«سوال از شهروندان، پاسخ از مسئولان» این هفته را به بزرگترین و مهمترین مرکز آموزشی، بهداشتی و درمانی استان بردهایم. بیمارستان 400 تختخوابی شهید بهشتی که 8 سال تعطیل بود، فاز اول آن در سال 88 راه اندازی شد. این بیمارستان در 2 سال اخیر توسعه چشمگیری داشته که از دید خیلیها پنهان مانده است. راهاندازی بخش زنان و زایمان، آغاز ساخت 2 بیمارستان جانبی، افتتاح بخش پزشکی هستهای، انجام شیمی درمانی، توسعه بخش قلب و تهیه دومین دستگاه آنژیوگرافی بخشی از تحولات دوران مدیریت جدید است. این بیمارستان مشکلاتی هم دارد که در گفتوگو با شهروندانی که به این مرکز مراجعه کردهاند بررسی شده است. برای بیماران و همراهان آنها کمی سخت بود که فقط از مشکلات و نارساییهای این بیمارستان سخن بگویند، اما دکتر جمشید وفاییمنش رئیس این بیمارستان با روی خوش به این سئوالها پاسخ میدهد.
علی مروتی، همراه بیمار: در بعضی از بخشهای درمانی مهم و حیاتی، بیماران استانهای اطراف قم به بیمارستان شهید بهشتی ارجاع داده میشوند. این کار درست است که یک اقدام انسانی است ولی وقتی این بیمارستان جوابگوی نیاز شهروندان قم نیست، چه اصراری به پذیرش این بیماران است؟
ما به عنوان دست اندرکاران بیمارستان جنرال وظیفه داریم به بیمارانی که از بیمارستانهای دیگر مراجعه میکنند کمک کنیم. اما معتقدیم که بیمارستان شهید بهشتی قم باید گسترش پیدا کند. در برنامه توسعه این بیمارستان 2 بیمارستان جانبی در حال ساخت است و در 2 سال آینده ظرفیت این بیمارستان باید 2 برابر شود. بعضی از خدمات این بیمارستان را نمیشود در همه بیمارستانهای شهر ارائه کرد. به عنوان مثال وقتی قرار باشد مجموعهای برای انجام آنژیوگرافی ایجاد شود، ایجاد یک اتاق حدود 10 میلیارد تومان هزینه دارد، بنابراین نمیشود اتاق آنژیوگرافی در تمامی مراکز درمانی ایجاد شود و مجبوریم در یک بیمارستان این امکانات را فراهم کنیم. یک بیمارستان که جنرال میشود نیاز به امکانات دارد و نمیشود این امکانات را در همه بیمارستانها قرار داد. محدودیت منابع اجازه نمیدهد این کار را انجام دهیم.
وقتی همه این امکانات در یک جا جمع میشود، مراجعهکننده به این بیمارستان زیاد میشود. کار برخی از مریضها را نمیشود در همه بیمارستانها انجام داد، بنابراین مجبور میشوند به بیمارستانی مراجعه کنند که امکانات مورد نیاز کنار هم باشند تا بتوانند به صورت تیمی کار را روی مریض انجام دهند.
البته بیمارستانهایی مثل فرقانی و نیروگاه که در حال ساخت هستند، میتوانند حجم مراجعه به بیمارستان شهید بهشتی را کم کنند و مدیریت تختها هم بهتر میشود.
