به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین؛ جعفر توفیقی در سخنانش در این اجلاس که صبح امروز برگزار شد به بیان دیدگاه هایش درباره دانشگاه پرداخت و چهار وظیفه کلیدی وزارت علوم را تشریح کرد.
او در بخشی از سخنانش گفت: تامین زیر ساخت‌های لازم جهت توسعه آزاد اندیشی و بازنگری در قوانین موجود و همچنین ایجاد روحیه آزاد اندیشی، پرسشگری و خردگرایی از مواردی است که در قانون برنامه پنجم توسعه بر آن تاکید شده است. اشاره به این دسته از فرازها در سندهای بالادستی کشور باعث افتخار است که چنین نگاهی به دانشگاه‌ها داریم. این نشان می‌دهد که ما به دانشگاهیان و اعضای هیات علمی اعتماد داریم.
توفیقی با اشاره به ضرورت ایجاد فضای باز سیاسی در دانشگاه‌ها گفت: باید آرامشی که زمینه فعالیت‌های علمی است در دانشگاه‌ها وجود داشته باشد در عین حال در دانشگاه فضای باز سیاسی، نشاط سیاسی و فضای تبادل نظر نیز وجود داشته باشد. زمانی که این مسایل را تشویق می‌کنیم باید محیطی امن برای ایجاد این فضا به وجود آوریم که در حال حاضر نیز این گونه است و باید تقویت شود.
سرپرست وزارت علوم گفت: بزرگترین سرمایه دانشگاه‌ها دانشگاهیان هستند که کرامت آنها باید حفظ شود و از برخوردهای دور از شان آنها جلوگیری شود. همچنین باید معیشت اعضای هیات علمی در جهت ایجاد فراغ بال برای تمرکز آنها، افزایش بهره وری و اثربخشی تامین شود.
- در جلسه روز گذشته هیات دولت با مقام معظم رهبری، ایشان اقتصاد و علم را از اولویت‌های مهم در کشور دانستند و بر نقش وزارت علوم و بهداشت به عنوان متولیان پیشرفت علمی تاکید کردند.
- بعد از گذشت 35 سال از انقلاب اسلامی فعالیت‌های علمی کشور مورد تایید مقام معظم رهبری است و چراغ امیدی شده است در برابر فشارهایی که از خارج تحمیل می‌شود جای خوشحالی دارد. مقام معظم رهبری تاکید کردند گفتمان اصلی دولت باید خدمت به مردم باشد. این چهارچوبی است که همه باید در راستای آن حرکت کنیم.
- در گذشته دانشگاه‌ها در حاشیه بودند و گفتمان فناوری در کشور غایب بود و گفتمان علم نیز محدود به آموزش می‌شد ولی امروزه با اتخاذ راهبردهای اساسی گفتمان فناوری و دانشگاه در متن آمده و بازیگر اصلی خدمت به مردم در همه حوزه‌های فرهنگی،اجتماعی، سیاسی محسوب می‌شود.
- نکته اساسی در این زمینه توجه به آزاد کردن ظرفیت‌ها و حفظ دستاوردهای بدست آمده است و همانطور که رهبری اشاره کردند این مسئله در بحث ایده تا بازار تجلی پیدا می‌کند.
- رسالت دانشگاه‌ها پارک‌های علم و فناوری و مراکز پژوهشی حفظ دستاوردهای علمی، ایجاد ارزش افزوده در حوزه‌های مختلف است که با تبدیل کردن ایده‌ها به علم، علم به فناوری، فناوری به تولید ایجاد می‌شود.
وظیفه وزارت علوم عملیاتی کردن برنامه‌های اسناد بالادستی است که البته به دلیل وسعت سرفصل‌ها و گزاره‌های این اسناد باید اولویت‌بندی دقیقی در این زمینه صورت گیرد. البته اولویت بندی به معنای تعطیل کردن حوزه‌های دیگر نیست.
- سیاست گذاری، برنامه ریزی کلان، نظارت و ارزیابی و حمایت و پشتیبانی چهار وظیفه کلیدی وزارت علوم است. استقلال دانشگاه‌ها اوج اعتمادی است که نظام می‌تواند به دانشگاه‌ها داشته باشد.
- توسعه اختیارات دانشگاه‌ها در قانون برنامه چهارم و پنجم توسعه نیز آمده است. باید در فرآیندها بازبینی شود که دانشگاه‌ها از یک قدرت مانور بالا برخوردار باشند و بتوانند خودشان تصمیم بگیرند.
- در حال حاضر سه سال است که پذیرش دانشجوی دکتری به صورت متمرکز انجام می‌شود بنابراین باید این موضوع را ارزیابی کنیم هرچند که من نمی‌خواهم قضاوت کنم اما باید مورد بررسی قرار گیرد و دانشگاهیان را نیز در این موضوع مشارکت دهیم که اگر این برگزاری خوب بود آنرا ادامه دهیم و اگر نقاط ضعفش بیشتر بود اصلاح شود.
- وزارت علوم نقش محدودی دارد و کارهای اصلی را دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و پارک های علم و فناوری انجام می‌دهند. اما باید ببینیم که دانشگاه‌مان در چهارسال آینده می‌خواهد چه جایگاهی داشته باشد.
