به گزارش خبرآنلاین درابتدای این نشست علی معلم درخصوص معیارهای هیات انتخاب، گفت: «معیار برای ما در وهله اول خود جشنواره فیلم است.»
این تهیه کننده سینما افزود: «به طور طبیعی سینمایی بودن یا نبودن یک اثر اولین استاندارد برای انتخاب آن بود. معمولا آقای فراستی یک اصطلاح غلطی دارند با عنوان ماقبل نقد، ولی ما بحث ماقبل فیلم را می‌توانیم مطرح کنیم. بحث بر سر این است که در بخش مسابقه جشنواره فجر فیلم‌ها باید از یک کیفیتی برخوردار باشند که این کیفیت با توجه به ساختار معنایی و سینمایی اثر تعریف می‌شود.»
معلم ادامه داد: «در واقع قرار بر این نبود که یک فیلم را صرفا به خاطر داشتن یک پیام خاص انتخاب کنیم. چرا که چنین فیلمی اگر نتواند پیامش را در قالب سینما به تماشاگر خود عرضه کند، چه بسا بر ضد همان شعاری باشد که در بطن خود مطرح می‌کند.»
او اضافه کرد: «یکی از قراردادهای خوب سینما این است که شما صاحب هر شغل و هر موقعیتی که باشید، در مواجهه با یک فیلم در مقام تماشاگر ظاهر می‌شوید. در عالم سینما یک فیلم باید اول تماشاگر را اقناع کند که به تماشای آن بنشیند. فیلم خوب خود را به تماشاگر تحمیل می‌کند و این اولین فاکتور ما بود.»
محمود گبرلو مجری برنامه هفت با بیان این مطلب که در هیات انتخاب 4 نفر از طرف وزارت ارشاد جزو اعضا بودند، از مهدی عظیمی میرآبادی خواست تا در این‌باره توضیح دهد.
میرآبادی گفت: «آن افرادی که به اسم دولتی در هیات انتخاب حضور داشتند، همه اهل سینما هستند. این کار یک تصمیم مدبرانه توسط دبیر جشنواره بود که به نوعی مدیریت زمان بکند. یعنی در عین اینکه فیلم‌ها از نظر کیفی بررسی می‌شود با حضور بعضی از اعضای شورای صدور پروانه نمایش آثار از این لحاظ نیز مورد بررسی قرار بگیرند.»
گبرلو اظهار داشت: «معمولا در خصوص هیات‌های انتخاب، بحث سلیقه هم مطرح می‌شود و این در همه جای دنیا هست.» معلم جواب داد: «من این حرف را قبول ندارم؛ چرا که یک غلط مصطلح است و نباید آن را به اصل تبدیل کرد.»
به گفته معلم، «هنر سینما مصالحی برای بحث کردن می‌خواهد. ممکن است کسی یک فیلم را بیشتر بپسندد، ولی این صرفا بر مبنای سلیقه نیست.«
معلم با بیان این مطلب که جشنواره قواعد و قوانینی دارد که من آن‌ها را تعیین نمی‌کنم، ادامه داد: «جشنواره می‌توانست انتخاب کند که در بخش مسابقه 40 فیلم به نمایش دربیاید و ما هم همین تعداد فیلم را انتخاب کنیم. اما به ما گفته شد که جشنواره فجر می‌خواهد به گزینی کند و ما نیز بر اساس این الگو دست به انتخاب زدیم. این طور نبود که چون آقایان سمت رسمی دارند حرف‌شان را دربست قبول کنیم. بسیار بحث‌های اقناعی پیش می‌آمد و بین افراد تبادل نظر صورت می‌گرفت.»
محمود گبرلو پرسید: «اما به‌هرحال حاشیه‌هایی هم وجود داشته است؛ مثلا آیا هیات انتخاب فیلم‌ها را ممیزی هم کرد؟»
معلم گفت: «ما در مقام ممیز نبودیم چون مسئولیت ما این نیست.»
عظیمی میرآبادی هم اظهار داشت: «خود هیات انتخاب به لحاظ کار‌شناسانه دست به انتخاب فیلم‌ها می‌زد، اما بخشی از این افراد کسانی بودند که در حوزه شورای نظارت هم فعال هستند و همان طور که گفتم این مساله کمک می‌کرد به جشنواره که زمان را مدیریت کند. این افراد حین دیدن فیلم‌ها در هیات انتخاب ضمن بررسی کار‌شناسانه نکاتی را هم که به نظرشان می‌آمد جداگانه یادداشت می‌کردند تا بعدا در شورای نظارت مطرح شود.»
مجری برنامه نیز با اشاره به فیلم پوران درخشنده افزود: «مثلا ما شنیدیم که صحنه پایانی فیلم ایشان باید حذف شود.» و عظیمی پاسخ داد: «این نظر هیات انتخاب نبود، در آنجا همه درباره این فیلم نظر مثبت داشتند.»
علی معلم تهیه کننده سینما نیز اضافه کرد: «ما داور نبودیم. داوران نهایی فقط روی بحث فنی نظر می‌دهند، ولی ما سه وظیفه داشتیم. یکی این که از نظر محتوایی فیلم‌ها را بررسی کنیم آن هم با شاخص‌هایی که از سوی جشنواره به ما اعلام شده بود و دیگر این از نظر کیفی و هنری به آثار امتیاز بدهیم. در کنار این برای‌مان مهم بود که بدانیم آیا فیلم با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند یا نه؟»
در ادامه این نشست روح الله حجازی کارگردان فیلم زندگی مشترک آقای محمودی و بانو که فیلمش از سوی هیات انتخاب رد شده و در هیچ کدام از بخش‌های جشنواره فجر امسال حضور ندارد، از طریق ارتباط تلفنی به بحث پیوست و گفت: «فیلم من در بخش خصوصی تهیه شده و اتفاقی که امسال برای آن افتاد درست مثل اتفاقی بود که سال گذشته برای فیلم «زندگی خصوصی خانم و آقای میم» رخ داد.»
