چندی پیش که آگاه شدم مستندات ویژه ای توسط یکی از شبکه های ماهواره ای فارسی زبان خارجی درباره رضاخان پهلوی تولید شده ، کنجکاو شدم تا پس از بازبینی درباره شبهات حقوقی واگذاری امور ترافعی از محاکم شرعیه دستگاه دادگستری و خوبی و بدی آن چیزی بنویسم. اما آنچنانکه گشتم فیلم آنرا نیافتم تا اینکه خبردار شدم دوباره همان شبکه اقدام به بازپخش مستند کرده است.
از آنجا که ما ایرانی جماعت و به ویژه وکلا قایل به پایبندی به قوانین هستیم! نخواستم بموجب قانون ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره ، مرتکب خلافی گردم ، از این رو براساس شرایطی که در ماده 7همان قانون پیش بینی شده بود برای اخذ مجوز در اختیار داشتن گیرنده ماهواره ای تلاش نمودم ، بهر حال پس از پیگیری از سوی اداره کل وزارت ارشاد استان تهران و معاونت حوزه سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به این نتیجه رسیدم که مجوز مربوطه تنها برای دستگاهها و سازمانهاست و حتما باید دارای ردیف بودجه دولتی باشند وسپس با تشریفاتی این مجوزها تنها در کمیته ای در همان وزارتخانه صادر شده وکس دیگری این مسوولیت را دارا نیست و بنده مطابق قانون از آنها محسوب نمی شوم.
باری ... با اینحال با چند جستجو در اینترنت به مصوبه ای جالب برخورد کردم با این عنوان: آیین‌نامه مدیریت استفاده از تجهیزات ماهواره‌ای طلاب.
این مصوبه که مرجع تصویبش کمیسیون امور طلاب و خانواده‌ها و تاریخ تصویب آن 19/7/1390 بود عینا به شرح این لینک است.
اما چند نکته:
اول: من از جمله منتقدین اجرای قانون ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره به نحو فعلی آن هستم و پیشتر نیز دلایلم را گفته ام که مثلا با این وضع رایج درکشور که بر تمامی ایوانها و بامهای خانه ی مردم بشقاب گیرنده امواج ماهواره ای دیده می شود ، عملا همه مردم مجرمند وباید فکری به حال نورآوری و یا بروزرسانی قانون کرد.
دوم: چه کسانی بهتراز طلاب و روحانیون می توانند پاسخ شبهات دینی مطروحه در شبکه های مغرض و افراطی و تکفیری را بدهند؟ یقینا همینان که از دانشمندان علوم دینی هستند سزاوارند که از این تجهیزات بهره گیرند.
سوم: البته هستند کسان دیگری که در حوزه های کاری و علمی خود سزاوار بهره گیری از گیرنده های ماهواره ای باشند. اینکه مهندسان ، پزشکان و وکلا و ... بتوانند با اخذ مجوز لازم بتوانند از این امتیاز برخوردار باشند عقلایی بنظر می رسد.
چهارم: آنچه که حیرت مرا برانگیخته است نحوه نگارش این مصوبه است. ملاک قانونی حتی برای طلبه خارجی قوانین ایرانست و مگر نه آنکه تنها مرجع قانونی برای صدور این مجوز وزارت ارشاد با شرایطی مشخص است؟ در این مصوبه که رنگ و بوی ویژه بخود گرفته که انگار از مصوبات مجلس شورای اسلامی است همانطور که در ماده 12 آن دیده می شود کلیه مقررات مغایر را لغو و سپس آنرا لازم الاجرا دانسته ویا در ماده 7 آن دیده می شود که تلویحا نیروی انتظامی کشور ملزم به اجرای آن شده است!
پنجم: هرچند اقدام موسسه مربوطه کاملا غیر قانونی بوده و وزارت ارشاد و نیروی انتظامی تکلیف قانونی برای تذکر و اصلاح رویه فعلی را دارند اما بجای برخورد پیشنهاد دارم که در این باره پاسخ دهند.
مصطفی ترک همدانی
وکیل دادگستری
Hamedani_law@yahoo.com
متن مصوبه
مقدمه: رشد و پیشرفت تکنولوژی در زمینه ارتباطات موجب رشد چشمگیر انتقال اطلاعات و تأثیرگذاری در حوزه فکر و اندیشه گردیده است. استفاده از اینترنت و شبکه‌های ماهواره‌ای یکی از ضرورت‌های غیر قابل انکار مراکز علمی فرهنگی و فعالان می‌باشد.
در محدوده زندگی خانوادگی و شخصی نیز این روند در سطح جهان وجود دارد. مواجهه صحیح در بکارگیری این تکنولوژی نیاز به تحلیل واقع‌بینانه دارد، در کنار لزوم بهره‌وری از این فناوری می‌بایست به قوانین حاکم، فرهنگ‌ها، آسیب‌ها و مضرات آن نیز مورد بررسی و دقت قرار گیرد.
