هرمیدانس باوند، کارشناس و تحلیلگر امور بین الملل در گفتگو با خبرآنلاین با اشاره به اهمیت مذاکرات دو جانبه ایران و آمریکا در سوئیس پیش از مذاکرات وین 5، گفت: در مذاکرات هسته‌ای آمریکا نقش مسلط و اساسی دارد، یعنی موضع آمریکاست که تعیین کننده خط مشی 5+1 است. بنابراین برای اینکه این گروه که به نوعی نمایندگی جامعه بین المللی را دارند به یک تفاهم و توافقی برسند قبل از هرچیز باید موضع مثبت آمریکا برای آنها مشخص شود.
وی تصریح کرد: از این رو مذاکرات دوجانبه قبل از آنکه مذاکرات در چارچوب 5+1 با ایران صورت گیرد در حال انجام شدن است که به نوعی نقش تسریع کننده و تسهیل کننده برای مذاکرات وین 5 دارد.
این کارشناس امور بین‌الملل آمریکا را شاه بیت مذاکرات هسته ای دانست و تاکید کرد: از سوی دیگر خود آمریکایی‌ها هم بر روی مذاکرات دو جانبه نظر مثبت تری دارند و نفس مذاکرات دوجانبه را گام مثبتی تلقی می‌کنند. بخصوص اینکه بارها اعلام کردند که تمایل دارند با ایران مذاکرات دوجانبه داشته باشند. بنابراین در شرایط موجود که در حاشیه نظراتی مطرح شده بود که ممکن است مسائل دیگری وارد این مذاکرات شود، باید به این مذاکرات با دید مثبت نگاه کرد.
باوند با اشاره به اینکه انتظار می رود این مذاکرات به نتایج قابل قبولی منتهی شود، خاطرنشان کرد: اگر این اتفاق رخ دهد به ظن قاطع فرایند مذاکرات ایران و 5+1 دوچندان مثبت تر خواهد شد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر بعد از توافق ژنو نکاتی جدید در حاشیه مذاکرات مطرح شد مباحثی مانند موشک های دوربرد و سیستم دفاعی ایران. در قطعنامه های شورای امنیت هم گذشته از مساله تکنولوژی هسته ای مسائل سیستم های موشکی و همچنین مسائل مربوط به سیستم دفاعی متعارف را آمده است. خصوصا موشک های دوربرد. موشک‌های دوربرد ایران مطرح شده است. در برخی از مصوبه‌های کنگره آمریکا هم مسائلی مانند حقوق بشر و حمایت از تروریسم بین المللی را هم مطرح کرده‌اند. اما این مذاکرات آغاز شد سعی کردند صرفا پیرامون تکنولوژی هسته ای و برداشتن تحریم ها باشد که تا حدودی هم قرین موفقیت بود. اینبار هم عقل سلیم اقتضا می کند با توجه به پیشرفت نسبی که حاصل شده است از ورود به مسائل جانبی اینچنینی پرهیز شود که لطمه ای به اساس مذاکرات که قبلا انجام شده است وارد نشود.
باوند درخصوص ادامه یافتن مذاکرات دوجانبه بین ایران و آلمان و ایران و فرانسه در تهران و ژنو، گفت: در 5+1 مانند شورای امنیت نیست که اگر یکی از اعضا نظر مخالف داشت نظرش به عنوان وتو تلقی شود. نظر اکثریت مهم است. از سوی دیگر تحریم های یک جانبه علیه ایران بیشتر از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا صادر شده است که جدا از تحریم های شورای امنیت بوده است.
این کارشناس امور بین الملل ادامه داد: روسیه و چین هم بارها اعلام کرده بودند که خودشان را نسبت به قطعنامه شورای امنیت پایبند می‌دانند اما نسبت به تحریم‌های یک جانبه مضاعف خودشان را ملزم نمی‌دانند. بنابراین مشکل اساسی تحریم‌های یک جانبه مضاعف است.
وی تصریح کرد: بهرحال آمریکا و اتحادیه اروپا هر دو از این تحریم ها ذی نفع هستند و مسائل مربوط به برداشتن تحریم ها برای آنها حائز اهمیت است. از سوی دیگر از نظر اخلاقی تلاش می شود یک برخورد برابرانه در درون این گروه انجام شود تا برای مثلا آلمان و فرانسه این تلقی پیش نیاید که نظر نظر آمریکاست و آنها باید بدون چون و چرا آن را بپذیرند و پیروی کنند. البته ممکن است عملا اینگونه باشد اما از نظر ظاهری تلاش می کنند به نحوی عمل کنند که تصور شود آنها هم در روند مذاکرات دو جانبه نقش دارند. و یک نوع حس برابری در گروه رعایت شود. یعنی آن گفته جورج اورول نباشد که همه برابر هستیم ولی برخی برابر تر هستند.
باوند درخصوص احتمال تمدید توافق ژنو گفت: از اول هم گفتند بعد از پایان 6 ماه ممکن است ماهیت مسائل طوری باشد که نیاز به زمان بیشتری داشته باشد، البته انتظار آن است که در همان 6 ماه بر روی مسائل اساسی توافق شود و راجع به مسائل جزئی تر در آینده بحث شود ولی اگر موضوع پیچیده تر شود یا مساله تحریم ها به آینده دورتر موکول شود که پیش بینی می کنم تا یک سال ادامه پیدا کند از نظر داخلی برای ایران پیامدهای خوبی نخواهد داشت.
29/220