شیخ الاسلام: اظهارات رییس جمهور درباره تحریم یک اشتباه راهبردی بود

سید صادق روحانی: حسین شیخ الاسلام در این گفت و گو سخنان رییس جمهور مبنی بر اینکه تحریم‌ها تاثیرگذار بوده‌اند را یک اشتباه راهبردی خواند.

 مشروح این گفت و گو در ادامه می‌آید:

شایعات درباره تلاش برای برقراری رابطه با آمریکا در چند روز اخیر افزایش پیدا کرده است. حتی چند وقت پیش شایع شده بود که آقای ولایتی با طرف آمریکایی در قطر مذاکره کرده است. به نظر شما این شایعات از کجا نشات می‌گیرد؟
مبنای این شایعات اهمیت ایران است. می دانید که در مبارزات انتخاباتی آمریکا در سیاست خارجی مهمترین موضوع ایران است. تعداد دفعاتی که نام ایران توسط دو کاندیدا برده شده است بیش از اسم چین یا روسیه است. البته مسایل مربوط به ایران هم مسایل جدی‌تری است. مهمترین موضوع ایران در درگیری‌ها انرژی صلح آمیز هسته‌ای است که جمهوری‌خواهان می‌خواهند به دموکرات‌ها بگویند که شما متوجه نیستید و ایران دارد به بمب اتمی دست پیدا می‌کند و دموکرات‌ها هم می‌خواهند بگویند که سیاست‌های ما بهترین سیاست بوده است. یک مناظره خیلی مهمی در این رابطه بین پل رایان و جوزف بایدن برگزار شد. در این مناظره وقتی بایدن مورد تهاجم رایان قرار می‌گیرد که شما هیچ کاری درباره ایران نکرده‌اید و ایران در حال دستیابی به بمب هسته‌ای است، بایدن می گوید این‌ها هیاهوست که شما راه انداخته‌اید. بایدن می‌گوید این‌ها حرف‌های مفت و پرت و پلاست که شما می‌گویید. یعنی معاون رییس جمهور آمریکا می‌گوید این اتهامی که شما می زنید که ایران دارد به طرف بمب اتمی‌ می‌رود حرف بی پایه‌ای است. بایدن از لغت «مالارکی» استفاده می‌کند. این یک لغت ایرلندی است یعنی «حرف مفت». می‌گوید این ها هیاهوست. جالب اینجاست که بایدن می‌گوید در این ارزیابی که ایران به طرف بمب اتمی نرفته است و توانایی آن را ندارد و مدت‌ها طول خواهد کشید تا کسب کند، جامعه اطلاعاتی آمریکا و اسراییل هم نظر هستند. این حرف را در جایی می‌زند که میلیون‌ها نفر در حال تماشای او هستند. آنوقت در ایران ما به این موضوع نپرداخته‌ایم. امیدواریم که آقای جلیلی و تیمش در مذاکره با اروپایی‌ها به این موضوع توجه کنند. بگوید که شماها در عالی‌ترین سطح این حرف را می‌گویید. جالب اینجاست که وقتی«گالوپ» از جامعه آمریکایی سوال می‌کند که آیا ایران بمب دارد یا ندارد، 72 درصد مردم آمریکا می‌گویند که ایران بمب دارد. یعنی آقای بایدن که طراح سیاست هست می‌داند که ما انحراف نداریم اما به گونه‌ای موضوع ایران را توسط رسانه‌های صهیونیستی به مردم آمریکا الغا می‌کنند که 72 درصد مردم این کشور فکر می‌کنند ما بمب اتم داریم.

