طهورا شهبازی: وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در نشست خبری که صبح امروز به مناسبت روز خبرنگار در وزارت علوم برگزار شد، گزارشی از عملکرد وزارت علوم طی چند ماه اخیر ارایه داد. محمد فرهادی گفت: 98 برنامه درسی در شورای برنامه‌ریزی آموزش عالی تصویب شده است که 51 برنامه مورد بازنگری قرار گرفته و بقیه موارد برنامه‌های درسی جدید هستند. بیشتر بازنگری‌ها در حوزه رشته‌های علوم انسانی بوده است.
او گفت: تدوین آیین‌نامه اختیارات برنامه‌ریزی درسی، ارتقای چهار موسسه آموزش عالی غیردولتی به دانشگاه، تدوین آیین‌نامه پذیرش دانشجوی خارجی، تفویض اختیار به دانشگاهها جهت جذب دانشجوی دکتری و غیره از دیگر اقدامات وزارت علوم بوده است.
وزیر علوم به پذیرش دانشجوی خارجی بورسیه در دانشگاه ها اشاره کرد و گفت: سال گذشته 4500 دانشجوی غیرایرانی، بورس و غیربورسیه پذیرش شدند که امیدواریم این میزان امسال به دو برابر افزایش یابد. همچنین حدود 370 هزار دانشجو تحت پوشش برنامه‌ها و فعالیت‌های ورزشی هستند. تعداد اعضای انجمن‌های ورزشی دانشگاهها در سال 93 نیز 5600 انجمن بود.
فرهادی گفت: بیش از دو میلیون دانشجو به دفاتر مشاوره دانشگاهها مراجعه کرده‌اند. همچنین سامانه جامع خدمات دانشجویی به منظور پاسخگویی الکترونیکی طراحی شده است. تفویض اختیار به شوراهای انضباطی استانی دانشگاهها نیز صورت گرفته است.
وزیر علوم در ادامه با اشاره به فعالیت‌های صندوق رفاه دانشجویان گفت: فعالیت صندوق رفاه دانشجویان در دو سال اخیر گسترده‌تر شده است. تهیه دستورالعمل ویژه دانشجویان دکتری، پرداخت وام دکتری به حدود 900 نفر که میزان آن جمعا 26 میلیارد ریال بوده است، پرداخت تسهیلات به 316 هزار دانشجوی متقاضی، طرح تبدیل یارانه تغذیه به وام تغذیه و ارائه ودیعه مسکن به متاهل‌ها که مبلغ آن در شهر تهران از پنج میلیون تا 7.5 میلیون و در 10 شهر بزرگ کشور از سه میلیون و 750 هزار تا شش میلیون بوده و همچنین تدوین دستورالعمل خوابگاه‌های غیردولتی از جمله اقدامات صندوق رفاه دانشجویان بوده است.
فرهادی گفت: برگزاری اجلاس وزرای علوم با حضور 61 وزیر و معاون وزیر، وزیر کشورهای نم، حضور بیش از 1832 نفر از اساتید خارجی جهت تدریس، تحقیق و شرکت در کارگاه‌های آموزشی و ورود هیئت‌های دانشگاهی از کشورهای آلمان، اتریش، آمریکا، استرالیا و ... و همچنین امضای تفاهم نامه همکاری مشترک در زمینه‌های مختلف علمی، آموزشی، پژوهشی، برگزاری نشست روسای 50 دانشگاه منطقه قفقاز، سفر دبیرکل یونسکو بعد از 10 سال به ایران، برگزاری 164 دوره آموزشی مشترک در دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی با استفاده از اساتید ایرانی خارج از کشور، اعزام 37 استاد زبان و ادبیات فارسی، ایران شناسی و اسلام شناسی به 52 دانشگاه و مرکز علمی کشورهای مختلف، تامین کتب و منابع آموزشی و برگزاری برنامه‌های مشترک علمی و ادبی، از جمله اقدامات وزارت علوم در حوزه علمی و بین‌المللی بوده است.
او در ادامه با اشاره به فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم گفت: تعداد نشریات دانشجویی 4هزار و 336، کانون‌های فعال فرهنگی هنری 3 هزار و 110، تعداد تشکل‌های دانشجویی 285 و تعداد انجمن‌های علمی 3 هزار و 500 مورد است.
فرهادی گفت: برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی از مباحثی است که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی بوده است. 400 کرسی آزاد اندیشی در سال تحصیلی 93-94 برگزار شده و آیین نامه جدید کرسی‌های آزاد اندیشی در اوایل سال بازنگری، تصویب و ابلاغ شد.
وزیر علوم ادامه داد: تدوین منشور حقوق دانشجویان برای اولین بار، برگزاری 32 کنگره در سطح استانی و ملی و 31 اتاق فکر نخبگان در دانشگاه مادر استانی از دیگر فعالیت‌های فر هنگی و اجتماعی وزارت علوم است.
