سیروس ناصری گفت: توازن در منطقه به طور اساسی دچار تغییر است و تحول اساسی که در منطقه رخ داد این بود که با وقوع انقلاب اسلامی وضعیت تثبیت شده درازمدتی که براساس آن حکومت‌های منطقه یا سکولار بودند یا اگر گرایش اسلامی داشتند سنی‌گرایانه بودند تغیییر کرد.
سیروس ناصری که ظهر یک‌شنبه در نشست تخصصی «چالش شیعه و سنی در منطقه» که در موسسه دیپلماسی ایرانی برگزار شد سخن می‌گفت خاطرنشان کرد: مدت‌ها طول کشید که حکومت‌های مذهب‌گرای منطقه با این وضعیت جدید عادت کنند و سعی کنند راه‌هایی پیدا کنند که به تفاهم و تعادل نسبی برسند که در بعضی مقاطع به این نقطه رسیدند.
سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه ادامه داد: تحول بزرگ دوم که گاهی اهمیت و عمق و اثر آن را فراموش می‌کنیم تغییر حکومت در عراق و استقرار حکومت شیعه به جای حکومت سنی‌گراست. اگر خود را جای حکومت‌های سنی و اعراب منطقه به خصوص عربستان بگذاریم دو شکست و تحول بزرگ که آثار ژئوپولوتیک و حتی به تهدید انداختن موجودیت آن‌ها دارد برای‌شان رخ داده است؛ در عین حال تحولاتی نیز در لبنان و حرکت‌هایی نیز در قالب بیداری اسلامی در یمن و بحرین رخ داده که وضعیت حساسی ایجاد کرده است. قطر و عربستان پیش از این به سمت تعمیق اختلافات پیش می‌رفتند اما در سوریه منافع‌شان به هم گره خورد و ترکیه نیز با آن‌ها همراه شد بنابراین خواسته یا ناخواسته رقابت شیعه و سنی به رقابت سیاسی تبدیل شده که در یک سوی آن ایران علمدارش است و حمایت محتاطانه‌ای از جانب عراق وجود دارد و بقیه حمایت‌ها ازجانب برخی گرو‌هاست و در سوی دیگر گستره‌ای از کشورها هستند که توانایی وسیع مالی، سیاسی، نظامی و اطلاعاتی دارند.
او افزود: حمایت آن‌ها از برخی گروه‌های مسلح الزاما به نفع آن‌ها نیست و می‌تواند شمشیری علیه خودشان شود. اما ایران نشان داده که از گروه‌های مبارزی حمایت می‌کند که می‌تواند آن‌ها را با تحرک‌های سیاسی تنظیم کند.
ناصری گفت: از دید استراتژیک بلند مدت، ما پیروزی‌های بزرگی داشته‌ایم تحولات عمده‌ای که رخ داده به سود تقویت اقتدار شیعیان بوده است. معمولا وقتی این تحول در قدرت رخ می‌دهد حالت معمول این است که زودتر توسعه و گسترش دهیم در حالی که معتقدند شرایط کنونی شرایطی است که باید سعی کنیم آن را تثبیت کنیم و اساس سیاست ما باید این باشد که در جاهایی که قدرت شیعیان به منصه ظهور رسیده است به طور اساسی در تعاملی به تعادل نسبی‌ای که در نهایت آن برتری با شیعیان باشد برسد و مورد پذیرش عمومی قرار گیرد. در آن زمان است که می‌توانیم شاهد این باشیم که در عراق با دیپلماسی مناسبی به وضعیت تثبیت برسیم که در عین حاکمیت شیعیان سنی‌ها هم به نحوی با آن همراه باشند.
وی با بیان این که هضم شرایط کنونی برای عربستان و قطر بسیار سنگین است زیرا آن‌ها هزینه‌های زیادی کرده بودند و پیروزی کامل می‌خواستند، اضافه کرد: در سوریه هر اتفاقی بیفتد باید به سمت راه‌حلی رویم که جایگاه علویون حفظ شود و به نظر می‌آید در حال رسیدن به شرایطی هستیم که امکان رسیدن به راه‌حل فراهم شود.
این کارشناس مسائل منطقه تاکید کرد: محور دیپلماسی ما باید در یک سو تثبیت وضعیت عراق و در سوی دیگر یافتن راه‌حل برای سوریه باشد تا شیعه و سنی به تعادل نسبی جدید در منطقه برسند.
ناصری افزود: محور دیگر سیاست خارجی ما باید این باشد که در مواردی که منافع مشترک برای مقابله با افراط‌گرایی و افراط‌گرایان سنی داریم راه نزدیک شدن با دیپلماسی واقعی و صادقانه پیدا کنیم همان‌طور که مصر برای ما در این زمینه بسیار اهمیت دارد. اگر بتوانیم تفاهم‌های خود را در زمینه عراق و سوریه به نوعی تعریف کنیم که برای مصر قابل پذیرش باشد راه‌های توسعه روابط دیپلماسی ما و تعمیق تفاهم با مصر فراهم خواهد شد.
او ادامه داد: در این مسیر صرفا دیپلماسی است که جوابگو خواهد بود. باید سعی کنیم بین دولت مرسی و اخوان و برخی گروه‌های مصری رابطه خوبی داشته باشیم و حتی می‌توانیم نقش خوبی داشته باشیم که آن‌ها را به هم نزدیک کنیم.
/2727