سالن همایشهای سازمان سبز، از جمعیت، انبوه است، سالنی که در همین روزها در سالهای گذشته، جمعیتی مردمی به خود ندیده بود و تنها برای انعقاد تفاهمنامهها پر و خالی میشد. میهمانان از قشرهای مختلفند، هنرمند و حقوقدان، مدیرمسوول و سردبیر و اقتصاددان همه و همه جمع شدهاند تا از بحرانی بگویند که بر محیط زندگی مردم این سرزمین سایه انداخته و رفتنی هم نیست. اما مانند همیشه در همایشهای مردمی، خبری از مدعوین دولتی نبود، آقایان وزیران نفت، صنایع و نیرو وقت حضور در همایشهای مردمی را نداشتند و معاونانشان را به این همایش فرستادند؛ وزیرانی که فقدانشان باعث گلایه شدید دو نفر از مدعوین شد. کامبیز نوروزی، حقوقدانی است که به این همایش مردمی دعوت شده، او خطاب به نمایندگان وزارتخانههایی که جای وزیران نشسته بودند، گفت: «آقایان وزرایی که برای چنین مباحثی پشیزی ارزش قائل نیستید، ما داریم عذاب میکشیم. آقای دولت و نمایندگان وزارتخانهها، درد ما را دریابید. از 3 وزیر دعوت شد، شک ندارم اگر جلسه برای عقد قرارداد چند صد هزار دلاری بود، حتما میآمدند.»او که حقوقدان و قانوندان است سخن گفتن از مباحث حقوقی محیط زیست را ناممکن دانست و اعلام کرد: «چگونه از قانونی حرف بزنیم که دریاچه ارومیه را خشک کرده، این حرف یاوهیی است که قانونا زایندهرود نباید خشک شود، هامون از نظر حقوقی نباید خشک شود، نباید جنگلهای ما کف تراش و تاراج شوند، روزانه کیلوکیلو سرب و انواع آلایندهها را در ریههای خودمان فرو ببریم. هر تلاش حقوقی برای اثبات حقوقی این حقی که ما و طبیعت داریم، گاو و گوسفند و پلنگ و یوزپلنگ و گوزن دارند، خلاف عقل است و بیهوده.»او در پایان سخنانش بار دیگر خطاب به معاونان وزرای غایب گفت: «بترسید از عذاب خداوند که بر طبیعت ما و بر ما نازل میشود. شما مسوولید بر آینده تاریخ این مملکت.»
وزیران جایی میروند که مابه ازای سیاسی داشته باشد
اما صادق زیبا کلام سخنان نوروزی را ادامه داد و تکمیل کرد، تکمیلی که تشویق پی در پی حضار را در برداشت. زیباکلام با رد سخنان نوروزی درباره غایب بودن وزرا، اعلام کرد: «آقای نوروزی سخت در اشتباه است، آقایان دولتمرد در جلسهیی که معاملات چند صد هزار دلاری هم میبود، ظاهر نمیشدند و کسانی چون بابک زنجانی به جایشان ظاهر میشد، آقایان وزرا در جلساتی دیگر که اگر قرار هم بود در بیستوسی شبانه پخش کنند، ظاهر میشدند. اینجا هیچ ما به ازای سیاسی برایشان ندارد پس وقتشان را تلف نمیکنند.»اما او راهحلهایی برای حل معضلات محیط زیست ارائه داد؛ راهحلهایی کوتاهمدت و بلندمدت. زیبا کلام افزود: «بیتوجهی به محیط زیست در ایران ناشی از فقدان توسعه سیاسی در کشورمان است. اگر در جامعه ما هم توسعه سیاسی مثل جوامع پیشرفته اتفاق افتاده بود، آنقدر مسائل زیست محیطی یتیم نمیماندند که من مجبور شوم نامه سرگشاده به خانم ابتکار بنویسم که ما بیصاحبیم، شما متولی و سرپرست ما شو.»او به اصل 50قانون اساسی اشاره میکند و آن را باعث بیصاحب ماندن محیط زیست میداند و میگوید: «اصل50 میگوید حفظ و حراست از محیط زیست وظیفه عمومی است و این یعنی کشک. این یعنی متولی ندارد و وظیفه ارگان و سازمانی محسوب نمیشود.»او به حادثه آتش سوزی دوسال پیش گرگان اشاره میکند و میگوید: «دو سال پیش بود که در گرگان آتشسوزی بزرگی اتفاق افتاد. اینکه در خبر مربوط آمده بود هلی کوپتر خاموشکننده نداشتند، کشوری که میمون به فضا میفرستد و موشکهایی میسازد که هزاران کیلومتر پرواز میکنند، چقدر هلیکوپتر داریم، اما برای خاموش کردن آتش سوزی گرگان هلی کوپتری وجود نداشت. ما این را میفهمیم چون برای خشک شدن زایندهرود و ارومیه هم متولی وجود ندارد.»او راهحل بلندمدت خود را پیدا کردن متولی برای این بحث دانست .