- دانشگاه چهار سال بعد باید استقلال عملیاتی داشته باشد و بسیار چابک، توانمند، تصمیم‌ساز و منعطف باشد که بتواند به راحتی تصمیم بگیرد و در عین حال رضایت دانشگاهیان را به همراه داشته باشد. از طرفی دانشگاه چهار سال بعد باید دانشگاه کارآفرین و ماموریت گرا باشد که در متن جامعه به نیازهای مردم، جامعه و صنعت پاسخ می‌دهد.
- دانشگاه زیربنای اقتدار و امنیت ملی است، فارغ التحصیلان دانشگاه چهار سال بعد باید بیشترین اشتغال و اثربخشی را داشته باشند و همچنین ارزش‌مدار و اخلاق مدار باشند و همچنین دانشگاه‌ها در مقابل جامعه پاسخگوی تصمیمات و منابعی که از مردم مصرف کرده‌اند باشند.
- دانشگاه چهار سال بعد باید در تولید ناخالص ملی و توسعه سیاسی و فرهنگی نقش برجسته داشته و در نظام توسعه فناوری نقش کلیدی داشته باشد.
- در اسناد بالادستی علمی و آموزشی کشور حدود 25 سرفصل مشخص شده که مخاطبش دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی هستند، در این اسناد 140 راهبرد و 600 اقدام پیش بینی شده است که این موارد تنها مربوط به نقشه جامع علمی کشور، سند سیاست‌های کلی آموزش عالی و قانون دانشگاه اسلامی است که اگر مسائل قانون پنجم توسعه را نیز به آن اضافه کنیم تعداد این موارد بیشتر می‌شود. بنابراین این موضوعات نشان می‌دهد که کشور از نظر اسناد بالادستی و برنامه ریزی آموزشی بسیار غنی است.
- این اسناد ارزشمندترین اسناد کشور هستند، وظیفه اول ما عملیاتی کردن خواسته‌های این اسناد است که البته به دلیل وسعت سرفصل‌ها و زمان محدود باید اولویت بندی شود. البته اولویت بندی به این معنا نیست که حوزه‌ای کاملا تعطیل شود.
- حرکت به سوی الگوی اسلامی و ایرانی دانشگاه چراغ راهنمای سرفصل‌ها است. وظیفه ما مشارکت دادن دانشگاه‌ها در تعریف معیار و اصول اسلامی ایرانی دانشگاه‌هاست که در این زمینه باید ارتباط مستقیم بین صاحب نظران حوزه و دانشگاه و اتخاذ رویکرد مناسب نسبت به علوم انسانی از سوی دانشگاه‌ها شکل بگیرد.
- مقام معظم رهبری همیشه بر این عقیده بوده‌اند که در کنار گسترش کمی دغدغه کیفیت نیز رعایت شود.
- از روسای دانشگاه‌ها می خواهم که استانداردهای توسعه رشته‌ها ضابطه مند شود. در بحث کیفیت توجه به نیازهای بازار و جامعه اولویت دارد. اساسا یکی از تعاریفی که برای کیفیت در آموزش عالی می‌شود این است که برون دادهای دانشگاه چقدر با نیازهای جامعه منطبق است که در این زمینه روز آمدی اعضای هیات علمی، برنامه‌های درسی و تشویق به خود ارزیابی در دانشگاه‌ها و غیره از جمله مسائل مهم است.
- ایجاد ارتباطات بین المللی توسط دانشگاه‌ها در بحث کیفیت بسیار تاثیرگذار است بنابراین با گسترش ارتباطات بین‌الملل باید دانشگاه‌ها را به سمت دانشگاه‌های تراز اول جهانی نزدیک کنیم.
- دانشگاه های بزرگ باید از حداکثر اختیارات برخوردار باشند تا از چابکی قدرت و مانور بالایی در زمینه علمی داشته باشند.
- روسای دانشگاه ها که مشارکت دانشگاهیان را در فرآیند تصمیم سازی توسعه دهند و از مشورت اعضای هیات علمی استفاده کنند چراکه این مساله کیفیت تصمیمات در دانشگاه را افزایش داده و اجرای آن را تضمین می کند.
- دولت توان محدودی در تامین منابع مالی خواهد داشت، هرچند که ما هر سال برای گرفتن بودجه بیشتر پافشاری می‌کنیم اما باید به مسیرهای جایگزین نیز توجه کنیم.
- شهریه بخشی از منابع مالی دانشگاه را تامین می کند ولی نباید با آن به عنوان منبع و تنها منبع تامین کمبود اعتبارات دانشگاه نگاه کرد باید با تقویت صندوق رفاه دانشجویان دغدغه مالی دانشجویان شهریه‌پرداز را از بین برد.
- خیرین و بخش خصوصی از دیگر منابعی هستند که در تامین منابع مالی دانشگاه ها و کمبود اعتبارات آنها می توانند کمک دانشگاه باشند.
- برخی دانشگاه‌ها در حوزه ارتباط با صنعت پیشرفت خوبی کرده‌اند و درآمد خوبی دارند. این روند باید سرعت پیدا کند و می‌تواند مسیر مطمئنی باشد که باید آنرا توسعه دهیم. بعضا بانک‌ها و صندوق‌های رفاه کشش و توان لازم را ندارند. این موضوع باید تقویت شود اما اگر بتوانیم درآمدهای اختصاصی دانشگاه‌ها را تقویت کنیم شاید بتوانیم مسیر شهریه را نیز مقداری محدود تر کنیم چرا که به هر حال پرداخت شهریه به دانشجویان فشار می‌آورد.
۴۷۴۷