مردم در پایان رمضان و گرفتن جایزه در روز عید به چند دسته تقسیم میشوند:
1. عدهای روزه را تکلیفی بیش ندانسته و فقط با خودداری از خوردن و نوشیدن و همسران، خود را به ناراحتی میاندازند. امّا اعضای بدن خود را از گناهان حفظ نکرده و با دروغ و غیبت روزه خود را نقض کرده و با تهمت، افترا، فحاشی به مردم و آزار آنها روزه خود را از بین میبرند. و در عین حال با کمال اطمینان خود را از فرمانبرداران میپندارند و گمان میکنند که بر پروردگار جهانیان منتی دارند ولی نمیدانند که با گناهان و نادانی‌شان نزد عاقلان رسوا شده و روزه آنان مورد قبول خدای خدایان قرار نمیگیرد. چنین کسانی اگر در عید به عنایت خدای متعال خوش گمان بوده و در مکان نماز گزاردن خود از پروردگارشان آمرزش بخواهند، شاید خداوند متعال هنگام اعطای جوایز آنان را نیز مورد آمرزش خود قرار داده و با فضل خود بعضی از پاداش‌های خود را نصیب آنان نماید.
2. دستهای نیز میدانند که این خداست که در تکالیف بر آنان منت داشته، و روزهای کامل است که همراه با بازداشتن اعضای بدن باشد. از این رو مواظب اعضای بدن خود نیز هستند، اما گاهی خلافی از آنان سر زده و با بیم و امید مرتکب گناهی میگردند. با ناراحتی روزه گرفته و به اندازهای که حال دارند مستحبات را بجا میآورند. کارهای خوب و بد را با هم مخلوط نموده و با ترس و خجالت، حیا و امیدواری وارد عید میشوند. خداوند آمرزش، پاداش و تبدیل گناهان به کارهای نیک را به آنان وعده داده و با عطایای خود پاداش عبادت های آنان را بطور کامل و به گونهای که بالاتر از آرزویشان باشد، به آنان عنایت میکند.
3. گروهی از روی عادت و با غفلت روزه گرفته و در ماه رمضان نیز مانند سایر ماهها در غفلت بسر برده، مرتکب گناهان شده و از روی عادت نیز وارد عید میشوند. سرنوشت این گروه، به خواست خداوند بستگی دارد. ممکن است عنایت خدا شامل حال آنان شده و فقط بخاطر فرا رسیدن عید یا به جهت کرامت بعضی از اعمال نیکوکاران آنان را مورد آمرزش خود قرار دهد، یا بدی کردارشان آنان را از رحمت خداوند خارج نموده و به ورشکستگان ملحق شوند.
4. دستهای ندای خداوند را در این ماه لبیک گفته و با تمام توان در مراقبت دستورات الهی تلاش کرده و برای به دست آوردن رضای خدای متعال در پی بدست آوردن تمامی خیرات هستند و عبادات زیادی بجا میآورند در حالی که دل های آنان به سبب آگاهی خود به کوتاهی در شکرگزاری نعمت تشریف با این ندا ترسان بوده، و قدر منت خداوند متعال بر آنان، بخاطر اجازه به نزدیکی به او و خدمت و عبادت او را میدانند. خداوند متعال هم خدمت آنان را قبول، از سعی آنان تشکر میکند و با کرامت‌ها و انواع عنایات خود آنان را پاداش میدهد، با هدایتهای بیشتر آنان را بزرگ داشته، با نور قرب خود آنان را میپوشاند و آنان را به دوستان برگزیدهاش ملحق میکند.
5. گروهی نیز ندای خداوند متعال، سختی گرسنگی و شب زندهداری را برای آنان از بین برده، با اشتیاق و شکرگزاری، حتی با شادمانی و مستی با آن روبرو شده، برای رفتن و مسابقه جدیت به خرج داده، با روح و عقل خود به خوبی خطاب خدای خدایان را اجابت میکنند، برای از بین بردن حجاب با بذل جان همت کرده و با قرب به او به مراد رسیده و به پروردگار بندگان متصل شدهاند. پروردگارشان آنان را به خوبی پذیرفته، نزدیک کرده و در پناه خود، در جایگاه صدق بهمراه دوستان و برگزیدگانش مینشاند با جام لبریز خود آنان را سیراب کرده و به زیبایی، نور، شادمانی و سروری میرسند که کسی توان تصور آن را نداشته، چشمی آن را ندیده و کسی از آن چیزی نگفته است.
/6262