به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، رییس‌جمهور کره‌جنوبی روز 12 اردیبهشت به ایران سفر کرد.گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد بسترهای مناسبی برای همکاریهای دوجانبه به‌ویژه در عرصه اقتصادی به چشم می‌خورد.
دستیابی به توافق هسته‌ای میان جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5 به دو شکل در گسترش مناسبات تهران سئول تاثیر مثبت گذاشته است. این توافق از یک‌سو خط بطلانی بود برای تبلیغاتی که علیه کشورمان با هدف ایران‌هراسی و مآلاً منزوی ساختن ایران انجام می‌گرفت. دیگر آنکه با لغو تحریم‌ها بسیاری از موانع و دشواری‌های موجود بر سر راه توسعه مناسبات میان ایران و دیگر کشورها از جمله کره‌جنوبی از میان برداشته شد.
با توجه به موارد ذکر شده توسعه همکاریهای دوجانبه در دوران پسابرجام آهنگ شتابانی داشته است؛ به‌طوری که چشم‌انداز روشنی در رابطه با گسترش همکاریهای دو کشور در حوزه انرژی با افزایش مبادلات تجاری، همکاریهای فنی و جذب سرمایه وجود دارد. روابط عمیق کره‌جنوبی با آمریکا و در مقابل خصومت ایران و آمریکا از یک‌سو و روابط بدون تنش تهران پیونگ یانک در کنار خصومت دو کره از سوی دیگر می‌تواند به‌صورت بالقوه به‌عنوان مولفه‌ای منفی در این ارتباط ایفای نقش کند. با وجود این به‌نظر می‌رسد مقامات دو کشور با درک همپوشانی موجود در منافع تهران و سئول قادرند در کنترل و کاهش مولفه‌های منفی توفیق یافته و از فرصت‌های موجود سود جویند. امری که متضمن تحقق منافع دو کشور خواهد بود.
فرصت‌ها در روابط تهران - سئول
طی 5 دهه اخیر که از روابط رسمی دیپلماتیک ایران و کره‌جنوبی می‌گذرد، گرچه در مقاطعی آنها از مناسبات گسترده‌ای برخوردار نبودند، اما روابط عاری از خصومت را پشت سر گذاشته‌اند. از اواخر دهه 1980 میلادی تا سال 2012 که تحریم‌ها علیه کشورمان به اوج خود رسید، شاهد گسترش مناسبات دوجانبه آن هم به شکل چشم‌گیر میان تهران-سئول بودیم، روندی که در پی تحریم‌ها معکوس شد.
با وجود این، در پی توافق جمهوری اسلامی ایران با کشورهای 1+5 فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز کشورمان و امکان لغو تحریم‌ها، کره‌جنوبی از جمله کشورهایی بود که برای افزایش و گسترش مناسبات خود با جمهوری اسلامی ایران اعلام آمادگی کرد و اشتیاق از خود نشان داد. مقامات سئول در این راستا به اقداماتی چند دست زدند که در ذیل به آن اشاره خواهد شد.
1- همکاری در حوزه انرژی:
کره‌جنوبی برای سال‌های متمادی از جمله اصلی‌ترین خریداران نفت‌خام از جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شد؛ به‌طوری که تا سال 2012 بالغ بر 244 هزار شبکه در روز یعنی 10 درصد از صادرات نفت‌خام کشورمان به این کشور صورت می‌گرفت.
در پی اعمال تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران، کره‌جنوبی واردات نفت‌خام از کشورمان را کاهش داد، به طوری که این رقم به 64 هزار بشکه در روز رسید. در پی توافق هسته‌ای و آغاز اجرای برجام، کره‌جنوبی تمایل خود را به منظور توسعه مناسبات با جمهوری اسلامی ایران بیان داشت که در این بین همکاری در حوزه انرژی از جمله محورهای اصلی مورد نظر آن کشور بود. در این راستا وزارت صنعت، تجارت و انرژی این کشور در بیانیه‌ای در تارنمای خود اعلام کرده است که در سال 2016 میلادی و براساس برنامه‌ای که در دست تدوین است، واردات نفت سبک، نفت خام و گاز طبیعی از ایران افزایش می‌یابد و این کشور در نظر دارد واردات نفت خود را از کشورمان به 200 هزار بشکه در روز افزایش دهد.