شما هنوز سوال من را پاسخ ندادید. منشا این شایعات درباره مذاکره با ایران از کجاست؟
منشا این شایعات اهمیت ایران است. اوباما می‌خواهد نشان بدهد که ما ایران را آورده‌ایم سر میز مذاکره، یعنی فشارهای ما موثر بوده است. اگر خاطرتان باشد حضرت آقا در خراسان شمالی فرمودند که ما کی میز مذاکره را ترک کردیم که حالا شما می‌خواهید با فشار ما را به مذاکرات برگردانید؟ ما از اول مذاکره می‌کردیم. ما مخالف تسلیم شدن در برابر باج خواهی بشویم. این شایعات در این 7 یا 8 روزی که تا انتخابات مانده است وقتی در آمریکا مطرح می‌شود که مثلا مشاور بین الملل رهبری آمده است با آمریکایی‌ها مذاکره کرده است همه این ها باعث خواهد شد که جامعه بی اطلاع آمریکایی باور کند که اوباما موفق بوده است. دلیل این شایعات اهمیت ایران است.

ما شاهد بودیم که رییس جمهور در مصاحبه مطبوعاتی خود با رسانه‌ها گفتند که تحریم‌ها تاثیر گذار بوده است. این موضوع چه اثری خواهد داشت؟
متاسفانه آقای احمدی‌نژاد این اشتباه را کرده است. اولین بار در مجلس شورای اسلامی گفتند که تحریم‌ها تاثیر گذاشته است و این اشتباه یک اشتباه راهبردی بوده است. تحریم‌ها ممکن است که اثر کرده باشد اما اینکه رییس جمهور بیاید به این موضوع اعتراف بکند غلط است. یک ضرب المثلی در عربی هست که می‌گوید: «عض اصابع»، یعنی گاز گرفتن انگشتان. من انگشتم را می‌گذارم در دهان شما و شما گاز می‌گیرید و شما هم انگشتتان را می‌گذارید در دهان من و من گاز می‌گیرم. هر کسی که زودتر آخ بگوید باخته است چرا که انگشتش همچنان در دهان دیگری است. ما این «آخ» را نباید بگوییم. ایشان نخستین بار در مجلس این موضوع را گفت و اشتباه بزرگی بود. این موضوع متاسفانه آن‌ها را امیدوار کرد که باید راه تحریم را ادامه بدهند.

خود شما معتقدید که این مسایل اقتصادی که در چند وقت اخیر اتفاق افتاده تا چه حد تابع تحریم‌ها بوده و تا چه حد به خاطر سوء مدیریت‌؟
می شد با مدیریت نگذاشت که اینطور بشود. همین مدیریتی که الآن دولت اعمال می‌کند و تقریبا ارز را حول و حوش 3000 تومان نگه داشته است که به نظر می‌آید نرخ واقعی ارز هم همین حدود باشد همینگونه می‌شد پیش از این هم عمل کرد.

به نظر شما پیروزی کدامیک از نامزدهای انتخاباتی آمریکا بیشتر به نفع ماست؟
من نمی‌خواهم در این موضوع وارد بشوم. این انتخاب ملت آمریکاست ولی می‌خواهم تلاشی را که ما می‌کنیم که گفتمان‌ها را در انتخابات آمریک تصحیح کنیم تا گفتمان‌های صحیح در جریان باشد. یک عده‌ای مانند آقای نتانیاهو می‌روند زیر یک گنبد آهنین پنهان می‌شوند که میلیاردها دلار هزینه‌اش کردند و یک تهاجم عظیم تبلیغاتی علیه ایران به راه می‌اندازند ولی این سیاست به خاطر وضع داخلی صهیونیست‌ها و وضع خارجی آن‌هاست. واقعیت این است که صهیونیست‌ها هر روز ضعیف و ضعیف‌تر می‌شوند. اسراییلی که قرار بود بزرگ بشود و از نیل تا فرات را بگیرد، هر روز کوچک و کوچکتر می‌شود. علی الخصوص که بیداری اسلامی راه افتاده است. لذا جامعه اسراییل به سمت تندروی می‌رود. نتانیاهو برای اینکه این جامعه اسراییلی را کسب کند تندروی می‌کند. در زمینه خارجی تلاش می‌کند که از هردو نامزد انتخابات آمریکا قبل از اینکه انتخاب بشود باج‌خواهی خود را بکند. یک گفتمان جنگ طلبانه‌ای را در داخل امریکا به راه بیاندازد. در عوض ما چه می‌کنیم؟ ما با به پرواز درآوردن یک پهباد توسط حزب الله که به دیمونا می‌رسد نشان می‌دهیم که این گنبد آهنی خیلی‌ هم آهنی نیست، مقوایی هم نیست. وقتی این اتفاق می افتد جامعه اسراییلی که امنیتش برایش مهم است به نتانیاهو می‌گوید که خفه شو! می‌بینیم که نتانیاهو پس از پرواز این پهباد دیگر مثل گذشته سخنان تندروانه انجام نداد. مردم اسراییل به نتانیاهو می‌گویند که تو که نمی توانی ما را حفظ کنی چرا بیخودی لاف می زنی!؟ پس نتانیاهو دیگر نمی‌تواند از این حربه حقه بازی استفاده کند چراکه جامعه اسراییل این را نمی‌پسندد و می‌گوید تو به خاطر حرف زدن داری امنیت ما را به خطر می‌اندازی. نتانیاهو در این وضعیت می‌رود انتخابات زودهنگام اعلام می‌کند تا کابینه خود را ترمیم کند و همچنین کنیست اسراییل را تغییر بدهد تا  تعداد تندرو‌ها را زیادتر کند. در آمریکا هم می‌بینید که در مناظره آخر هر دوطرف، یعنی هم رامنی و هم اوباما ابا دارند که از جنگ حرف بزنند. بنابراین نتانیاهو با لیبرمن و دیگر تندروهای اسراییل همپیمان می‌شود و بعد حمله می‌کند به غزه و سودان تا یک بار دیگر آبروی رفته خود را ترمیم بکند. شما با پهباد از نظر روحی روانی جامعه اسراییل را شکستید حالا او می‌خواهد اینگونه روحیه بدهد.