فرزاد جلالی، همراه بیمار: بیمارستان شهید بهشتی خیلی شلوغ است. برای من که اولین بار به این بیمارستان مراجعه میکنم این سئوال مطرح است که آیا این ازدحام جمعیت به دلیل نوع خدماتی است که این بیمارستان ارائه میکند یا زیادشدن بیماریهاست؟
ما توانستیم حدی از سطح اعتماد را در میان مردم ایجاد کنیم که مراجعهکننده برای دریافت خدمات بهتر به این بیمارستان مراجعه کند. برخی از خدمات ما منحصر به فرد است اما بیشتر خدماتی که در این بیمارستان ارائه میشود در سایر بیمارستانهای شهر هم قابل ارائه است. خدا کند مراجعه بیماران به این بیمارستان ناشی از اعتماد آنها به این مجموعه باشد نه زیادشدن بیماریها. به نظر ما، خدمات مناسب و وجود پزشکان باتجربه در بیمارستان شهید بهشتی باعث شده مراجعه کنندگان به این بیمارستان بیشتر باشد.
سید مصطفی عظیمی، همراه بیمار: آیا طرح تحول سلامت در شلوغ بودن بیمارستان شهید بهشتی که از بیمارستانهای دولتی است، تاثیر داشته؟
بیمارستان شهید بهشتی بیمارستان شلوغی است. ضریب اشغال تخت در این بیمارستان حدود 85 تا 90 درصد است. یعنی بیمارستان شهید بهشتی در بیشتر اوقات پر است. با تختهایی که در یکی 2 سال اخیر اضافه شده، تغییری در ضریب اشغال تخت ایجاد نشده است، بنابراین اگر این تختها را اضافه نمیکردیم با مشکل زیادی روبهرو میشدیم. الان بیمارستان به بهره برداری کامل رسیده و به صورت کامل ارائه خدمت میکند و ما امیدواریم با مدیریت تختها بتوانیم مشکلات مردم را برطرف کنیم.
مجتبی محمدی و سید میثم علوی، بیماران بستری: هماهنگی بخشها با سایر بخشها اصلا خوب نیست و بیمار سردرگم میشود. به عنوان مثال بیمار بستری را از بخش به سونوگرافی و رادیولوژی منتقل میکنند ولی با این واحدها هماهنگی نمیشود و بیمار باید معطل شود. نوبتهای سونوگرافی هم سنگین است. در بخش سونوگرافی یک دکتر با 4 دستگاه و یک تایپیست وجود دارد و کارها به کندی پیش میرود.
در چند ماه اخیر دستگاه سونوگرافی به مجموعه بیمارستان اضافه کردیم. البته چند بحث در این زمینه وجود دارد. تعداد متخصصان رادیولوژیست کم است. وزارت بهداشت ظرفیت ورودی این رشته را بیشتر کرده تا تعداد رادیولوژیستها در آینده بیشتر شود.
استفاده از خدمات رادیولوژیست خیلی بیشتر شده است. یعنی درخواستهای مردم نسبت به قبل خیلی بیشتر شده. استان قم در بهره مندی از تعداد متخصصان رادیولوژیست کمبودهایی دارد، چون بیش از 2 سال است که اجازه استخدام نیروی جدید نداریم و نمیتوانیم منشی استخدام کنیم. در خیلی از جاها با کمبود نیروی خدماتی روبهرو هستیم. این باعث میشود خدمت عالی که در بالا ارائه میکنیم، تحتالشعاع قرار میگیرد. ما خودمان میدانیم که بسیاری از نارضایتیها ناشی از خدماتی است که باید از سوی منشیهای بخش ارائه شود. راه حل ما واگذاری خدمت است. یعنی ما مجبوریم کل آن بخش را به شرکت خصوصی واگذار کنیم تا بتواند چند نفر کمبود نیرورا جبران کند.
البته کارهای نظافت و هتل داری را به یک شرکت واگذار کردیم تا بتوانیم به کارهای مهمتر رسیدگی کنیم. اولویت بعدی ما که کار کارشناسی آن در حال انجام است، واگذاری امور منشیگری است، تا بتوانیم کمبودها را جبران کنیم. تمام بخشهای بیمارستان کمبود منشی دارند ولی سعی کردیم در بخش رادیولوژی این مشکل کمتر باشد.