عدم استفاده از ماهواره در میان طلاب المصطفی با توجه به اقامت بلندمدت در ایران، موجب انقطاع از اوضاع سیاسی اجتماعی و فرهنگی ایشان از کشور متبوع گشته است و این امر باعث شده تا نتوانند تحلیل صحیح و درستی از اوضاع کشور خود و جهان داشته باشند. از سویی استفاده از ماهواره طبق قوانین ج.ا.ا ممنوع می‌باشد و بعضاً استفاده‌های ناصحیح از این فناوری در محیط خانواده، آسیب‌های تربیتی جدی به ویژه برای فرزندان در پی داشته است، لذا در جهت ساماندهی و تسهیل در بهره‌وری از تجهیزات ماهواره‌ای برای طلاب متقاضی و قانونمند نمودن آن، آیین‌نامه حاضر تدوین شده است.
ماده 1)اهداف و سیاست‌ها
1. ایجاد بستر قانونی برای استفاده طلاب از تجهیزات ماهواره‌ای؛
2. نظارت بر نحوه استفاده طلاب از تجهیزات ماهواره‌ای جهت جلوگیری از آسیب‌های تربیتی؛
3. ترویج فرهنگ استفاده صحیح از تجهیزات ماهواره‌ای؛
4. آگاهی طلاب از وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشورهای متبوع.
ماده 2)مشمولین این آیین‌نامه طلاب متأهل دوره‌های بلند مدت و فارغ‌التحصیلان المصطفیnکه خانواده‌شان در ایران حضور دارند، می‌باشند.
تبصره:به طلاب دوره‌های کوتاه مدت بر اساس درخواست مؤسسه آموزش‌های کوتاه مدت و تشخیص کمیته ماهواره مجوز استفاده از تجهیزات ماهواره‌ای اعطا می‌گردد.
ماده 3)در راستای مدیریت استفاده از تجهیزات ماهواره‌ای کمیته‌ای تحت عنوان «کمیته ماهواره» با ترکیبی به شرح زیر تشکیل می‌گردد:
1. رئیس مرکز امور طلاب و خانواده‌ها؛
2. معاونان فرهنگی تربیتی، آموزشی و ارتباطات و امور بین‌الملل المصطفی؛
3. معاونان امور خانواده، امداد و سلامت و اداری مالی مرکز امور طلاب و خانواده‌ها؛
4. مدیران نظارت و بازرسی، حراست، بررسی؛
5. نماینده واحد آموزشی تربیتی.
ماده 4)ریاست کمیته ماهواره بر عهده رئیس مرکز امور طلاب و خانواده‌ها بوده و دبیری آن بر عهده معاون امداد و سلامت مرکز امور طلاب و خانواده‌ها می‌باشد.
ماده 5)وظایف کمیته ماهواره
1. سیاست‌گذاری در راستای استفاده طلاب از تجهیزات ماهواره‌ای؛
2. تعیین شرایط استفاده کنندگان از تجهیزات ماهواره‌ای؛
3. رسیدگی و بررسی صدور یا لغو مجوز استفاده از تجهیزات ماهواره‌ای؛
4. نظارت و بررسی شکایات و گزارشات.
ماده 6)تقاضای درخواست استفاده از تجهیزات ماهواره‌ای برای طلاب از سوی معاونت تربیتی واحد آموزشی تربیتی مربوط و برای فارغ‌التحصیلان از سوی اداره کل دانش‌آموختگان صادر و به کمیته ماهواره جهت رسیدگی ارسال می‌گردد.
ماده 7)پس از تأیید کمیته ماهواره، مجوز استفاده از تجهیزات ماهواره‌ای برای طلبه صادر و رونوشتی به نیروی انتظامی ارسال می‌گردد.
ماده 8)مجوز صادر شده اختصاص به شخص متقاضی داشته و حق واگذاری به دیگران را ندارد.
ماده 9)مدت زمان مجوز استفاده از ماهواره حداکثر یک ساله است و استفاده بیش از یک سال، نیازمند تمدید از طرف کمیته ماهواره می‌باشد.
ماده 10)تخلفات مشمولین این آیین‌نامه ابتدا در کمیته ماهواره رسیدگی می‌شود و در صورت تأیید جهت اقدامات مقتضی به کمیته‌ی انضباطی مربوط ارسال می‌گردد.
ماده 11)مجری این آیین‌نامه مرکز امور طلاب و خانواده‌ها می‌باشد.
ماده 12)این آیین‌نامه از تاریخ ابلاغ لازم‌الاجرا بوده و کلیه آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و مقررات مغایر ملغی می‌باشد.
این آیین‌نامه مشتمل بر 12 ماده و 1 تبصره می‌باشد که در تاریخ 19/7/1390 به تصویب کمیسیون امور طلاب و خانواده‌ها رسیده و در تاریخ 15/8/1390 توسط رئیس المصطفی تأیید و ابلاغ شده است