پروفسور پرویز کردوانی پدر کویرشناسی ایران است. او سال‌ها قبل در مورد بحران آب هشدار داده و هنو زهم به تنهایی این هشدارها را فریاد می زند. او می گوید: ما در این مملکت متوجه نیستیم که آب هم مریض و بعد پیر و بعد از آن می میرد. بهانه گفت و گوی ما با این کارشناس ارشد محیط زیست حرف های چند روز قبل وزیر نیرو در مورد بحران آب در کشور است. او می‌گوید: ما به سمت بحران نمی رویم ما همین الان در گیر بحران آب هستیم و اگر فکری برای آن نکنیم به زودی دیگر آب نخواهیم داشت.
کردوانی در آغاز این گفت‌و‌گو می گوید: اینکه آقای وزیر گفته در حال حرکت به سمت بحران آبی هستیم باز هم جای شکرش باقی است و می توانیم امیدوار باشیم که مسئولان دولتی هم در حال پذیرش واقعیت‌ها هستند اما واقعیت این است که وضع منابع آبی از آنچه وزیر گفته خیلی بدتر است. او که سال هاست در این زمینه فعالیت می‌کند و کتاب هایی هم در این‌باره نوشته می‌افزاید: من سال ها قبل اعلام کردم که« آب هم پیر می‌شود.» ما در طول این سال ها منابع آبمان را مورد بی‌توجهی قرار دادیم. در کتابی در سال 1363 نوشتم که در حال غارت آب هستیم. واقعیت این است که منابع آب کشور از طریق حفر بی رویه چاه ها در حال غارت شدن است. او می گوید: 30 سال قبل آن زمان که غفوری فرد وزیر نیرو بود هشدار دادم که 80 درصد چاه‌های حفر شده باید بسته شود. اما متاسفانه توجهی به این موضوع نشد. در منطقه کرمان در حال حاضر 1650 حلقه چاه وجود دارد. وقتی این چاه‌ها حفر می‌شد مدام باغات را گسترش می دادند. اما حالا که دیگر آبی در کار نیست این باغ ها شروع کرده‌اند به خشک شدن و سالی 7 هزار هکتار باغ در این مناطق خشک می شود. یعنی با این کار ما هم منابع آب مان را هدر دادیم و هم از طرف دیگر معضلی دیگر را پیش‌رو داریم.
چرخه آب عوض شده
کردوانی می‌گوید: با کارهای اشتباه و مقطعی و تصمیمات غیرکارشناسی کاری کرده‌ایم که چرخه آب برعکس شود. در کتاب‌های دبستان و دبیرستان در مورد بارندگی و تشکیل ذخایر آب زیر زمینی و سطحی و.. به بچه ها آموزش‌هایی داده می شود و کم و بیش نسل امروز با این مباحث آشنا هستند. این چرخه طبیعی به‌خاطر ندانم کاری های انجام شده در کشور برهم‌خورده و در واقع منبع تجدید پذیر دیگر درست نمی‌شود. او ادامه می‌دهد: در حال حاضر عمق چاه های حفر شده در کشور به 350 و در برخی مناطق به 550 متر رسیده است. خوب با این حساب چه انتظاری از دخایر و سفره‌های زیر زمینی داریم؟ از قول من بنویسید که در 5 تا 50 سال آینده اگر این روند ادامه داشته باشد دیگر آبی در کشور وجود نخواهد داشت. او درخصوص توضیح منظورش از 5 تا 50 سال آینده می گوید: یعنی از 5سال آینده از مناطق کم آب قطع شدن و از بین رفتن کامل منابع آبی شروع و تا 50 سال آینده پر آب ترین مناطق کشور هم دیگر آب طبیعی نخواهند داشت.
او می افزاید: در این سال ها ما مدام در حال سد سازی بودیم و در این زمینه در رده های اول و دوم جهان قرار گرفتیم اما از این سدها چه استفاده‌ای کردیم؟ در حالی که این سدها مدام در حال پر شدن از گل و لای هستند و در آینده ای نزدیک آنها را هم دیگر در اختیار نخواهیم داشت. پر شدن سدها یک پدیده مهم است که مورد توجه قرار نگرفته است و به عنوان مثال همین سد لتیان و کرج تا 30 سال دیگر کلا پر می شوند.
کردوانی می گوید: در این سال ها مدام بر عمق چاه ها افزوده و حفر چاه ها در مناطق مختلف افزایش داشته است . در گذشته کندن و رسیدن به آب از طریق قنات سال ها وقت می برد اما الان با تکنولوژی های جدید در 15 روز می شود به آب چاه دست یافت. بر همین اساس در حالی در سال 55 حدود 50هزار حلقه چاه در کشور وجود داشت که ظرف 5 سال و در سال 60 این تعداد دوبرابر شد. همان زمان باید 75 درصد چاه ها را می بستند.
4646