حجتالاسلام و المسلمین سیدحسن خمینی گفت: مقابله با فقر، تبعیض، فساد و ناهنجاری راهی جز به رسمیت شناختن رسانهها به عنوان ابزار افکار عمومی ندارد.
یادگار امام در دیدار با معاونت مطبوعاتی، مدیران کل مطبوعات داخلی و خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیران مسئول و سردبیران رسانهها که ظهر امروز برگزار شد، درباره اهمیت نظارت و کنترل بر جامعه اظهار داشت: اساسا جامعه بدون نظارت و کنترل، آسیبپذیر است و حتی اگر در حال حاضر درگیر معضلات نباشد، بستر مناسبی برای فروغلتیدن به سختیها و نابسامانیها در آن وجود دارد.
وی ادامه داد: در جامعهشناسی کنترل بر جامعه به دو گونه رسمی و غیر رسمی بازشناخته شده است. کنترل رسمی به معنای کنترل نهادها و افرادی است که دارای جایگاه قانونیاند و برای کنترل تأسیس شدهاند که مهم ترین آنها نهادهای نظارتی است.
سیدحسن خمینی در ادامه با تأکید بر اهمیت کنترل غیر رسمی در برابر کنترل رسمی گفت: کنترل غیررسمی، کنترل اجزای یک سیستم نسبت به خودشان است و در همه گروه های اجتماعی نیز وجود دارد. کنترل غیر رسمی در یک خانواده زمانی رخ میدهد که برای مثال در صورت سرزدن ناهنجاری از یکی از اعضا، نگاههای اعضای دیگر نسبت به او سنگین میشود و همین موضوع او را نسبت به کرده خود پشیمان میکند.
یادگار امام افزود: فضای سنگینی که در جامعه نسبت به فرد خاطی شکل میگیرد، بزرگترین مانع در برابر کشیده شدن افراد آن جامعه به سمت ناهنجاری است. برای مثال اگر در جامعهای دروغ امری ناپسندیده باشد، یک راه مقابله با دروغگویی به دادگاه کشیدن فرد دروغ گوست اما راه دیگر این است که فضا به گونهای شکل بگیرد که فرد بداند در صورت آشکار شدن دروغش باید هزینه سنگینی در مواجهه با سایر اعضای جامعه بپردازد. یکی از دلایل ظاهر مذهبی داشتن شهر های کوچک نیز همین مسئله است که افراد میدانند اگر ظاهر مذهبی خود را از دست دهند، مورد عتاب قرار میگیرند.
وی درباره اهمیت کنترل غیررسمی در روابط درون سازمانی تصریح کرد: اگر افراد درون سازمان بدانند که در صورت تأخیر در زمان ورود به سازمان، عنصری نامطلوب به حساب میآیند، تلاش میکنند تأخیر نداشته باشند. درست است که با کارتی کردن ساعت ورود و خروج میتوان تا حدی از تأخیر کارمندان جلوگیری کرد، اما برخورد با اشخاص خاطی با عتاب و نگاه سنگین از هزار مؤاخذه موثرتر است.
سیدحسن خمینی اظهار داشت: مؤثرترین راه کنترل در درون یک جامعه، کنترل غیررسمی است و رسانهها مهمترین ابزار برای انجام این کنترل هستند، چرا که به وطنهایی میمانند که جامعه را از تندباد محافظت میکنند. رسانهها به دلیل ارتباط با افکار عمومی که خود اصلیترین مرجع کنترل غیر رسمی هستند در جلوگیری از شکل گیری خطا در جامعه بسیار مؤثرند.
یادگار امام درباره تأکید آموزههای دینی بر نگاه افراد جامعه به یکدیگر گفت: یکی از نعمتهای خداوند که منجر به خوب بودن افراد میشود، علاقه انسان به خوب دیده شدن در چشم دیگران است. این ویژگی البته مذموم نیست. در قرآن نیز آمده است که حضرت ابراهیم از خداوند تقاضا میکند «و اجعل لی لسان صدق فی الاخرین» تا نام نیکش باقی بماند. «نام نیکو گر بماند ز آدمی/ به کزو ماند سرای زرنگار»
وی افزود: علاقه افراد جامعه به خوب جلوه کردن نزد سایرین به افکار عمومی قدرت میبخشد. قدرت افکار عمومی نیز به عنوان مهمترین رکن در رسانهها، نقش این ابزارهای ارتباطی در کنترل غیررسمی را افزایش میدهد.