با همه این مشکلات، رادیولوژی بیمارستان شهید بهشتی در زمینه ارائه خدمات به بیماران بستری از همه بیمارستانها جلوتر است. اگر آمار بگیرید متوجه میشوید که در کمتر بیمارستان دولتی با فاصله یک تا 2 روز تمام خدمت رادیولوژی برای مریض بستری انجام میشود. یعنی ام آر آی، سونوگرافی رنگی، عکسها و... انجام شود. ما بعضی از عکسها را به بیرون از بیمارستان منتقل میکردیم ولی تجهیزات لازم و نیروی انسانی تامین شده تا هیچ گونه ارجاع بیمار به بیرون از مجموعه نداشته باشیم، کما اینکه بیماران دیگر مراکز دولتی را پذیرش میکنیم. اما در سرپایی مشکل داریم. البته اولویتبندی کردیم که اول خدمات به بیماران بستری ارائه شود.
در سرپایی نوبتهای ما طولانی است. کما اینکه برای این مشکل هم کارهایی شده است. ما سونوگرافی در عصر را راه اندازی کردیم و به صورت متوسط متخصص رادیولوژی روزی 3 ساعت این خدمات را ارائه میکند ، با این حال معتقدیم جای کار زیادی دارد. امکاناتی که در این مجموعه وجود دارد قابلیت ارائه خدمات بیشتر را دارد و باید از اینها استفاده شود.
رادیولوژی بیمارستان شهید بهشتی یک مجموعه کامل است اما به اندازه دستگاههایی که در این مجموعه وجود دارد بهره برداری کافی نمیشود چون با مشکلات کمبود نیرو روبهرو هستیم.
زهرا چراغی، همراه بیمار: آسانسورهای بیمارستان بسیار کم است. در زمان ملاقات بیماران، بسیاری از مراجعه کنندگان از پلههای بیمارستان بالا و پایین میروند. چرا به فکر افزایش تعداد آسانسورها نیستند؟
آسانسور بیمارستان شهید بهشتی یکی از معضلات این بیمارستان است. این آسانسور برای بیمارستان 200 تختخوابی در نظر گرفته شده ولی الان ظرفیت این بیمارستان 400 تختخواب است. زمانی که بیمارستان را بازسازی کردند به دلیل مشکلاتی که از نظر تعداد تخت داشتند، توسعه آسانسور به عنوان اولویت دیده نشد. مشکل دیگر این است که بیمارستان شهید بهشتی یک بیمارستان عمودی است. نیاز این نوع بیمارستانها به آسانسور خیلی بیشتر از بیمارستانهای افقی است. در حال حاضر این بیمارستان دارای 4 آسانسور است و نیاز به 4 آسانسور دیگر هم داریم.
در این مدت نقشه ساخت آسانسور را طراحی کرده و با چند شرکت هماهنگی کردیم و از این بیمارستان بازدیدهایی شده و محل استقرار آسانسور را مشخص کردند. افزایش 4 آسانسور جدید به گونهای انجام میشود که خدمات بیمارستان تعطیل نخواهد شد. هزینه این طرح حدود 5 میلیارد تومان است. مطالعات اولیه آن انجام شده و شرکت مورد نظر در حال طراحی نقشه جزء به جزء طبقات است. مصوبه نصب این آسانسورها از دانشگاه علوم پزشکی گرفته شده که بیمارستان از درآمد خودش این طرح را اجرا کند. با خیران صحبت میکنیم که هزینه این طرح را پرداخت کنند.
البته نگاه خیریه به این امور خیلی مهم است ولی خیلیها کمک به درمان را فقط در ساخت درمانگاه میدانند. اینکه سخت افزارهای مورد نیاز بخش درمان را تامین کنند نوعی کمک به درمان است. داشتن آسانسور لازمه درمان است که ما بتوانیم مریض را زودتر جابجا کنیم. اگر خیران کمک کنند این کار زودتر انجام میشود.