فرهادی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره نتیجه کمیته روسای دانشگاهها گفت: این کمیته همچنان برگزار می‌شود و دلیل نداشتن جلسه آن به خاطر تعطیلات تابستانی بوده و هفته آینده جلسه آن برگزار می‌شود و تعداد کمی از روسا که تعیین تکلیف نشده‌اند، در این جلسه تعیین تکلیف می‌شوند.
او در مورد شفاف‌سازی بورسیه‌ها، گفت: دانشجویان بورسیه به همین ۳ هزار دانشجو ختم نمی‌شوند. ۶ هزار دانشجوی بورسیه دیگر نیز داشته‌ایم که ۵ هزار نفر آنها در دولت قبل بورس شده و همچنان بدون مشکل به تحصیل خود ادامه می‌دهند و تنها یکهزار نفر از این بورسیه‌ها مربوط به دولت فعلی هستند.
وزیر علوم گفت: ۳ هزار بورسیه‌ای که مطرح شدند، وضعیت خاص داشتند و در مورد آنها چند نوع تصمیم‌گیری شد.
تعیین تکلیف بورسیه شده ها
او ادامه داد: عده‌ای از آنها بدون امتحان پذیرش شده بودند، تعدادی حکم بورس نداشتند که باید تعیین تکلیف و عده دیگر باید جایابی می‌شدند. تلاش های لازم برای بورسیه‌هایی که باید جایابی می‌شدند، صورت گرفت. اگر عده‌ای جایابی نشدند، وزارت علوم رأسا پیگیری کرد تا این افراد جایابی شوند.
فرهادی گفت: عده‌ای از این بورسیه‌ها مربی رسمی و عده ای دیگر مربی پیمانی هستند که مربی‌های رسمی مشکلی نداشته و مشغول تحصیل هستند ولی مربیانی که پیمانی هستند باید مصوبه هیات امنای دانشگاه را کسب کنند.
او با بیان اینکه حدود ۱۵۰ نفر از این افراد مصوبه هیات امنای دانشگاهها را کسب کرده‌اند، گفت: عده دیگری نیز باقی مانده‌اند که هر چه سریعتر به وضعیت آنها رسیدگی می شود.
وزیر علوم ادامه داد: برخی از بورسیه ها کارمند هستند و بورس نیز شده‌اند لذا از دو جا حقوق میگیرند که از آنها خواسته‌ایم یا کارمند شوند و دیگر بورس نباشند یا بورس بوده و کارمند نباشند. بورسیه‌های ایثارگر نیز تعیین تکلیف شدند و با هماهنگی بنیاد شهید مقرر شد هزینه تحصیلی این افراد پرداخت شود و مشکلی نداشته باشند. بورسیه‌هایی که در خارج از کشور نیز تحصیل می‌کنند بر اساس ضوابط به تحصیل خود ادامه می‌دهند.
فرهادی در ادامه به بورسیه‌هایی اشاره کرد که در معدل و سن مشکل داشتند و گفت: در خصوص این افراد نیز با ضوابط همان موقع که بورس شده بودند، تصمیم‌گیری شد و با ارفاق‌هایی که صورت گرفت برخی پذیرفته شدند، برخی نیز مقرر شد با هزینه شخصی تحصیل کنند.
او در مورد اینکه عده‌ای با مطرح کردن بحث بورسیه‌ها به این افراد ظلم کردند و چه برخوردی با آنها خواهد شد، گفت: ما نیز معتقدیم باید با افرادی که به حیثیت افراد بورسیه آسیب رسانده‌اند و در حق آنها ظلم کرده‌اند، برخورد شود.
وزیر علوم گفت: بحث بورسیه‌ها از سال ۹۰ مطرح و ۱۹۴ بار از سال ۹۰ تاکنون در رسانه‌ها مطرح شد. خود وزارت علوم از ۱۹۴ باری که مسئله بورسیه‌ها در رسانه‌ها مطرح شد، تنها۱۰ خبر و گزارش رسانه‌ای داشته و فعالیتش در این زمینه بسیار محدود بوده است.
او همچنین با بیان اینکه ما اسمی از بورسیه‌ها به رسانه‌ها ندادیم، گفت: افرادی که اسامی را منتشر کردند باید پاسخگو باشند.
شرایط رشته های بدون مجوز دانشگاه آزاد
فرهادی در مورد رشته محلهای بدون مجوز دانشگاه آزاد نیز گفت: برای این موضوع کمیته ای مشترک از سوی وزارت علوم و دانشگاه آزاد تشکیل شد که به صورت هفتگی جلساتی را برگزار کرده و مشکل تعداد زیادی از رشته های بدون مجوز این دانشگاه حل شد.
