محمد جواد ملکوتی: جست‌وجو در اینترنت هم برای خودش راه و روشی دارد. که اگر بلد نباشید، از این اقیانوس بی‌کران چیز دندان‌گیری نصیبتان نخواهد شد. با این روش‌ها میتوانید جستوجوهای خود را هرچه دقیق‌تر انجام دهید و موفق‌تر و با آرامش بیشتر در دنیای مجازی کشف کنید و لذت ببرید. توصیه می‌کنم که اگر در مورد مطلب خاصی تحقیق می‌کنید زود باچند جست‌وجو بی‌حوصله نشوید بلکه با تغییر در عبارت جست‌وجو هر لحظه ممکن است به نتیجه دلخواه برسید چون اینترنت گسترده‌تر از آن‌ست که بشود تصور کرد و هرساعت میلیون‌ها و سایت و فروم و وبلاگ آپدیت می‌شود و مطالب جدید در موضوعات مختلف در آن ایجاد می‌شود. البته سرچ در گوگل و رسیدن به چیزهای جدید گاهی اوقات آن‌قدر لذت‌بخش می‌شود که تبدیل به اعتیاد هم خواهد شد!
تکنیک‌های پایه جست‌وجو در اکثر موتورهای جستجو جواب می‌دهند، ما در اینجا گوگل را که محبوب‌ترین موتور جست‌وجوست مثال می‌زنیم:
1.جست‌وجوی ساده: برای جست‌وجوی ساده در گوگل لغت و یا لغت‌های خود را بدون هیچ علامتی در گوگل وارد نمایید مانند:
امام
امام خمینی
در این صورت گوگل در مثال یک در صفحات به دنبال لغت می‌گردد و در مثال دو صفحاتی را نشان می‌دهد که آن دو لغت را هم به طور پیوسته و پشت سر هم دارند هم به صورت جدا جدا (مثلا اگر لغت «امام» در ابتدای صفحه سایت باشد و «خمینی» در انتهای صفحه سایت، این سایت را نشان می‌دهد)
2. جست‌وجو به‌وسیله عملگر منطقی ‘+’ : عملگر + همانند استفاده از لغت AND در جست‌وجو می‌باشد که جستوجوهای منطقی را حاصل می‌کند. برای مثال اگر بخواهیم در گوگل درباره موزه جست‌وجو کنیم و در کنار آن مثلا در مورد موزه عبرت هم مطالبی بدانیم برای این کار از علامت + استفاده می‌کنیم، مثال:
موزه +عبرت
البته فراموش نکنید که می بایست حتما پیش از علامت + یک کاراکتر فاصله بگذارید.
3. جست‌وجو به‌وسیله عملگر ‘–’ : عملگر - (منفی) برای حذف کردن یک لغت از جست‌وجو است، برای مثال می‌خواهیم در مورد خلیج فارس جست‌وجو کنیم ولی نمی‌خواهیم در مورد خلیج عربی چیزی پیدا شود، پس می‌نویسیم:
خلیج فارس –خلیج عربی
4. جست‌وجوی عبارت در گوگل: اگر دو لغت در سرچ داشته باشیم گوگل به دنبال لغت‌ها به صورت جدا جدا و پیوسته در سایت‌ها می‌گردد اما اگر بخواهیم عبارت فقط به صورت پیوسته جست‌وجو شود از علامت نقل قول(Quotation mark) در اول و آخر عبارت استفاده می‌کنیم مثال:
«حکومت نظامی»
5. عملگر منطقی OR یا | : با استفاده از عملگر منطقی OR و یا استفاده از خط | میتوانید به شکل زیر جست‌وجوی خود را به شکل منطقی (یا) دقیق‌تر کنید
تبریز ORاصفهان
تبریز | اصفهان
6. عملگر هم معنی‌ها ( ~ ) : با استفاده از عملگر ~ میتوانید همزمان از تمام مشتق‌ها و هم‌معنی‌های لغت مورد جست‌وجو در جست‌وجوی خود استفاده کنید. مثال:
~ مقاومت
7. عملگر تا: میتوانید با استفاده از دو نقطه بین یک عبارت مقداری از مفهوم — تا — برای دقیق‌تر شدن جست‌وجوی خود استفاده کنید ( .. ).
