دلایل خروج دبیرکل سازمان ملل از موضع بیطرفی در قبال ایران

طی چند روزاخیر اظهارات گوناگون کشورهای غربی از جمله جان کری وزیرخارجه آمریکا که از ایران می خواهد در مذاکرات جدی باشد تا خانم اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هر کدام به سهم خود با بیان دیدگاه های کاملا یکسویه برای خبرگزاری های رویترز ، فرانس پرس و آسوشیتد پرس سوژه های خبری علیه ایران، فراهم می کنند .
دراین میان اظهارات بان کی مون دبیرکل سازمان ملل بسیار قابل توجه و ارزش نقد و بررسی دارد . به همین جهت در مقاله پیش رو در حد امکان تلاش شده است این موضع گیری تجزیه و تحلیل شود.
نقض بیطرفی دبیرکل سازمان ملل
دبیرکل سازمان ملل درگفت‌وگویی با روزنامه آمریکایی "واشینگتن پست" که در روز جمعه 15 فوریه 2013 ( 27 بهمن‌ماه1391 ) منتشر شد ، گفت :
« این سازمان یا باید هر چه سریع تر در مورد کارآیی دیپلماسی برای رفع نگرانی‌های جامعه جهانی درباره برنامه هسته‌ای ایران به قضاوت بنشیند، یا ریسک این خطر را که ایران از گفت‌وگوهای هسته‌ای با آژانس به عنوان «سرپوشی» برای ساخت بمب استفاده کند، بپذیرد.»
محمد خزاعی نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد ضمن ابراز تأسف از این اظهارات، در نامه‌ خود به بان گی‌مون دبیر کل سازمان ملل از او خواست تا «بی‌طرفی» خود را حفظ کند. خزایی در بخشی از نامه خود نوشت :
« مایه تأسف است که دبیر کل سازمان ملل موضعی را در تناقض با وظایف خود و برخلاف اصول مسلم بین‌المللی در خصوص ماهیت صلح‌آمیز فعالیت‌های هسته‌ای ایران اتخاذ کرده است. »
تحلیل سخنان بان کی مون
به نظرمی رسد آقای بان کی مون دقیقا درراستای جریان سازی خبری علیه ایران با بیان اینکه ایران به دنبال استفاده ازپوشش مذاکره برای فعالیت های نظامی هسته ای باشد ، سطح خود را ازدبیرکل سازمان ملل به یک کارشناس در خدمت سیاست ایران هراسی اسرائیل و ایالات متحده آمریکا تنزل داده است.
آقای بان کی مون حداکثرمی توانست برای حفظ ظاهرهم که شده متقابلا به طرف آمریکا ومتحدانش تذکر بدهد که دست ازسیاست غلط تحریم ومذاکره دست بردارند تا بتوانند با ایران زودتر به نتیجه برسند.
اما ایشان با انتقاد یکطرفه از ایران بخاطر طولانی کردن روند مذاکرات در عمل نشان داد بیشتر ترجیح می دهد همان القائات رسانه های غربی را علیه ایران تکرار کند .
براستی مسئول طولانی شدن مذاکرات کیست؟
آقای بان کی مون بدون توجه به واقعیت های موجود در پشت پرده مذاکرات ، طرف ایرانی را مسئول به تعویق افتادن توافق می داند. درحالی که درست برعکس ، این آمریکا و متحدانش هستند که با اصرار بر ادامه سیاست غلط موسوم به " فشار و مذاکره " موجب طولانی شدن مذاکرات و بدون نتیجه ماندن آن شده اند. زیرا دلیل طولانی شدن مذاکرات به این واقعیت بازمی گردد که گروه پنج به علاوه یک انتظار دارند هرآنچه که آنها می خواهند محقق شود، بدون آنکه به خواسته های منطقی ایران توجه کنند.
برای آنکه بدانیم مبانی نظری اقای بان کی مون تا چقدر اشتباه است لازم است به اظهارات جان کری دقت کنیم. وقتی وزیر خارجه آمریکا می گوید :
«ایران باید ثابت کند که در مذاکرات جدی است» این برداشت می شود که ایران هر کاری انجام دهد باز هم طرف آمریکایی یک خواست جدید تری را مطرح می کند . چراکه تا همین چند روز پیش می گفتند این ایران است که در مورد زمان و مکان مذاکرات کار شکنی می کند . بعد که در تماس بین دو طرف زمان و مکان مذاکرات نهایی شد. حالا آقای جان کری از ایران می خواهد در مذاکرات جدی باشد. این یعنی آنکه آنها نمی خواهند این واقعیت را بپذیرند که وقتی ایران حتی در شرایط افزایش تحریم ها و فشارها آماده می شود برسرمیز مذاکره حاضر شود. در واقع حسن نیت خود را برای رسیدن به راههای دیپلوماتیک برای حل مساله به اثبات می رساند. براین اساس ایران انتظار دارد درطرف مقابل، اقدام موثری انجام شود تا علاقه مندی آنها نیز برای به نتیجه رسیدن مذاکرات آشکار گردد . در حالی که جان کری اینبار درخواست "جدی بودن" ایران را پیش می کشد . یعنی به مسئولین ایرانی می گوید من چشم خودم را بر اقدام های مثبت شما بسته ام و در هر مرحله خواست جدید تری را مطرح می کنم . در نتیجه چه انتظاری از ایران می توان داشت ؟
وقتی ایران می بیند غربی ها پیام روشن و مثبت ایران را در زمینه پودرکردن بخش قابل توجهی از اورانیوم غنی شده بیست درصد ی را نمی بینند و خود را به تغافل می زنند، ناچار می شود برای آنکه به طرف مقابل نشان دهد راهبرد آنها درزمینه افزایش تحریم ها کارایی ندارد ، به سمت افزایش کیفیت سانتریفیوژها ی خود ازIR1 به IR2 در نطنز پیش رود.
آقای بان کی مون یا از ریزه کاری های مذاکرات دو طرف آگاه است و چنین نسنجیده تنها یک طرف را به طولانی کردن مذاکرات متهم می کند که در این صورت از جایگاه بیطرفی خود ونقش اصلی اش یعنی حامی صلح و امنیت بین المللی ، خارج شده است. یا ازجزئیات ترفند های دو طرف برای ایجاد توازن در مذاکرات و بازی های سیاسی که جریان دارد ، بی اطلاع است که در این صورت نیز بهتر است از مشاوران امین خود کمک بگیرد تا به اصطلاح متهم به موضع گیری ناشیانه در باره یکی از حساس ترین مسائل بین المللی در یک دهه اخیر نشود.
جمع بندی بحث:
آقای بان کی مون اگر براستی علاقه مند به حل و فصل نهایی مذاکرات ایران و گروه موسوم به کشورهای پنج به علاوه یک است. می تواند از طرف آمریکا و متحدانش بخواهد یکبار هم که شده برای اعتماد سازی نشان دهند که بجای تحمیل خواسته های غیرمنطقی خود به ایران دنبال تعامل سازنده وایجاد همکاری هستند. جایگزینی سیاست "همکاری و مذاکره " بجای " افزایش تحریم " می تواند زمینه ساز به نتیجه رسیدن سریع مذاکرات باشد . همچنین می تواند از طرف ایرانی بخواهد برای ایجاد اعتماد بیشتر اقدام های لازم را برای نظارت دقیق تر و بیشتر آژانس بین المللی انرژی هسته ای بر فعالیت های صلح آمیز فراهم کند . چنین موضع متوازنی می تواند به افزایش اعتبار جایگاه دبیرکل سازممان ملل کمک کند.