جدای این مطالب ما دیده‌ایم که دولت‌های جمهوری‌خواهان راحت تر به جنگ تن داده‌اند. اگر جمهوری‌خواهان سرکار بیایند برای ایران بهتر است یا همین دولت اوباما بماند؟
در زمان بوش توازن خشن در غرب حاکم بود. حتی وقتی ما کمی نرم شدیم و حتی تعلیق موقت را پذیرفتیم آن‌ها ما را در محور شرارت قرار دادند و تهدید به جنگ کردند. اوباما و دموکرات‌ها تلاش می کنند با جنگ نرم، توازن نرم ایجاد کنند و اجماع برای رهبری خودشان ایجاد کنند. بعضی در ایران معتقدند این بدتر است و برخی هم معتقدند آن بدتر است.

آقای شیخ السلام شما مشاور بین الملل مجلس هستید. من می‌خواهم بحث دیگری را مطرح کنم و آن موضوع این هیات پارلمانی اتحادیه اروپاست. چه شد که آن‌ها موضوع بازدید از زندان را مطرح کردند؟
این چهارمین بار بود که بین پارلمان ایران و اروپا رفت و آمد می‌شد. واقع این است که از مدت‌ها قبل این هیات پارلمانی برنامه اش را تنظیم کرده بود، این‌ها یک دفعه در روز آخر آمدند به یک آقا و یک خانمی در ایران جایزه ساخاروف را دادند و بعد گفتند که آقای شولتز( رییس پارلمان اروپا) گفته است که این هیات می‌رود و تبریک من را به این خانم و آقا ابلاغ می‌کند و از آن‌ها دعوت می‌کند که در ماه دسامبر به اینجا بروند و جایزه‌شان را تحویل بگیرند و اگر دولت ایران اجازه ندهد این‌ها همانجا از ایران بازخواهند گشت. یعنی در روز آخر می‌خواستند چیزی را به ما تحمیل کنند. ما این را قبول نمی‌کنیم. ما هیچ پیش شرطی را برای رابطه با هیچ کس قبول نمی‌کنیم. نمی‌خواهند بیایند خوب نیایند، ما گفتیم اگر طبق برنامه قبلی می‌خواهید بیایید بیایید و اگر هم نمی‌خواهید نیایید. هیات پارلمانی آلمان هم قرار بود با همان پرواز به ایران بیاید و آمد. این‌ها آدم وعاقل بودند و دیپلماسی حالی‌شان می‌شود اما آن‌ها می‌خواستند تحمیل کنند که نشد.