زهرا منوچهری، بیمار بستری: ورود کودکان به بخشهای عفونی خطرهای بسیاری دارد، چرا جلو ورود کودکان به این بخشها را نمیگیرند؟
در زمان ملاقات، بیمارستان خیلی شلوغ میشود. این کار کمک مردم را میطلبد. در وقت ملاقات، خدمات ما به بیماران دچار مشکل میشود، چون جمعیت زیادی وارد بیمارستان میشوند. در آن ازدحام اگر بخواهیم کنترل کنیم که یک کودک در میان انبوه جمعیت وارد بخش نشود خیلی سخت است و ممکن است تنش ایجاد کند. خود مردم باید مراعات کنند. کار ما ارائه خدمات است و هر چه مردم بیشتر کمک کنند، ما بهتر میتوانیم در خدمت بیماران باشیم.
البته در حال تغییر نقشه ورودی بیمارستان هستیم و دسترسی به آسانسور را از محل عبور عموم حذف میکنیم تا کنترل بیشتری صورت گیرد. برای همکاران انتظامی ما که تعدادشان کم است خیلی سخت است که لا به لای آن همه جمعیت، جلوی ورود یک کودک به بخش را بگیرند.
در گذشته یک قسمت بازی کودکان داشتیم ولی در توسعه بیمارستان مجبور شدیم آن قسمت را حذف کنیم. قصد داریم مکانی را برای بازی کودکان ایجاد کنیم تا خانوادهها بتوانند فرزندانشان را در آن اتاق نگهداری کنند.
سید مسعود حسینیان، بیمار بستری: پرستاران این بیمارستان خیلی کم هستند و مراجعه به موقع ندارند. بیماری که در این بیمارستان بستری است انتظار دارد، پرستاران به موقع مراجعه کنند. این مراجعه سبب میشود از نظر روحی و روانی، تحمل درد آسانتر شود.
هر کدام از بخشهای بیمارستان تقریبا 30 تخته است. در هر بخش 3 - 4 نفر همکار پرستار داریم که هر کدام باید به 10 تخت مراجعه کنند. علاوه بر این، ما تختهای ویژه کم داریم. این بیمارستان باید 40 تخت ویژهآی سی یو داشته باشد که در حال حاضر 27 تخت دارد. بنابراین مجبور میشویم یک سری بیماران ویژه را در بخشها نگهداری کنیم و این بیماران نیاز به کار بیشتری دارند. همراه حق دارد. چون وقتی وارد بیمارستان میشود انتظار دارد به عزیزترینش که بیمار است رسیدگی شود و پرستار مراجعه بیشتری داشته باشد. همکاران ما وظیفه دارند بیماران بد حال را لحظه به لحظه رسیدگی کنند و ارائه خدمت داشته باشند.
همراهان بیمار باید کمی تحمل خودشان را بیشتر کنند. همکاران ما خیلی دلسوز هستند و تلاش میکنند کار مریض را به نحو احسن انجام دهند ولی تعداد بالای بیماران را باید در نظر داشت و پرستار وظیفه رسیدگی به یک بیمار را ندارد. اما اگر در جایی لازم است که همکاران ما به صورت لحظهای حضور پیدا کنند باید این کار انجام شود. ولی خیلی از دلخوریها ناشی از نرسیدن پرستار به بیمار نیست.
خیلی از اینها به دلیل این است که ما نمیتوانیم خدمات کمک پرستاری، کمک بیماری و بیمارداری به بیمار ارائه کنیم. هر بخش ما 3 - 4 نفر کمک بیمار میخواهد. یعنی خدماتی که نیازهای اولیه بیمار را پوشش دهد. غذادادن، یادآوری داروها، بردن به سرویس بهداشتی و... از کارهایی است که این افراد باید انجام دهند. ما چون نیرویی که بتواند این خدمات را ارائه کند نداریم، این خدمات را پرستاران انجام میدهند. این مسأله باعث میشود حجم کارشان خیلی بیشتر شود. قاعدتا وقتی مریضی به بیمارستان میآید همراهش نباید در کار درمانی کمک کند و این کارها را ما باید انجام دهیم. این کار در هدفگذاری طرح تحول وجود داشت ولی احتمالا به دلیل مشکلات مالی نتوانستند اجرا کنند.