8. عملگر * : توسط عملگر ستاره در میان عبارت‌های چند لغتی به گوگل دستور می‌دهید «در بین سایت‌ها آن‌هایی را لیست کن که ابتدا لغتی که قبل از ستاره است در آن‌ها باشد و با فاصله چند لغت، لغتی که بعد از ستاره است قرار داشته باشد! » و به شکل زیر استفاده می‌شود:
“انقلاب * روحانیت“
تکنیک‌های قدرتمند جست‌وجو در گوگل:
1. جست‌وجو در یک سایت خاص (site) : اگر شما به دنبال پیدا کردن مطلبی در یک سایت خاص هستید به ترتیب زیر عمل کنید:
ساواکsite: www.irdc.ir
که در بالا گوگل در سایت irdc (سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی) به دنبال کلمه ساواک می‌گردد.
2. جست‌وجو به دنبال فایل با پسوند خاص(filetype): با عملگر filetype میتوانید در اینترنت به دنبال فایل‌های خاصی بگردید که به صورت زیر استفاده می‌شود:
تظاهرات filetype:pdf
که در بالا گوگل به دنبال فایل‌های pdf ای می‌گردد که در آن‌ها از لغت تظاهرات استفاده شده.
توجه داشته باشید که گوگل نمی‌تواند به دنبال تمام فرمت‌های فایل‌ها بگردد و میتوانید فرمت‌هایی که این قابلیت را دارند را در اینجا ببینید.
3. جست‌وجوی سایت‌هایی که لینک داده‌اند (link) : برای جست‌وجوی سایت‌هایی که به یک سایت خاص لینک داده‌اند میتوانید از عملگر link به شکل زیر استفاده کنید.
link: www.farhangnews.ir
در بالا گوگل به دنبال سایت‌هایی می‌گردد که به farhangnews.ir لینک داده‌اند.
4. جست‌وجو به دنبال نسخه ذخیره شده (cache) : برای جست‌وجوی نسخه ذخیره شده توسط
گوگل برای یک سایت میتوانید از عملگر cache به صورت زیر استفاده کنید:
cache: historylib.com
5. جست‌وجو در عنوان صفحات(intitle , allintitle) : هنگامی که صفحه را در مرورگر خود باز می‌کنیم در بالای مرورگر عنوان صفحه نمایش داده می‌شود که برای جست‌وجو در عنوان صفحات از عملگر intitle به شکل زیر استفاده خواهیم کرد:
انقلاب intitle:
جست‌وجو در عناوین سایت‌ها می‌تواند نتایج بهتر و دقیق‌تری دهد و شما میتوانید از عملگر مشابه یعنی allintitle نیز استفاده نمایید.
6. جست‌وجو در آدرس یک صفحه (inurl , allinurl , allinanchor , inanchor) : این یکی از مفیدترین عملگرهای گوگل است، آدرس یا url یک صفحه همان چیزی است که در address bar برای یک صفحه به نمایش در می‌آید و برای جست‌وجو در url یک صفحه در گوگل میتوانید از عملگر inurl به شکل زیر استفاده کنید:
inurl: irdc
همچنین میتوانید از عملگر مشابه یعنی allinurl نیز استفاده کنید.
استفاده از این عملگر بینهایت مفید است و نتایج جست‌وجو را تا حد زیادی دقیق می‌کند البته جستوجوهای هوشمندانه هم تاثیر به سزایی دارد مثلا برای پیدا کردن دایرکتوری‌ها یی که در آن‌ها فایل‌های mp3 آپلود شده‌اند میتوانید از این عملگر استفاده کنید مثلا آهنگی از خواننده‌ای که هیچ کجا برای دانلود آن پیدا نکرده‌اید احتمالا میتوانید با این روش در مخفی‌ترین نقاط اینترنت پیدا کنید.
همچنین برای هدف مشابهی میتوانید از عملگر allinanchor و inanchor استفاده کنید.
7. توصیف یک لغت(define) : توسط عملگر define گوگل برای شما سایت‌های مرجعی که در باره لغت خاص توضیح داده‌اند را پیدا کنید به شکل زیر:
کوکتل‌مولوتوف define:
8. پیدا کردن صفحات مشابه(related) : توسط عملگر related میتوانید سایت‌های مشابه سایت مورد جست‌وجو را لیست کنید مانند مثال زیر:
related:www.foto.ir
نکته1. در تمام موارد بالا نباید هیچ فضایی در کنار علامت ( : ) خالی باشد یعنی نباید از space مابین خود عملگر و علامت ( : ) و عبارت جست‌وجو استفاده کنید.
نکته2. می‌توان چند عملگر را با فاصله‌ای همزمان استفاده کرد و جست‌وجو را محدودتر کرد و همچنین می‌توان با استفاده از لغات هوشمندانه‌تر نتایج معجزه‌آمیزی به‌دست آورد!