سیدحسن خمینی در ادامه تصریح کرد: تأکید بر فساد به عنوان مهمترین معضل جامعه که در سخنان بزرگان و مقام معظم رهبری جایگاه ویژهای دارد، از اهمیت بسیاری برخوردار است و همگان باید بدانند که مبارزه با فساد راهی جز به رسمیت شناختن رسانهها ندارد. کنترل غیر رسمی چندین برابر کنترل رسمی در مبارزه با فساد موثر است.
یادگار امام درباره خطاکردن رسانهها اظهار داشت: اشتباه و خطا در رسانهها در شرایطی که مطالب به صورت روزانه تهیه و منتشر میشود، پذیرفتنی است. درست است که انسانها حق خطاکردن ندارند اما حق بخشیده شدن به شرط معذرتخواهی پس از اشتباه و لغزش را دارا هستند.
وی در پایان گفت: در سالی که به نام سال فرهنگ نامیده شده است، ما برای مقابله با فقر، تبعیض، فساد و ناهنجاری راهی جز به رسمیت شناختن رسانهها به عنوان ابزار افکار عمومی که خود مهمترین وسیله برای کنترل غیررسمی در جامعه هستند، نداریم.
حسین انتظامی، معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در آغاز این جلسه اظهار داشت: امام خمینی(س) درس توجه به دین، بازگشت به معنویت و عزت و آزادگی را به ما و همه جهانیان دادند. رمز موفقیت ما استمرار نگاه آرمانی اوست.
وی ادامه داد: توجه به دیدگاههای آن بزرگوار درباره رسانه برای ما راهگشاست. امام راحل از یک سو بر حضور فعال و پرنشاط رسانهها به عنوان نماینده افکار عمومی تاکید داشتند و نظارت آنها را بر حاکمیت جدی میدانستند و از سوی دیگر، به رسانهها نهیب میزدند که تنها به امور تشریفاتی و ظاهری توجه نداشته باشند. امام رسانههای اخلاقی را میپسندیدند، این در حالی است که امروز اخلاق حرفهای گمگشته رسانههای ماست. ما باید همت ویژهای نسبت به این مسئله داشته باشیم.
محمود دعایی نیز در سخنان خود تصریح کرد: امام بزرگوار پیش از انقلاب به بنده به عنوان عنصری فعال در امور تبلیغاتی پرهیز از دروغ و ناسزا را تأکید داشتند. تأکید بر اصول اخلاقی پایه شخصیت و تحرک ما را تشکیل میداد. در دوران پیروزی انقلاب نیز با همین تأکید ما را دور هم جمع کردند و گفتند چرا در صفحه اول روزنامهها همیشه از عکس من استفاده میکنید.
وی ادامه داد: امام در آن دیدار به ما فرمودند، از این به بعد سراغ مردم بروید. در آن زمان زحمتکشان و افراد گمنام به دلیل تأکید رسانهها بر مقامات تحتالشعاع قرار میگرفتند. همین مسئله باعث شد امام به ما تذکر دهند که سراغ صنعتگری که زحمت میکشد، کشاورزی که منجر به خودکفایی میشود، مأمور زحمتکشی که مردم را راهنمایی میکند بروید.
مدیر مسئول روزنامه اطلاعات افزود: خطا و اشتباهی که در زمان حیات امام در روزنامه اطلاعات رخ داد و میتوانست انعکاس متفاوتی در جامعه داشته باشد، مورد تذکر امام قرار گرفت. ایشان برای اینکه ثابت کنند با کسی عهد اخوت نبستهاند، با قاطعیت مرا تنبیه کردند که در تاریخ ماندگار شد. ایشان به گونهای که حیثیت بنده مورد خدشه واقع نشود، فرمودند: « من لنین نیستم که با من معاملهای که استالین با لنین کرد، بکنید.» ایشان فرمودند من باید در جریان امور جامعه باشم و هستم.
وی در پایان تصریح کرد: فرهنگ و بینشی که در امام وجود داشت هم اکنون در یادگار امام نیز وجود دارد. ما باید قدردان این نعمت باشیم تا چراغ آن خانه خاموش نشود و راه امام که راه عزت و سربلندی است ادامه پیدا کند.
45503