شما می‌گویید این دفعه چهارم بود که آن‌ها می‌آمدند. چه اتفاقی افتاده بود که این موضوع در این سفر مطرح شد؟
از اول اسراییلی‌ها نمی‌خواستند که این رفت و آمد‌ها انجام بشود. علی الخصوص در این شرایط حساس که نزدیک انتخابات آمریکاست اوباما و این‌ها هم نمی‌خواستند که انجام بشود. اوباما می‌خواهد به مردم آمریکا بگوید که تحریم‌هایی که ما درباره ایران اجرا کردم موثر بوده است. خوب اگر این هیات می آمد نشان می داد که خیلی هم موثر نبوده است. این است که جامعه صهیونیستی نمی‌خواست این کار انجام بشود. بنابر این فشار آوردند و آخرین چیزی که به عقلشان رسید همین جایزه ساخاروف بود.

آقای دکتر بخش اخر گفت وگویمان را اگر اجازه بدهید به مسئله سوریه اختصاص بدهیم. چرا با وجود اینکه همه طرف‌های درگیر در سوریه از طرح آتش بس اخضر ابراهیمی استقبال کرده بودند این آتش بس شکسته شد؟
یکی از مشکلات اساسی سوریه این است که یک قسمتی از معارضین سوریه قسمت مستقلی نیستند. این‌ها بر اساس شاهان منطقه‌ای که به آن‌ها پول و اسلحه می‌دهند، در حقیقت نوکر و تابع این کشورها می‌شوند. امنیت و استقرار در سوریه هم به نفع این کشورها نیست. آن‌ها می‌خواهند که در سوریه جنگ داخلی بشود و این کشور تجزیه بشود. اولین کشوری هم که این را می‌خواهد اسراییل است. همپیمانان اسراییل هم که در جنگ‌های 33 روزه و 22 روزه از کشورهای عربی پشتیبان اسراییل بوده و علیه ملت‌های لبنان و غزه بودند نیز آن‌ها هم در همین خط هستند.این شاهان فهمیده‌اند که موج بیداری اسلامی دیر یا زود دامن آن‌ها را خواهد گرفت. می‌خواهند این موج را منحرف کنند و بگویند این بیداری اسلامی و علیه استبداد نیست. می‌خواهند بگویند این موج برای احقاق حقوق و مردم سالاری نیست. بلکه جنگ شیعه و سنی است. این جنگ علوی و سنی است. برای همین سعی کردند انقلاب بحرین و عربستان را سرکوب کنند و بگویند چون ما رییس سنی ها هستیم این ها می‌خواهد ما را ساقط کنند. آن‌ها نگذاشتند که این آتش بس صورت بگیرد. انفجار را هر گروه کوچکی هم می‌تواند انجام بدهد. یک ماشین را پر از مواد منفجره کنید و در یک جای پر رفت و آمد منفجر کنید این که کار مشکلی نیست. ما از دولت سوریه خواستیم که این انفجارها را به معنی شکست آتش بس تلقی نکند چرا که این آتش بس به نفع ملت سوریه است.

چرا حکومت سوریه با تاخیر این آتش بس را پذیرفت؟
ما از اول با دولت سوریه در تماس بودیم و آن‌ها موافق آتش بس بودند ولی دولت سوریه تعهد طرف مقابل برای پایبندی به این آتش بس را می‌خواست به دست بیاورد. اگر از اول می‌گفت که من موافق هستم معلوم نبود که طرف مقابل قبول کند. دولت سوریه می‌خواست که شورای امنیت تصویب کند تا معارضه مجبور شود که قبول کند.

هفته پیش سفیر ترکیه در تهران گفت که ما حداقل هر 15 روز یکبار درباره سوریه با ایران مذاکره می‌کنیم. موضوع این مذاکرات چیست؟
ما تمام تلاشمان را می‌کنیم که ترکیه از این راه غلطی که رفته است آبرومندانه برگردد چراکه این نه به نفع خود اوست، نه به نفع مردم سوریه و نه به نفع کل منطقه است.