رضا الیاسی: طی یک هفته گذشته موضوع حذف یارانه نقدی 3 دهک پردرآمد جامعه بحث داغ میان دولت و مجلس بوده است. نمایندگان مجلس نیز برای دستیابی به نتیجه مطلوب در این زمینه نشست های متعددی را برگزار کرده اند.
این در شرایطی است که دولت با حذف زود هنگام یارانه 3 دهک پردرآمد جامعه مخالف است. بر همین اساس محمدباقر نوبخت معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور از تشکیل چهار کارگروه برای شناسایی دقیق خانوارها برای اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه ها خبر داده است.
اما سوالی که این روزها مطرح می شود این است که دولت چگونه می خواهد افراد پر درآمد جامعه را شناسایی کند؟ احمد توکلی روز گذشته در جمع خبرنگاران در پاسخ به این سوال گفت «از صدر اسلام مسلمانان زکات و خمس را به اهلش می پرداختند پس شناخت مستحق امکان پذیر است. از نظر تجربه بشری نیز کشورهای اروپایی یارانه نقدی می‌دهند، بنابراین مستحقین را شناسایی کرده و به آنها یارانه می دهند».
در همین رابطه حمیدرضا فولادگر رئیس کمیسیون اصل 44 مجلس در گفت وگو با خبرگزاری خبرآنلاین موضوع حذف یارانه افراد پردرآمد را بررسی کرده است که در ادامه مطالعه می فرمایید:
***
آقای فولادگر موضوع هدفمندی یارانه ها هم اکنون در مجلس مطرح شده است و نمایندگان در حال بررسی حذف یارانه افراد پردرآمد هستند. وضعیت فعلی قانون هدفمندی یارانه ها را در شرایط کنونی چطور ارزیابی می کنید؟
حدود 3 سال از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها می گذرد و متاسفانه این قانون که به خوبی و با حمایت تمام مسئولان تدوین شد به خوبی اجرا نشد و در اجرای آن شاهد نواقص فراوانی بودیم.
یکی از مشکلات اساسی که در اجرای قانون هدفمندی یارانه ها با آن رو به رو بودیم نحوه پرداخت یارانه نقدی بود که متاسفانه دولت به تمام افراد جامعه به صورت یکسان یارانه نقدی پرداخت کرده است. دولت برای تامین منابع مالی مورد نیاز این کار با مشکلات فراوانی رو به رو شده و متاسفانه حمایت های لازم از صنعت و تولید صورت نگرفته است.
هم اکنون در شرایطی قرار داریم که باید به دنبال تداوم فاز نخست هدفمندی یاران هها باشیم. قانون بودجه کل کشور در سال 92 نیز بر همین موضوع تاکید کرده است. اما نکته ای که در این میان وجود دارد این است که اگر بخواهیم مر قانون عمل شود دولت باید قیمت های جدیدی را برای حامل های انرژی و کالاهای یارانه ای تعیین کند و از محل افزایش این قیمت ها منابع لازم برای پرداخت یارانه نقدی را تامین کرده و از بخش های تولید و سلامت هم حمایت کند.
قانون بودجه به منظور تامین منابع مالی دولت برای اجرای قانون هدفمندی یارانه ها اجازه افزایش 38 درصدی قیمت حامل های انرژی را صادر کرده است. اما مسئولان دولتی اعلام کرده اند که برنامه ای برای افزایش قیمت حامل های انرژی در سال جاری ندارند.
دولت برای تامین وجه مورد نیاز جهت پرداخت یارانه نقدی به منابع مالی جدید احتیاج دارد و منابع جدید هم مستلزم افزایش قیمت ها است. در شرایطی که دولت نخواهد قیمت ها را افزایش دهد باید این موضوع را به صورت شفاف به مردم اعلام کند.
طرحی که هم اکنون درباره حذف یارانه افراد پردرآمد مطرح شده به همین دلیل است. البته تا کنون دولت و مجلس به تفاهم نرسیده اند و اعضای کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در حال بررسی این طرح هستند. البته نکته قابل توجه این است که دولت موافق این طرح نیست و بر همین اساس مسئولان اجرایی باید منابعی را پیدا کنند تا یارانه نقدی را تا پایان سال به صورت کامل پرداخت کنند.
حدود 3 سال از اجرای فاز نخست قانون هدفمندی می گذرد. دولت چه زمانی باید فاز دوم این قانون را اجرایی کند؟
پیشنهاد بنده این است که فاز دوم را باید از اول سال آینده اجرا کنیم. البته باید از هم اکنون جلسات مشترک میان دولت و مجلس برگزار شود و هماهنگی های لازم صورت بگیرد تا برای اجرای فاز دوم این قانون با مشکل رو به رو نشویم.
