌کردند در همراهی با این طرح، در تشویقی که گمان می‌رفت جامعه نثار این طرح کند شریک شوند اما با وجود حمایت‌های لفظی مقام‌های دولتی ذی‌ربط از طرح حذف کنکور، تأخیر شش‌ماهه رئیس‌جمهور در ابلاغ این قانون می‌توانست نشان از بی‌میلی عملی دولت نهم نسبت به تغییر روند انتخاب دانشجو برای دانشگاه‌های دولتی داشته باشد. اکنون نیز با گذشت نزدیک به دوسال از زمان تصویب این طرح در مجلس و ابلاغ رئیس‌جمهور، مقام‌های عالی مرتبط با این طرح، یعنی وزیر آموزش‌وپرورش و وزیر علوم، هر دو از زیر بار اجرای این طرح شانه خالی کرده‌اند. این‌روزها که صندلی وزیر آموزش‌وپرورش همچنان خالی است، وضعیت بغرنج‌تر هم شده و بهانه‌های بیشتری برای اهمال در اجرای این قانون به دست دولت داده شده است.
تا وقتی جایگزین تهیه نشده، حذف نمی‌شود
هفته اول مهرماه رئیس سازمان سنجش آموزش کشور گفته بود: کنکور سراسری سال 89 برگزار می‌شود اما برگزاری آن در سال 90 بستگی به شرایط دارد و ممکن است برگزار شود یا نه. عبدالرسول پورعباس درباره اجرای قانون حذف کنکور تا سال 1390 گفته بود: حذف کنکور به این معناست که باید جایگزینی برای آن آماده شود و تا آماده نشدن این جایگزین، حذف به تعویق می‌افتد.
پس از آن سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس از بررسی طرح حذف کنکور با حضور وزیر علوم و سرپرست آموزش‌وپرورش در این کمیسیون خبر داده بود.
سیدکاظم موسوی در این باره به خبر گفته بود: در این جلسه که با حضور آقای دانشجو و محسن‌پور برگزار شد، بحث‌های خوبی در خصوص حذف کنکور و زمان اجرای آن مطرح شد، به هر حال این بحث به ویژه با وضعیت آموزش‌وپرورش و دانشگاه‌ها، پیچیده و زمان‌بر، اما شدنی است.
فصلی‌شدن به جای حذف
در حالی که مسئولان برگزاری آزمون سراسری به فکر جایگزینی برای آزمون سراسری هستند، وزیر علوم روز گذشته پیشنهاد داد که با هدف کاهش دل‌شوره و تنش داوطلبان و خانواده‌ها، کنکور به جای سالی یک بار، به صورت فصلی و 4 بار در سال برگزار شود.
او در نقد مصوبه مجلس برای حذف کنکور گفت: حذف کنکور منوط به این است که نمرات و سوابق تحصیلی مقاطع مختلف دبیرستان استاندارد شده و امتحانات مذکور به صورت نهایی برگزار شود. در واقع این موضوع منجر می‌شود که استرس افراد از کنکور وارد دبیرستان شود و این استرس از 18 سالگی به سن 16-17 سالگی منتقل می‌شود.
دانشجو یادآوری کرد: تمام این‌ها درحالی است که در حال حاضر برای تمامی داوطلبان صندلی خالی در دانشگاه‌ها وجود دارد و رقابت بر سر رشته و دانشگاه است.
تأثیر 15 درصدی معدل در کنکور آزاد
هم‌زمان با اظهارات وزیر علوم، رئیس مرکز آزمون دانشگاه آزاد اسلامی خبر داده که برای اولین بار معدل داوطلبان کنکور دانشگاه آزاد 15 درصد در نتایج آزمون ورودی این دانشگاه تأثیر دارد و گفت: امیدواریم با تلاش آموزش و پرورش، امسال برای اولین بار معدل داوطلبان در کنکور دانشگاه آزاد تأثیر داده شود.
عبدالله سجادی‌جاغرق توضیح داد: تلاش بسیاری شده که معدل‌ها در پذیرش داوطلبان کنکور دانشگاه آزاد تأثیرگذار باشد. به همین دلیل امیدواریم امسال بتوانیم این تأییدیه را از آموزش و پرورش بگیریم و معدل داوطلبان را به میزان 15 درصد در پذیرش تأثیر بدهیم.
او گفت: در کنکور 88 دانشگاه آزاد بر خلاف آن‌چه اعلام شده بود، معدل داوطلبان در نتیجه نهایی تأثیر داده نشد چون نتوانستیم صحت کل معدل‌ها را از آموزش و پرورش داشته باشیم.
کنکور و پرداخت نقدی یارانه‌ها
در همین حال، یک عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درباره تأثیر هدفمندکردن یارانه‌ها بر آموزش عالی می‌گوید: عدم حمایت دولت از دانشگاه‌های غیردولتی در لایحه هدفمندکردن یارانه‌ها، نظام آموزشی را با چالش جدی در اجرای حذف کنکور مواجه می‌کند.
علیرضا سلیمی در گفت‌وگو با خبر، با تأکید بر این‌که لایحه هدفمندکردن یارانه‌ها تأثیر بزرگی بر آموزش عالی می‌گذارد، توضیح داد: یکی از اثرات هدفمندکردن یارانه‌ها، افزایش تقاضا برای دانشگاه‌های دولتی و در نتیجه افزایش تراکم پشت‌کنکوری‌ها برای ورود به دانشگاه‌های دولتی است. از طرف دیگر تقاضا برای ورود به دانشگاه‌های غیردولتی کاهش پیدا می‌کند.