تاریخ انتشار: ۱۵ بهمن ۱۳۸۸ - ۰۷:۰۲

دکتر علی بیگدلی

به تازگی آلمان اعلام کرده است که حتی در صورت عدم تصویب قطع نامه تحریمی دیگری در شورای امنیت علیه ایران، برای اعمال تحریم‌های بیشتر در مورد ایران اقدام خواهد کرد. شاید اعلام این گونه مواضع از جانب کشورهای اروپایی به دلیل همراه نبودن چین با فرایند تشدید تحریم‌ها در مورد تهران باشد.

مشخص است که اکنون رابطه چین و امریکا دستخوش مشکلاتی شده است و این مساله علاوه بر تاثیری که بر مواضع کشورهای غربی در مورد ایران دارد می تواند به نفع ایران نیز باشد.

با این حال اختلاف دیدگاه چین و امریکا بر سر تحریم ایران به این معنا نیست که پکن تا انتهای مسیر با امریکا بر اساس حفظ منافع ایران گام بردارد ضمن آنکه اساس مشکلاتی که اکنون در روابط چین و امریکا نمود یافته را مسائل دوجانبه تشکیل می‌دهد.

به نظر می‌رسد که تشعشعات رابطه امروز چین و امریکا می‌تواند به سود ایران باشد اما این مساله‌ای نیست که برای درازمدت دوام پیدا کند و به احتمال زیاد اگر قرار باشد قطع نامه دیگری در شورای امنیت علیه ایران صادر شود و با مخالفت چین مواجه شود، اروپایی‌ها قانع نشده و خود راسا دست به اقدامات تحریمی علیه ایران خواهند زند.

سفر آقای سعید جلیلی به مسکو گرچه لغو شد اما برنامه ریزی برای انجام آن خود دارای پیام ها مهمی بود؛ به نظر می‌رسید که در این سفر مسکو تلاش خواهد کرد که تهران را به پذیرش پیشنهاد تبادل اورانیوم راضی کند اما در هر حال وزیر امور خارجه روسیه صراحتا در مورد رویکرد تهران در مقابل این پیشنهاد ابراز ناامیدی کرده بود.

در شرایط کنونی این گمانه زنی تقویت شده است که ایران طرح مبادله اورانیوم را خواهد پذیرفت؛ به نظر می‌ر‌سد که تنها راه و نزدیک ترین راه برای برون رفت از بن بست هسته‌ای فعلی پذیرش طرح مبادله است و روس‌ها تاحدود زیادی با این طرح موافقت دارند. تحلیل‌گران معتقدند که پذیرش این طرح از سوی تهران احتمالا بر اساس همان مثلث تهران-مسکو- پاریس خواهد بود با این حال نمی‌توان از عقب نشینی ایران یا طرف‌های مقابل در صورت نهایی شدن این طرح سخن گفت چراکه همان طور که تهران ابتدا با خروج اورانیوم از خاک خود موافقت نکرد، طرف‌های غربی نیز با پیشنهاد ایران مبنی بر مبادله همزمان سوخت و اورانیوم در داخل خاک کشورمان موافقت نکردند.

چشم اندازخاورمیانه
این نکته نیز شایان توجه است که در منطقه خاورمیانه تحرکاتی در حال وقوع است که در نهایت به ضعف نفوذ ایران می‌انجامد؛ به نظر می‌رسد که دیپلماسی امریکا در منطقه در حال تغییر است، سفرهای مکرر آقای سعد حریری به کشورهای مختلف منطقه و دیپلماسی او در رفتار با این کشورها تاحدودی اهرم‌های قدرت ایران در منطقه را تحت تاثیر قرار می دهد و سرانجام در دست بررسی بودن آشتی میان حماس و فتح در فلسطین، همگی می‌تواند تبعاتی برای ایران داشته باشد.

مجموعه این فشارها ممکن است تهران را مجبور به قبول پیشنهاد آژانس کند، پیشنهادی که پیشتر پیرامون آن میان تهران و 1+5 توافقاتی صورت گرفته بود.

استاد دانشگاه شهید بهشتی و تحلیل‌گر روابط بین الملل

منبع: خبرآنلاین