دوران آخرین امامان شیعه همراه با اختناق شدید از سوی خلفای عباسی بود. امام هادی (که درود خدا بر او باد) با شیعیان عراق، یمن، مصر، ایران و نواحی دیگر از طریق سیستم وکالت در ارتباط بود. وکلای امام بیشتر به وسیله نامه، آن هم توسط افراد مطمئن با ایشان در رابطه بودند و بخش عمده ای از معارف فقهی و کلامی آن بزرگوار، از طریق همین نامه ها به شیعیان رسیده است.
چهارده حدیث اخلاقی از امام علی النقی(که درود خدا بر او باد) درباره اصول رفتاری و اخلاقی را به مناسبت روز ولادت ایشان که توسط خبرآنلاین از کتاب های «میزان الحکمة»، «مسند الامام الهادی»، «تحف العقول»، «وسائل الشیعه» و «بحارالانوار» گلچین شده است، در جدول زیر می خوانید.
| موضوع |
متن حدیث |
| خودپسندی |
کسى که از خود راضى باشد، دشمنان و بدگویانش زیاد خواهند شد. |
| خودپسندی و غرور، انسان را از تحصیل علوم باز مى دارد و به سمت حقارت و نادانى مى کشاند. |
|
| علم |
علم و دانش بهترین یادبود براى انتقال به دیگران است ، ادب زیباترین نیکى ها است و فکر و اندیشه آئینه صاف و تزیین کننده اعمال و برنامه ها است . |
| علماء و دانشمندانى که به فریاد دوستان و پیروان ما برسند و مشکلات آن ها را رفع کنند، روز قیامت در حالى محشور مى شوند که تاج درخشانى بر سر دارند و نور از آن ها مى درخشد. |
|
| حسد، تکبر، حرص و بخل |
حسد موجب نابودى ارزش و ثواب حسنات مى گردد و تکبر و خودخواهى جذب کننده دشمنى و عداوت افراد است. |
| حسد، کارهای خوب را از بین می برد و دروغ، دشمنی می آورد. |
|
| از حسد بپرهیز، چون حسادت تو آشکار مى شود و در دشـمنت هـم تأثـیرى نـدارد. |
|
| انسان حریص، آسایش ندارد. |
|
| بخیل بودن بدترین اخلاق است، و نیز طمع داشتن خصلتى ناپسند و زشت است. |
|
| جهل و بخل بدترین صفات اخلاقى است. |
|
| خشم و غضب |
غضب و تندى در مقابل آن کسى که توان مقابله با او را ندارى، علامت عجز و ناتوانى است، ولى در مقابل کسى که توان مقابله و رو در روئى او را دارى علامت پستى و رذالت است. |
| غضب کردن برکسى که اختیارش با توست، موجـب سـرزنـش و پستى است. |
|
| عتاب و پرخاش گرى، مقدمه و کلید غضب است، ولى در هر حال پرخاش گرى نسبت به کینه و دشمنى درونى بهتر است. چون کینه، ضررهاى خظرناک ترى را در بردارد. |
|
| بدی های زبان |
مسخره کردن و شوخى هاى بى مورد از بى خردى است و کار انسان هاى نادان مى باشد. |
| نادان ، اسیر زبان خویش است. |
|
| معاشرت با مردم |
فروتنی در آن است که با مردم چنان رفتار کنی که دوست داری با تو رفتار کنند. |
| کسی که در معاشرت با برادران دینی خود، تواضع کند، به راستی چنین کسی نزد خدا از صدیقین و از شیعیان علی بن ابی طالب(علیه السلام) خواهد بود. |
|
| از کسى که نسبت به او کدورت و کینه دارى، صمیمیــت و محبـت مجـوى. هم چنین از کسى که نسبت به او بدگمان هستى، نصیحت و موعظه طلب نکن، چون دیدگاه و افکار دیگران نسبت به تو همانند قلب خودت نسبت به آنها است. |
|
| کسی که ارزش و شخصیت خود را پست شمارد، از شر او آسوده مباش. |
|
| نفس انسان |
بدانید که نفس آدمی آنچه را که مطابق میل اوست به آسانی می پذیرد و اما چیزهایی که مورد میل و قبول او نیست بسیار سخت می پذیرد. |
| جبران گذشته |
حسرت و پشیمانىِ کوتاهى در انجامک ارها را به یاد آور و بـا تصمیم جــدى و تدبیر در آینده جبـران کن. |
| گمـان نیـک و بـد
|
زمانى که عدل و داد در جامعه بیش از ظلم و ستم باشد، در آن موقع حرام است که به کسى گمان بد ببرند، مگر وقتى که آن بـدى از وى معلوم شود، و زمانى که ظلم و ستم بر عدل و داد غلبه داشته باشد، سزاوار نیست احدى گمان خوب به کسى ببرد، مگر وقتى که آن خوبى از او معلوم شود. |
| چــاپـلوسى و دورویی |
از ستایش بسیار بپرهیز و به کار خودت بپرداز، که تملق زیاد سبب بدگمانى است و اگر اطمینان برادر مؤمنت از تو سلب شد، تملق گویى را رها کن و حسن نیت نشان ده. |
| نفاق و دورویى، دوستى دیرین را از بین مى برد و پیمان هاى محکم و مطمئن را نیز بر هم مى زند و کمترین اثر آن، کشمکش و نزاع است و نزاع، اصلى ترین سبب جدایى است. |
|
| آراسـتگى و زیبایی |
خداوند زیبایى و آراستگى را دوست دارد و ژولیـدگى و ژولیـده را دوست نمى دارد. |
| نیکویى صورت، زیبایى ظاهر است، و نیـکى خرد، زیبـایى باطن است. |
|
| برترین و بدترین ها |
بهتر از کار خیر، انجام دهنده آن است، و زیباتر از سخن زیبا، گوینده آن است، و برتر از دانش، دانشمند است، و بدتر از بدى، آورنده آن است، و ترسناکتر از وحشت، ترسو است. |
| صبر و بردباری |
معناى حِلم و بردبارى این است که در هر حال مالک نفس خود باشى و خشم خود را فرو برى و آن را خاموش نمائى و این تحمل و بردبارى در حالى باشد که توان مقابله با شخصى را داشته باشى . |
/6262