اما معصومه ابتکار، رییس سازمان محیط زیست با اشاره به فراهم شدن شرایطی برای شنیدن سخنان مردم، آن را موهبتی دانست که در دولت جدید شرایطش فرهم شده است. او در این خصوص گفت: «در این دوره مسوولان قبل از انتصاب شنواییسنجی انجام دادند گوشهایشان میشوند. امیدوارم این شنوایی استمرار یابد و شنوای دیدگاهها و نظارت مردم و انجیاوها و هنرمندان باشیم. در این سالها، غفلت نسبت به مسائل مهم و حیاتی کشور عرصه پیش آمده، با خلأ زیاد در موضوعات متنوع و گسترده مواجهیم. از هامون و شنهای روان که جای بزرگترین دریاچه کشور را گرفته بگویم یا از بختگان بگویم که بخت برگشته شده یا از پریشان که خبر پریشانیاش به همه جا رسیده یا از آلودگی هوای اهواز و خشک شدن ارومیه بگویم یا از مشکلات شهر اراک یا از تهران که هر روز بدتر میشود.»
مشکلات تهران یا با باد حل میشود یا با رفتن از شهر
ابتکار در ادامه با اشاره به سخن پیشیناش گفت: «همانطور که قبلا گفتم مشکلات تهران یا با باد حل میشود یا با رفتن از شهر. از تنوع زیستی بگوییم که گوزن زرد در زیستگاه خود با میاز مواجه است یا از پلنگ بگوییم که یا در اثر تصادفات جادهیی یا بیفرهنگی و بیتوجهی مردمان زیستگاه تلف میشوند، از پارکهای ملی بگوییم که عدهیی آنها را بخشیدند و رفت یا از مسائل مربوط به رودخانهها و آلودگیها بگوییم. بیتوجهیهایی که در بخشهای توسعه کشور اتفاق افتاده و امروز میراث توسعه ناپایدار را داریم.»او همچنین با اشاره به سه اقدام عملی که در حال وقوع است، گفت: «سه اقدام از سوی سه وزارتخانه نفت، صنایع و نیرو انجام شد. یکی اینکه وزارت نفت در اراک بنزین یورو4 توزیع میکند، تصمیم دیگر اینکه توسط وزارت نیرو در چند روز آینده آب شرب سالم برای اهواز تامین خواهد شد و در آخر وزارت صنایع قرار است کار جدیدی روی خودروهای هیبریدی و برقی شروع کند. همچنین قرار است برای پارک پردیسان به عنوان نمونه و برای فرهنگسازی از چند وقت آینده خودروی برقی داخل پارک استفاده کنیم.»در ادامه این برنامه رویا تیموریان، فرهاد توحیدی کارگردان، علی میرزاخانی سردبیر دنیای اقتصاد، مریم طوسی قهرمان دو و میدانی در آسیا، معماریان دامپزشک حیات وحش، فریدون مجلسی پژوهشگر و نویسنده، منیژه حکمت، نورالدین زرین کلک انیمیشن کار سخنرانان دیگر این برنامه بودند، برنامهیی که در آن میثاق جامعه مدنی با مسوولان برای آسمان آبی به امضای ابتکار رسید و قرار شد در جلسه هیات دولت امروز به امضای دیگر وزیران مرتبط برسد.
4646