از هفدهم ژانویه 2016 که کار لغو تحریم‌ها رسمیت یافت، کره‌ای‌ها خیلی سریع واردات نفت از ایران را افزایش دادند و به 3 برابر در همان ماه رساندند. گزارش اداره گمرک کره‌جنوبی که اخیرا منتشر شده نشان می‌دهد میزان خرید نفت ایران توسط این کشور در ماه ژانویه با 224.2 درصد رشد به 208 هزار و 613 بشکه افزایش یافته است. در حالی که این کشور در ژانویه 2015، 64 هزار و 355 بشکه نفت از کشورمان خریداری کرده بود.
جوهیونگ هوان وزیر صنعت، تجارت و انرژی کره‌جنوبی اعلام کرد: سئول در همکاری با ایران نه تنها به کوتاه‌مدت نمی‌اندیشد، بلکه به‌دنبال آن است که همکاری‌هایی با چشم‌اندازهای بلندمدت با تهران داشته باشد تا منافع طرفین تامین شود. کره‌ای‌ها تنها به بیان سخنانی از این دست اکتفا نکرده و در اقدامی عملی نسبت به سایر رقبا، تصمیم گرفتند با ایجاد یک سامانه مخصوص پرداختی میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های (هیوندا اویل بانک) و «اس‌کی» از بزرگترین شرکت‌های انرژی خود مشکل پرداخت را حل کنند.
2- مبادلات تجاری:
باید نوامبر 1975 میلادی را سرآغاز همکاریهای اقتصادی و فنی ایران و کره‌جنوبی دانست. در این تاریخ نخستین نشست کمیسیون همکاریهای اقتصادی و فنی دو کشور در تهران برگزار شد که حاصل آن توافق طرفین برای همکاریهای تجاری و بازرگانی در زمینه‌های نساجی، شیلات، مخابرات، صنایع خودروسازی، لاستیک، نفت، گردشگری بود و همچنین زمینه صادرات اقلام سنتی و معدنی ایران به کره فراهم آمد.
با وجود این تا زمان وقوع انقلاب اسلامی در سال 1979 ارزش مبادلات تجاری دو کشور از 500 میلیون دلار تجاوز نکرد. از اواخر دهه 1980 میلادی، اما مبادلات تجاری دوجانبه روندی صعودی یافت؛ چنانچه در سال 1997 به 8.1 میلیارد دلار و در سال 2011 به رقم 17 میلیارد دلار بالغ شد، اما در پی تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران این رقم به 9.2 میلیارد دلار در سال 2013 و 6 میلیارد دلار در سال 2014 تنزل یافت.
پس از توافق هسته‌ای اخیر، کره‌ای‌ها اشتیاق فراوانی برای افزایش مبادلات تجاری خود با جمهوری اسلامی ایران نشان دادند چنانچه بازار 80 میلیونی ایران در کنار ثبات سیاسی در کشورمان در مقایسه با دیگر مناطق غرب آسیا از جذابیت ویژه‌ای برای اقتصاد صادرات‌محور کره‌جنوبی برخوردار است، امری که مقامات این کشور نیز به آن اذعان کرده‌اند.
اهمیت این موضوع زمانی بیشتر می‌شود که به یاد داشته باشیم در ماه‌های آغازین سال جاری میلادی صادرات کره‌جنوبی رو به کاهش بوده است، امری که از نگاه مقامات این کشور دور نمانده است.
ناگفته پیداست بازار 80 میلیونی ایران در چنین شرایطی از چه میزان اهمیتی برای کره‌جنوبی برخوردار است. براین اساس افزایش مبادلات تجاری دو کشور در آینده‌ای نزدیک محتمل به‌نظر می‌رسد.
3- سرمایه‌گذاری کره‌جنوبی در ایران:
از جمله اصلی‌ترین اهداف جمهوری اسلامی ایران در دوران پسابرجام که همواره ازسوی مقامات کشور مورد توجه قرار گرفته است، دستیابی به رونق اقتصادی است. بی‌تردید پیشبرد این سیاست بدون در اختیار داشتن اعتبارات کافی میسر نخواهد بود. جذب سرمایه خارجی در این رهگذر حائز اهمیت است.
بر این اساس مقامات کشور در مذاکرات خود با مسوولان دولت‌های مختلف نسبت به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته‌اند. کره‌جنوبی نیز ازجمله کشورهایی است که نسبت به سرمایه‌گذاری در طرح‌های زیرساختی کشورمان ابراز تمایل کرده است. کره‌ای‌ها در پی آنند از این طریق نه تنها جای پای محکمی برای خود در بازار 80 میلیونی ایران بیابند، بلکه امکان دسترسی به بازار 400 میلیونی منطقه را نیز بیش از بیش برای صنایع خود فراهم سازند.