رضا کرد، بیمار بستری: در بخش قلب (سی سی یو) جا برای بستری بیماران نیست و بنده را در بخش نگهداری میکنند. چرا این نوع است؟
بیمارستان شهید بهشتی 3 مجموعه سی سی یو دارد. یعنی بیش از 20 تخت سی سی یو در این بیمارستان موجود است. در نیاز به سی سی یو معمولا مشکلی نداریم. البته در برخی وقتها ممکن است تعداد مراجعهکننده زیاد باشد و ما با صورت گذرا با محدودیت روبهرو شویم. در برنامه کوتاه مدت ما این طرح وجود دارد که یک یا 2 ماه آینده 21 تخت به مجموعه قلب اضافه کنیم. یک بخشی در کنار آنژیوگرافی داریم که 21 تخت مانیتوردار است که فعالیت میکند . در آیندهای نزدیک قصد داریم این بخش را توسعه دهیم تا بخشی از مشکلات را برطرف کند.
محسن مجتهدزاده، بیمار: 5 روز در این بیمارستان بستری بودم و تمامی کارها به بهترین شکل انجام شد. فقط تست ورزش این بیمارستان خراب بود و مجبور شدم برای این کار به بیرون از بیمارستان مراجعه کنم.
ممکن است دستگاه، لحظهای خراب شود. نمیشود دستگاه را جوری ساخت که هیچ وقت خراب نشود. ما امآر آی داریم ولی تفاهم نامه انجام ام آر آی را با مجموعه بیرون از بیمارستان داریم. مریض بستری شده اگر نیازمند به خدمتی باشد که در این بیمارستان امکان ارائه آن وجود نداشته باشد، حتما همکاران ما طبق تفاهم نامههایی که دارند این بیمار را به بیرون منتقل میکنند و کارش را انجام میدهند تا دستگاه درست شود. ما برای بیشتر دستگاهها، دستگاه پشتیبان داریم ولی ممکن است برخی وقتها اشکال سخت افزاری پیش بیاید و از کنترل خارج شود.
مرتضی علیاری، همراه بیمار: هلی کوپتری که برای امداد هوایی در محوطه بیمارستان فرود میآید، صدای زیادی تولید میکند . چرا مکان فرود هلی کوپتر را در فاصله بیشتری از ساختمان بیمارستان جانمایی نکردهاند؟
امداد هوایی زیر نظر اورژانس به صورت مستقل فعالیت میکند . از نظر درمانی مواردی بوده که امداد هوایی زندگی بیماران را نجات داده است. قم جزو استانهای اولیه در راه اندازی اورژانس هوایی بوده و افتتاح تمامی اورژانسها از قم شروع شده است. این اورژانس از نظر آماری و تعداد پروازها سرآمد است. اما از نظر صدا، شیشههای بیمارستان دو جداره است و اگر پنجرهها بسته باشد صدای هلی کوپتر اذیت نمیکند. روز اول که قرار بود هلی کوپتر در این بیمارستان مستقر شود از نظر ایمنی و صدا بررسی کردیم. این هلی کوپتر کمترین صدا را دارد و اگر پنجرهها بسته باشد تقریبا هیچ صدایی به داخل بیمارستان نمیرسد.
ممکن است بعضیها از روی کنجکاوی پنجره اتاقی را باز کنند و یا هنگام فرود هلی کوپتر در بیرون از ساختمان حضور داشته باشد، ولی فکر میکنم شیرینی نجات جان انسانها با همه سختیهای که ممکناست برای برخی از همسایهها ایجاد کند، میارزد.