دوچرخه سواری هویت بازار قزوین است و هیچ ربطی به طبقه اجتماعی یا به قول معروف کلاس کاری ندارد. در گذشته کارگر تا حجره‌دار، دوچرخه را یک ابزار مناسب می‌دانستند که منصب و جایگاه نمی‌شناسد. هنوز هم که شهر هر روز بسترش را برای تردد ماشین‌ها گسترده‌تر می‌کند، بسیاری از قزوینی‌ها دوچرخه را برای سفرهای درون شهری‌شان انتخاب می‌کنند. انتخابی که چون طرفدارانش رو به کاهش می‌روند، تبعاتی هم دارد که دوچرخه سواران را دلزده می‌کند.
مسیرهای نامناسب دوچرخه سواری
مسیرهای اصلی شهر برای دوچرخه سواری مناسب سازی نشده‌اند و بدتر از آن فضایی برای پارک دوچرخه وجود ندارد. اینها را «رضا طیبا» دوچرخه سوار مسیر بازار به خبرنگار همشهری می‌گوید. وی ادامه می‌دهد: خانوادگی در بازار کار می‌کنیم و از پدربزرگم یاد گرفته ایم با دوچرخه سر کار بیاییم. اما شرایط تردد با دوچرخه روز به روز سخت‌تر می‌شود و در مناطق پر تردد هیچ حقی برای عبور و مرور دوچرخه سوار در نظر گرفته نشده است.طیبا می‌گوید: خیلی از بازاری‌ها به خاطر سرقت پی در پی دوچرخه‌ها، عطای آن را به لقایش بخشیده‌اند. خیلی از مسیرها آنقدر پستی و بلندی دارد که دوچرخه سالم نخواهند ماند. مسیرهای بریده بریده شهر دوچرخه سوار را مجبور می‌کند دائم سوار و پیاده شود. این در حالی است که به نظر می‌رسد در گذشته وضعیت بهتر از این بوده است. حداقل این که پدر و پدربزرگم با دوچرخه راحت‌تر به کارهایشان رسیدگی می‌کردند.
توسعه فرهنگ دوچرخه سواری
در این شرایط پیشنهاد اجرای طرح استفاده ازدوچرخه از سوی کارگروه قزوین + 20 با رویکرد توسعه دوچرخه سواری و اصلاح معایب موجود در مسیرها می‌تواند دوچرخه سوارها را بار دیگر در شهر سر ذوق بیاورد و انگیزه آنها را مضاعف کند. «علی حسن ظاهری» رئیس کارگروه قزوین + 20 در مورد دلیل اجرای این طرح به خبرنگار همشهری می‌گوید: هدف اصلی از اجرای این طرح‌ترویج فرهنگ دوچرخه سواری است که با توجه به اقدامات سال‌های اخیر به ویژه در سال 94 قابل دستیابی است.
وی ادامه می‌دهد: اهدافی چون توسعه خطوط دوچرخه سواری، تاسیس ایستگاه‌های دوچرخه، اجرای طرح دوچرخه اشتراکی در توسعه دوچرخه سواری مطرح است و برای تحقق این موارد طرح دوچرخه بازار و ادارات می‌تواند مؤثر و تسهیلگر باشد.
ظاهری در مورد پیشنهادات کارگروه قزوین +20 توضیح می‌دهد: طی اجرای این طرح قرار است ضمن فراهم سازی زیرساخت‌ها، ادارات فهرستی از کارکنان دوچرخه سوار خود تهیه و در پایان هر ماه طی مراسمی از این افراد قدردانی کنند و به قید قرعه جوایزی هم به آنها تعلق بگیرد. از طریق اطلاع رسانی در رسانه‌ها و فضای مجازی می‌توان سهم مشارکت را در این طرح افزایش داد. 8 دی ماه که ولادت پیامبر اعظم(ص) است، به عنوان زمان اجرای اولین فاز طرح پیشنهاد می‌شود.
وی همچنین از طرح پیشنهادی برای توسعه دوچرخه سواری در بازار و استفاده از الگوهای مطلوب قدیمی‌ها برای بهبود زندگی امروز یاد می‌کند و می‌گوید: خیلی از مردم با این‌که علاقه‌مند به استفاده از دوچرخه هستند، اما به دلایلی چون نبود جای پارک از این کار صرف نظر می‌کنند و به همین خاطر در این طرح تاسیس 4 ایستگاه دوچرخه در 4 طرف بازار پیشنهاد شده است. با توجه به شرایط موجود در بازار به لحاظ ساختاری، شرایط زیربنایی تا حدودی موجود است و اجرای طرح را اقتصادی و کاربردی می‌کند به شرطی که هسته اصلی مدیریت طرح‌های دوچرخه سواری، به‌صورت مستمر بر این موضوع نظارت داشته باشد.
ظاهری معتقد است اجرای این طرح در هسته مرکزی شهر می‌تواند تمایل شهروندان را برای استفاده از دوچرخه به عنوان وسیله حمل و نقل سبز افزایش دهد و در این باره می‌گوید: نبود فضای مناسب ایستگاهی، بسیاری از شهروندان را برای استفاده از دوچرخه دلسرد می‌کند و ایجاد ایستگاه‌های در نظر گرفته شده برای دوچرخه سواران در محدوده بازار و بافت تاریخی می‌تواند این نگرانی را برطرف کند به شرط آنکه مؤلفه‌های تشویقی و تبلیغی در نظر گرفته شده همسو با طرح اجرا شود. ایستگاه‌های در نظر گرفته شده همسان با شرایط ساختاری بافت تاریخی و هماهنگ و متناسب با ظاهر منطقه است و اطلاع رسانی مستمر برای کسبه انجام خواهد گرفت. اکنون موضوع دوچرخه بازار به جریان افتاده و طرح در 8 دی ماه اجرا می‌شود.
آینده طرح دوچرخه سواری بازار
تجربه نشان داده است که توسعه زیرساخت‌های دوچرخه سواری مادامی که ماشین محوری هنوز هم بر تصمیمات غلبه دارد، در تحقق فرهنگ دیروز دوچرخه سواری که امروز خلأ آن احساس می‌شود، چندان مؤثر نخواهد بود. با این حال می‌توان گفت بستر فرهنگی قزوین پذیرای الگو گرفتن از آموزه‌های صحیح گذشته است. باید دید این طرح‌ها تا چه اندازه مردم را برای اصلاح الگوهای رفتاری جدید ترغیب می‌کند و نیز تا چه اندازه نیاز‌های دوچرخه سواران و علاقه‌مندان به دوچرخه سواری در این طرح‌ها در نظر گرفته شده است؟
در اجرای این طرح قرار است ضمن فراهم سازی زیرساخت‌ها، ادارات فهرستی از کارکنان دوچرخه سوار خود تهیه و در پایان هر ماه طی مراسمی از این افراد قدردانی کنند.
چاپ