سید صادق روحانی: سابقه روسای جمهور پیشین آمریکا نشان میدهد که تغییر سیاست خارجی در دور اول زمامداری آمریکا و دور دوم آن با تغییر وزیر امور خارجه خود را نشان میدهد. اکنون نیز که باراک اوباما برای بار دوم به ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا برگزیده شده است، انتظار میرود که سیاست خارجی این کشور نیز دستخوش تغییر شود. این که این تغییرات چه تاثیری بر روند روابط این کشور با ایران و نیز موضوع هستهای ایران دارد، سوالاتی بود که با پیروز مجتهدزاده کارشناس روابط بین الملل مطرح کردیم:
فکر میکنید سیاست خارجی اوباما در دور دوم زمامداریاش بر کاخ سفید چه تفاوتی با دور نخست داشته باشد؟
اساسا رییس جمهور ایالات متحده آمریکا در دور دوم کار خود در سیاست خارجی دست بازتر و خیال راحتتری خواهد داشت. دلیل این موضوع نیز این است که همواره لابی اسراییل و یهود فشار زیادی را به روسای جمهور وارد میکنند تا سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه مطابق خواست و میل اسراییل قرار بگیرد. در انتخابات امسال شاهد یکی از مهمترین تحولات در سیاست خارجی آمریکا بودیم. اسرائیل به رهبری نتانیاهو از حد بی منطقی صهیونیستها هم خارج شده بود و سعی میکرد فشارهای وحشتناکی را به دولت اوباما علیه ایران وارد کند. اما امسال برای اولین رییس جمهور آمریکا توانست دست رد به سینه اسراییل و لابی یهود بزند. یعنی با وجود اینکه روسای جمهور نشسته کاخ سفید نیازمند ملاحظات کسب رای در ارتباط با لابی اسراییل هستند اما شاهد بودیم که اوباما توانست منبع تولید این فشارهای سیاسی را خنثی کند و بتواند با دست باز و خیال آسودهتری منافع ملی آمریکا را دنبال کند.
آیا کلینتون وزیر خارجه آمریکا باقی خواهد ماند؟
پیش بینی میشود وزیر خارجه آمریکا در دور دوم ریاست جمهوری آقای اوباما تغییر پیدا کند. دلیل این احتمال هم این است که خانم هیلاری کلینتون در مدت چهارسال گذشته که سکان سیاست خارجی را در دست داشت در مواردی بیش از اندازه به لابی یهودی بها داد و به نظر میرسد امروز که اوباما به دور دوم رسیده است ما شاهد تغییر وزیر امور خارجه خواهیم بود.
آیا میتوانیم امیدوار باشیم که بن بست روابط ایران و آمریکا شسکته شود و یا حداقل مذاکرات هسته ای به یک نتیجه منطقی برسد؟
این بحثها به این معنی نیست که دشمنیها فراموش شده است. درست است که اوباما موفق شده است که فشارهای خارج از حد منطقی را که نتانیاهو اعمال میکرد، خنثی کند اما این به معنی این نیست که ملاحظات اسراییلی تغییر پیدا کند. ملاحظات اسراییلی بیس از 50 سال است که در سیاست خارجی آمریکا موثر بوده و در حقیقت جزء منافع ملی آمریکا است. بنابر این اگرچه اوباما در خنثی کردن فشارهای نتانیاهو موفق بوده است اماهمچنان ملاحظات قدیمی وجود خواهد داشت.
مشخصا در مذاکرات هستهای این تغییر چه نتیجهای خواهد داشت؟
مذاکرات کنونی ایران درباره موضوع هستهای در ماههای اخیر به خاطر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا متوقف مانده است. اما ما نشانههایی در دست داریم که دولت جدید در نظر دارد که این مذاکرات پیشرفت کند. من میخواهم در اینجا تذکری به مقامات ایرانی بدهم. متاسفانه در 20 سال گذشته هر وقت طرف آمریکایی ملایمتی از خود نشان داده است ما شاهد دستپاچگی مقامات ایرانی در دادن امتیاز بودهایم و این صدمات زیادی به ما زده است. ما باید این دقت را داشته باشیم که این موضوع یک موضوع ژئوپولتیک است و موارد ژئوپولتیک تنها از طریق موازنه میتواند به نتیجه برسد. یعنی باید امتیاز بدهند و بگیرند. اما در برابر یک سانت امتیازی که میگیرند باید یک سانت امتیاز بدهند. متاسفانه در گذشته شاهد این بودیم که در برابر یک سانت امتیازی که از طرف غربی میگرفتند 10 سانت امتیاز میدادند. نمونهاش را میتوانیم در مذاکرات ایران و سه وزیر امورخارجه اروپایی شاهد باشیم که منجر به تعلیق غنی سازی شد و باعث شد طرف جری بشود.
اخیرا دوباره شایع کردند که بین ایران و آمریکا مذاکرات پنهانی در جریان است. در حالی که مقامات آمریکایی این موضوع را تکذیب کردند. این خبر واکنش زیادی را در ایران برانگیخت و این یک نشانه از دستپاچه شدن است.
آیا مذاکرات هستهای باز به خاطر انتخابات ایران متوقف خواهد شد؟
ابدا. در این وضعیت ژئوپولتیکی باید دقت داشته باشیم که آمریکا در مقام تصمیمگیری است. آمریکا در مقام تصمیمگیری درباره گزینه جنگ، درباره اعمال تحریمها و افزایش آنهاست. الآن هم این آمریکاست که باید بخواهد این تحریمها را متوقف کند. ما در مقام تصمیمگیری نیستیم. ما در مقام دفاع هستیم و در مقام دفاع هر دولتی که بر سر کار بیاید باید از منافع ملی ما دفاع کند.
29219