وزیر تجارت کره طی سفرش به تهران و در دیدار با اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور برای سرمایه‌گذاری در کشورمان اعلام آمادگی کرد. در مقابل اسحاق جهانگیری نیز ضمن استقبال از این امر بیان داشت ایران از بازار 80 میلیونی داخلی برخوردار است و علاوه برآن کشورهای اطراف نیز دارای بازار 400 میلیون نفری هستند که کره‌جنوبی می‌تواند از طریق سرمایه‌گذاری مستقیم و تامین منابع مالی و همکاری با جمهوری اسلامی ایران به این بازار بزرگ دست پیدا کند.
کره‌جنوبی به‌عنوان کشوری که 96 درصد از انرژی مورد نیاز خود را از خارج وارد می‌کند، تمایل به سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی دارد. از سوی دیگر، جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کشوری که از ذخایر غنی نفت و گاز برخوردار است، مورد توجه کره‌ای‌ها است. موسسه اقتصاد انرژی کره در حال تدوین نقشه راهی برای همکاری با کشورمان در حوزه انرژی است. امری که به جهت نیاز ایران به اعتباری در حدود 170 میلیارد دلار برای نوسازی صنایع نفتی خود برای کشورمان می‌تواند مفید باشد. همچنین در نشست کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی دو کشور در اوایل مارس 2016 در تهران از مقامات کرهای برای سرمایه‌گذاری در کشورمان و احداث واحدهای صنعتی دعوت به عمل آمد؛ موضوعی که به نظر می‌رسد طرف مقابل نیز نسبت به آن بی‌تمایل نیست.
4- همکاریهای فنی:
کره‌جنوبی طی دهه‌های اخیر در حوزه صنعت به پیشرفت‌های چشمگیری دست یافته و امروزه ازجمله کشورهای صادرکننده خدمات فنی و مهندسی در جهان محسوب می‌شود. این کشور با ایران نیز در سال‌های گذشته همکاریهای فنی داشته است. در این رابطه می‌توان به نقش شرکت‌های کرهای در احداث خط آهن بافق - بندرعباس اشاره کرد. همچنین کره‌ای‌ها در صنعت خودروسازی نیز به‌عنوان تامین‌کننده برخی قطعات خودرو همکاری داشته‌اند که البته مورد اخیر در پی اعمال تحریم‌ها علیه ایران دچار وقفه شد. حال در پی توافق هسته‌ای میان جمهوری اسلامی ایران و 1+5 در دوران پسابرجام شاهد ابراز علاقه کره‌ای‌ها نسبت به گسترش همکاریهای فنی با کشورمان هستیم. چنانچه وزیر تجارت کره‌جنوبی در سفرش به تهران از آمادگی کشورش با جمهوری اسلامی ایران در زمینه‌های مختلف ازجمله احداث نیروگاه، خطوط انتقال برق و شبکه‌های توزیع، تاسیس بنادر، توسعه راه‌آهن و ساخت تاسیسات و تجهیزات تصفیه و بازیافت منابع آن و بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر خبر داد. همچنین کره‌ای‌ها نسبت به ارائه خدمات فنی و مهندسی به کشورمان برای توسعه صنایع نفتی بالادستی ابراز تمایل کرده‌اند.
در مقابل، جمهوری اسلامی ایران نیز در دوران پسابرجام خواستار راه‌اندازی خط تولید برندهای کرهای در ایران شده است، از این نظر که کره‌جنوبی به جای ارائه کالاهای نهایی خود (خودرو، لوازم خانگی، موبایل) به بازار ایران با رویکرد تولید مشترک وارد کشور شود و محصولات مشترک را از طریق ایران به کشورهای منطقه که حدود 400 میلیون جمعیت دارند، صادر کند. تحقق چنین امری به سود هر دو کشور خواهد بود.
این موضوع از یک سو می‌تواند در توسعه صنعت ایران نقشی مثبت ایفا کند و ازسوی دیگر، دسترسی کره‌ای‌ها را به بازار 400 میلیونی منطقه تسهیل کند. همچنین دو کشور اخیرا 3 سند همکاری در زمینه ساخت نیروگاه تولید برق و آسیاب فولادی در چابهار و ساخت مشترک تاسیسات برق و آب شیرین‌کن به امضا رساندند.
22539