اما هم اکنون قانون هدفمندی یارانه ها برای ادامه تا پایان سال کافی است و اگر هم دولت نیاز به تغییرات دارد می تواند لایحه ای را به مجلس ارائه کند و یا در بودجه سال آینده پیش بینی کنند. اما به نظر بنده باید تغییرات را برای فاز دوم انجام داد.
این در شرایطی است که دولت هر ماه حدود 3 هزار و 500 میلیارد تومان یارانه نقدی پرداخت می کند و برای تامین منابع مالی با مشکل رو به رو است.
پرداخت نقدی یارانهها باید اصلاح شود و برخی از دهک ها را می توان کاهش داد. دولت می تواند نحوه پرداخت یارانه ها را تغییر داده و از شیوه های غیر نقدی استفاده کند. به طور مثال کمک به زیرساخت های مسکن و اشتغال و بیمه را در دستور کار خود قرار دهد. البته در کنار این موضوع از تولید که در قانون هدفمندی یارانه ها به آن تاکید شده است نیز حمایت کند.
هم اکنون بیش از نیمی از سال، گذشته است و باید با دولت راه حل مناسب برای ادامه اجرای قانون هدفمندی را پیدا کنیم و به راهکار اساسی درباره این که دولت بتواند هم پرداخت نقدی داشته باشد و هم منابع را تامین کند برسیم. البته هم اکنون در قانون بودجه سال 92 منابع و مصارف قانون هدفمندی دیده شده است و مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
ایراد اساسی که شما به دولت دهم در اجرای قانون هدفمندی وارد می دانید، چیست؟
دولت قبل، افزایش قیمت ها را در دستور کار خود قرار نداد و پرداخت نقدی یارانه را هم ادامه داد. متاسفانه در این راستا آنچنان که در قانون تاکید شده بود از تولید و صنعت حمایت نکرد و این موارد آسیت هایی را به اقتصاد کشور وارد کرد.
دولت یازدهم هم اگر بخواهد به تولید کمک کند و پرداخت نقدی هم ادامه دهد به منابع مالی جدید نیاز دارد و منابع جدید هم به قیمت های جدید نیاز دارد. باید با مردم در این زمینه شفاف صحبت شود و آنها هم در جریان این موضوع قرار بگیرند.
اما اگر دولت نمی خواهد قیمت ها را افزایش دهد و در کنار آن یارانه نقدی هم پرداخت کند باید منابع مالی جدیدی را پیدا کند و به طور مثال به صورت دریافت تنخواه و یا تسهیلات یارانه نقدی را پرداخت کنند.
این در شرایطی است که هم اکنون دولت نمی خواهد قیمت بنزین را افزایش دهد و با حذف یارانه نقدی سه دهک مخالفت کرده است.
قانون بودجه امسال گفته است دولت می تواند 38 درصد قیمت بنزین را افزایش دهد و دولت برنامه ای برای این موضوع ندارد و همچنین مخالف حذف یارانه سه دهک است. در این صورت دولت برای ادامه پرداخت یارانه نقدی با مشکل تامین بودجه رو به رو می شود و باید برای تامین منابع مالی از بخش های دیگر همچون نفت استفاده کند.
زمانی که دولت دهم افراد جامعه را از نظر درآمد دهک بندی کرد انتقادهای فراوانی به این موضوع وارد شد. هم اکنون که دولت یازدهم از تشکیل چهار کارگروه برای شناسایی دقیق افراد در رابطه با اجرای فاز دوم هدفمندی خبر داده است چه معیاری برای دهک بندی افراد از نظر درآمد، دارد؟
دولت قبلی زمانی می گفت ما توانسته ایم یک دهک بالا و دو دهک پایین را شناسایی کنیم و باقی دهک ها دقیق نیست. حقیقت موضوع این است که مرز بندی افراد کار بسیار سختی است و باید با دقت این موضوع انجام شد.
اما نکته قابل توجه این است که دولت اطلاعات دقیق در این زمینه همچون دارایی افراد در بخش های مسکن، خودرو، درآمد، مستغلات و پرداخت های مالیاتی را در اختیار دارد. بر همین اساس می توان تا حدود زیادی افراد را از نظر میزان درآمد تفکیک کرد.
تقسیم بندی افراد از نظر میزان درآمد کار خیلی سختی است و بنابراین باید تصمیم گیری به شکلی باشد که تبعات کمتری داشته باشد. اما بنده معتقدم در فاز دوم هدفمندی باید شیوه پرداخت یارانه را اصلاح کرد. پرداخت نقدی باید برای دهک های پایین باشد و دولت می تواند به جای پرداخت یارانه نقدی به تمام افراد جامعه موضوع بیمه را تقویت کرده و خدمات بیمه را زیاد کنند.
هم اکنون شرکت های بیمه نهایتا 30 درصد از هزینه درمان را پرداخت می کنند و مردم ما اکثرا راضی هستند به جای دریافت یارانه 45 هزار تومانی بیمه قدرتمندی داشته باشند تا زمانی که به آن نیاز دارند با مشکل رو به رو نشوند.
/29295