چند سالی است که سه‌شنبه شب و چهارشنبه آخر سال در مراسم چهارشنبه‌سوری، استفاده از ترقه و انواع مواد محترقه مجروحان زیادی را به جا می‌گذارد و چه بسا بارها به همین علت، شاهد نابینا شدن یا قطع عضو افراد بوده‌ایم.
اما در این میدان شبه جنگی که رهاورد ورود مواد محترقه و انواع و اقسام فشفشه‌های رنگی است، فقط انسان‌ها نیستند که آسیب می‌بینند بلکه محیط‌زیست و گونه‌های جانوری نیز در معرض خطر قرار می‌گیرند.
بیشتر حیوانات مانند سگ‌ها و گربه‌ها از صدای انفجار وحشت می‌کنند یا قلب پرندگان از کار می‌افتد؛ از این رو ایجاد صداهای مهیب با انفجار ترقه موجب نارضایتی دوستداران محیط‌زیست وحیات وحش شده است.
در این میان پرندگانی که در محیط‌های شهری زندگی می‌کنند، هیچ‌گاه به آلودگی‌های صوتی و محیط‌زیستی ناشی از آتش‌بازی‌ها خو نمی‌گیرند و بیشتر از سایر گونه‌ها در معرض خطر قرار دارند. آنها پناهگاهی جز لانه‌های خود ندارند که آن هم در این زمان به هیچ عنوان امن نیست.
محمدعلی الله‌قلی، کارشناس حیات وحش و عضو کمپین پرواز به ایرنا گفت: زمان برگزاری مراسم چهارشنبه‌سوری دقیقا مصادف با لانه‌گزینی و تخمگذاری پرندگان است که این مراسم به سبک امروزی در این روند طبیعی خلل ایجاد می‌کند.
او افزود: پرنده‌ها در انتخاب مکان امن برای لانه‌گزینی با هم رقابت می‌کنند؛ از این‌رو اگر مکانی را که انتخاب کرده‌اند، از دست بدهند ممکن است دیگر شرایطی برای این منظور برایشان فراهم نشود.
این دوستدار محیط‌زیست ادامه داد: صدای انفجار ترقه‌ها و دود ناشی از آن و فشفشه‌ها موجب ترس و دور شدن پرنده از مکان امنی می‌شود که برای لانه‌سازی انتخاب کرده است.
او تاکید کرد: حتی در این فصل برخی از پرندگان لانه‌های خود را ساخته و تخم هم گذاشته‌اند که انبوه سروصداهای ناهنجار موجب بروز ترس و فراری دادن آنها از آشیانه‌ها می‌شود و چه بسا هیچ‌گاه به لانه بازنگردند و تخم‌ها نیز از دست بروند. الله‌قلی افزود: ممکن است برخی جوجه‌ها سر از تخم در آورده باشند که با ترک مادر از آشیانه قطعا از دست خواهند رفت.
عضو کمپین پرواز با بیان این‌که زمان برای زادآوری حیات وحش از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، اظهار کرد: مثلا پرندگان در دمای فعلی قادر به تخمگذاری و نشستن روی آن هستند؛ بنابراین اگر این فرصت طلایی از دست برود، به این معنی است که نسل جدیدی از پرنده در سالپیش رو وجود نخواهد داشت.
این فعال محیط زیست همچنین به مواردی از آتش زدن درختان به بهانه چهارشنبه‌سوری اشاره کرد و افزود: این موارد به هیچ وجه قابل قبول نیست و برپایی چهارشنبه‌سوری نباید به میدان جنگ بدل شود که به دنبال خود مشکلات زیادی را به همراه می‌آورد.
همچنین اسماعیل کهرم، مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست و پرنده‌شناس به ایرنا گفت: قلب یک پرنده ٦٠٠ تا ٧٠٠ بار در دقیقه می‌زند؛ بنابراین تاب و تحمل صدای انفجارهای مهیب و ناگهانی ترقه‌های سه‌شنبه‌شب آخر سال (چهارشنبه‌سوری) را ندارد.
او افزود: با توجه به ظریف و حساس بودن قلب پرندگان صدای انفجار ترقه و نارنجک در مراسم چهارشنبه‌سوری سبب سکته و مرگ آنها می‌شود.
او اظهار کرد: چون قلب یک پرنده به دفعات بسیار زیاد در دقیقه می‌زند، بنابراین کافی است که برای یک صدم ثانیه متوقف شود که در این صورت مرگ پرنده را در پی خواهد داشت.
این پرنده‌شناس ادامه داد: سکته فقط مختص انسان نیست بلکه حیوانات ازجمله پرندگان نیز در شرایط نامعمول دچار سکته می‌شوند؛ به‌ویژه صداهای مهیب ترقه‌ها که ناگهانی نیز هست، مشکلات زیادی را حتی برای انسان به همراه دارد.
کهرم گفت: در آستانه فصل بهار و تخمگذاری پرندگان هستیم، بنابراین ایجاد فضای امن برای آنها به منظور لانه‌گزینی و تخمگذاری از اهمیت زیادی برخوردار است؛ از یک سو به علت زیاده‌خواهی انسان‌ها درختان قطع شده‌اند و لانه پرندگان به لای درز دیوارها و یا لوله بخاری‌ها تغییر مکان یافته است و از سوی دیگر، با ایجاد صداهای مهیب عرصه همین خانه‌های سیمانی را هم برای این گونه‌های بی‌دفاع تنگ می‌کنیم.
او اظهار کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد بروز صداهای مهیب و ناگهانی سبب از کار افتادن سیستم داخلی بدن و سرگردانی پرندگان می‌شود که این مسأله سبب می‌شود لانه را ترک كرده و دیگر باز نگردند. کهرم تاکید کرد: امنیت برای پرندگان از غذا مهم‌تر است؛ بنابراین اگر در جایی احساس امنیت نکنند گاهی برای همیشه از آن مکان خواهند رفت.
او افزود: برخی آتش‌بازی‌های چهارشنبه‌سوری موجب آتش گرفتن درختان می‌شود که مأمن و لانه پرندگان بر روی آنها است، بنابراین با این کار آنها بی‌خانمان می‌شوند.
47304