او افزود: «من شنیدم که آقای معلم و عظیمی جزو طرفداران فیلم من در هیات انتخاب بودند و می‌دانم که فیلمم مسئله کیفی نداشته است. تعریف سلیقه باید از بحث خوشایند جدا شود و معیارهایی برای تشخیص کیفیت باشد. اثر من سه شاخصه مدنظر آقای معلم را داشت و بخش اعظمی از اهالی سینما و منتقدان که طی روزهای گذشته فیلم مرا دیده‌اند از انتخاب نشدن این فیلم بسیار تعجب کردند.»
علی معلم نیز قبل از پاسخ دادن به این کارگردان، اظهار داشت: «یک رسم بدی در کشور ما هست که یک روزی باید تکلیف آن روشن شود. همه جشنواره‌های دنیا هیات انتخاب دارند و من ندیدم که مثلا تارانتینو نامه بنویسد که چرا فیلم من در جشنواره فیلم ونیز انتخاب نشده است یا اسپیلبرگ به انتخاب گلدن گلوب اعتراض کند که چرا فیلم من را انتخاب نکردید؟»
در اینجا گبرلو به میان سخنان معلم آمد و گفت: «اما نمی‌شود مقایسه کرد. در اینجا جشنواره فجر تکلیف اکران را مشخص می‌کند.» و معلم جواب داد: «بعدا در این‌باره بحث می‌کنیم. قاعده این است که اعتراضی صورت نمی‌گیرد یا در نهایت با برگزارکنندگان جشنواره وارد مذاکره می‌شوند و مثلا جشنواره می‌گوید اگر فیلمت را کوتاه کنی یا فلان تغییر را بدهی ما اثرت را قبول می‌کنیم. مثل جشنواره بیروت که در خصوص فیلم «قصه‌های کیش» گفت اپیزود ساخته آقای بهرام بیضایی باید برداشته شود، و گرنه ما فیلم را پخش نمی‌کنیم و تهیه کننده هم قبول کرد.»
او تاکید کرد: «ما نیز خارج از روال جشنواره عمل نکرده‌ایم. بهرحال تفاوت نظرات وجود داشته است و ما نیز آن را پذیرفته‌ایم. این فیلم‌ها هیچ وقت در گنجه نمی‌مانند و بالاخره اگر خوب باشند، راه خود را پیدا می‌کنند. مثل فیلم سال گذشته ایشان که در جشنواره نبود، ولی وقتی خود من فیلم را دیدم به این نتیجه رسیدم که فیلم خوبی است. به‌هرحال این رسم غلط است، حالا هرچقدر فرد معترض صاحب نظر و سخن باشد. نباید این اختلافات را به بحث‌های گلادیاتوری تبدیل کرد؛ چرا که از نظر اخلاقی درست نیست.»
حجازی کارگردان سینما نیز در پاسخ گفت: «وقتی می‌بینیم که این فیلم در هیچ کدام از بخش‌های جشنواره انتخاب نشده، من به عنوان فیلمساز حق دارم یک جواب صریح و روشن از شما بخواهم. مشکل برداشت‌های غلط است. ما باید به افکار عمومی احترام بگذاریم ولی حداقل باید یک اکران برای این فیلم در جشنواره بگذارند یا صراحتا به ما بگویند که امکان نمایش این اثر در جشنواره نیست تا ما به دنبال اکران عمومی باشیم.»
عظیمی میرآبادی نیز به بحث پیوست و در جواب این کارگردان سینما اظهار داشت: «اینکه بگوییم اگر فیلم من در جشنواره انتخاب نشود جشنواره بد است نگاه منصفانه یا دقیقی نیست. انتخاب در همه جشنواره‌ها نسبی است. آنهایی انتخاب شده‌اند که بیشترین امتیاز را آورده‌اند. این بدان معنا نیست که فیلم‌های انتخاب شده، خوب هستند و آنهایی که انتخاب نشده‌اند، بد! من می‌خواهم برای شما یک مثال بزنم. ما در این دوره در هیات انتخاب فیلمی را رد کردیم که اگر هر دوره دیگری از جشنواره بود، حتما به بخش مسابقه راه می‌یافت. منظورم فیلم سه بعدی آقای عطشانی است که اولین فیلم سه بعدی ایران است، و من از مردم خواهش می‌کنم این فیلم را در بخش سینمای سه بعدی حتما ببینند.»
در پایان علی معلم نیز گفت: «ما با یک معضل کوچک مواجه هستیم و آن این که ایرانی‌ها همه، فرزندانشان شاگرد اول هستند و ما همه برنده‌ایم. به‌هرحال خیلی از دوستان منتقد معتقدند که انتخاب‌های خوبی صورت گرفته و این برخلاف سال‌های پیش است که معمولا منتقدان اعتقاد داشتند فیلم‌های بدی برای حضور در بخش مسابقه جشنواره حضور پیدا می‌کنند. در ضمن در خصوص انتخاب‌ها باید به چند فاکتور از قبیل گونه، ژانر، جغرافیای فیلم، کیفیات فنی و تنوعی که در مضامین اتفاق می‌افتاد نیز توجه می‌کردیم و بعضی از فیلم‌هایی که رد شدند به دلیل همین عدم گونه گونی رد شدند. به‌هرحال فیلم خوب، فیلم خوب است و خودش را نشان می‌دهد.»
5757