او گفت: تا پایان اردیبهشت ماه دانشگاه آزاد در کمیته مشترک خود با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری رشته های بدون مجوز خود را ارائه کرد و شرایط تعداد زیادی از این رشته ها مشخص شد. باقیمانده باید پس از کسب شرایط لازم و تامین زیرساخت ها مجددا به شورای گسترش آموزش عالی ارسال شوند تا شرایط آنها نیز بررسی و در صورت وجود استانداردهای لازم و شاخص ها به این رشته ها نیز مجوز اعطا شود.
او در مورد دانشگاه های غیر انتفاعی نیز گفت: ما استقبال می کنیم که بخش خصوصی به حوزه آموزش عالی کشور وارد شود، اما بر روی فعالیت موسسات غیرانتفاعی و غیردولتی نظارت جدی داریم زیرا این موسسات باید شاخص های لازم را برای ادامه فعالیت داشته باشند.
وزیر علوم گفت: در سال ۸۴، ۱۱۲ موسسه غیرانتفاعی در کشور وجود داشت که تعداد این موسسات در سال ۹۳ به ۳۵۸ موسسه رسید. برخی از این موسسات زیرساختهای لازم مانند ساختمان و اعضای هیات علمی را نداشتند. بنابراین موضوع ارزیابی موسسات در وزارت علوم دنبال شد و به موسساتی که در سطح بندی در رتبه های پایین قرار دارند اخطار داده شد که وضعیت خود را بهبود بخشند.
فرهادی در مورد ساماندهی رشته ها و مراکز آموزش عالی نیز گفت: این ساماندهی هم‌راستا با آمایش آموزش عالی در حال اجرا است و برنامه داریم ساماندهی مراکز آموزش عالی را به سرانجام برسانیم که در این راستا ممکن است موضوع توسعه، ادغام و یا تجمیع مطرح باشد.
او گفت: آمایش آموزش عالی در یکسال اخیر سرعت گرفته است و ما از فعالیت‌هایی که طی سال های گذشته در این زمینه انجام شده نیز استفاده می کنیم و برنامه داریم تا پایان تابستان امسال سند آمایش آموزش عالی را برای بررسی به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کنیم.
فرهادی با اشاره به استقلال دانشگاه ها گفت: تصمیم گیری هیات امنا برای دانشگاه ها به معنای استقلال است و عملکرد، توسعه، استخدام، جذب و بسیاری از موارد مورد نیاز دانشگاه ها در حال حاضر توسط هیات امناها بررسی و تصویب می‌شود. برخی از مقررات کلان آموزش عالی نیز از سوی وزارت علوم به دانشگاه ها ابلاغ می شود. موضوع تفکیک جنسیتی مطرح نبوده و مصوبه و قانونی در این زمینه نداشته ایم.
وزارت علوم بعد از تحریم ها
وزیر علوم در پاسخ به سوالی در مورد شرایط پساتحریم نیز گفت: ما در این زمینه برنامه‌ریزی‌هایی انجام داده ایم و توسعه همکاری های علمی بین المللی، تبادل استاد و دانشجو و تحقیقات مشترک از برنامه های مهم وزارت علوم بعد از دوران پساتحریم است.
او ادامه داد: به سایر دستگاه ها نیز اعلام کردیم تا فعالیت های بین المللی آنها پیوند علمی و فرهنگی نیز داشته باشند و در حوزه توسعه آموزش و انتقال تکنولوژی نیز با وزارت علوم هماهنگی صورت گیرد.
فرهادی در خصوص موضوع شتاب علمی نیز گفت: طی سال های گذشته مقام معظم رهبری بیشترین، بهترین و جامع ترین حمایت ها را در حوزه علم و فناوری داشتند و باید این نوع حمایت ها را قدر بدانیم.
وزیر علوم با بیان اینکه در برنامه های رئیس جمهور نیز بر موضوع رشد و توسعه علم و فناوری تاکید شده است، گفت: رشد علم و فناوری نیازمند تامین امکانات آموزشی، تاسیس رشته های جدید، تامین و دسترسی به منابع علمی است که بخشی از اینها به دلیل تحریم ها با اختلالاتی مواجه شده بود و برنامه داریم در دوران پساتحریم این موضوعات را تقویت کنیم.
او ادامه داد: شرکت اساتید در نشست ها و کنگره های بین المللی طی سال های گذشته کم شده بود که امیدواریم پس از تحریم این وضعیت تقویت شود.
فرهادی تولید مقاله های مشترک را یکی از شاخص های تولید علم عنوان کرد و گفت: طی چند سال اخیر در این حوزه فعالیت دانشمندان کم شده بود بنابراین این موضوع مورد بازبینی قرار گرفته تا روند تولید مقالات علمی مشترک تقویت شود.
٤٢۲۳۳