روزنامه همشهری زنجان نوشت: در اینفوگراف اعلام شده سازمان گردشگری کشور پس از زنجان، استان‌های سمنان با 22 هزار بازدید و البرز با 5 هزار بازدید، کمترین محبوبیت را بین مسافران نوروزی داشته‌اند. همچنین خراسان رضوی با 10 میلیون و 209 هزار نفر، مازندران با 9 میلیون و 779 هزار نفر، بوشهر با 7 میلیون و گیلان با 5 میلیون بازدیدکننده بیشترین مهمان نوروزی را به خود جذب کرده‌اند.
البته محبوب‌ترین مقصد گردشگری از نظر مسافران نوروزی برخلاف تصور، استان خوزستان با جذب بیش از 11 میلیون مهمان است. زنجان با وجود طرح‌های نوروزی مثل زنجان میزبان مهربان، راه‌اندازی بازارچه صنایع دستی، گذر نوروز 95 و دیگر طرح‌های شهرداری، استانداری و اداره کل گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی امسال نتوانست در جذب گردشگران نوروزی موفق عمل کند.
حتی وجود گوهرهای جاذب گردشگر مانند مجموعه تاریخی سلطانیه، غار کتله خور، طبیعت بکر طارم و ماهنشان نیز مانع نتیجه ضعیف در جذب مهمانان نوروزی و استفاده از بازار اقتصادی نوروزی نشد.
ورودی‌ها و خروجی ها
معاون گردشگری استان توسعه صنعت گردشگری زنجان را در گرو همدلی چند دستگاه دولتی مثل استانداری، شهرداری، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، راه و شهرسازی می‌داند. از دیدگاه او و بسیاری از کارشناسان گردشگری، راه‌های ورودی و خروجی به استان از نظر استانداردهای ترافیکی مناسب نیستند. «علی اکبر شرفی» می‌گوید: وجود امکانات رفاهی مثل شهربازی مناسب، پارک‌های تفریحی و خدمات شهری شدیدا برای استان احساس می‌شود. زمانی شهری میزبان مهمانان خود می‌شود که امکانات مضاعف و مازاد از اندازه واقعی خود داشته باشد، اما هنوز این امکانات در زنجان به شکل کامل مهیا نیست. وی با تأکید بر این‌که گاهی وجود فقط یک آیتم باعث جذب و ماندگاری مسافران می‌شود، به همشهری می‌گوید: وجود موزه یا نمایشگاه صنایع دستی برای جذب گردشگر کافی نیست، چرا که مسافر برای بقای مسافرت خود نیازمند بهره‌گیری از انواع خدمات رفاهی و تفریحی است. برای مثال، وقتی کودکی احساس نیاز برای تفریح می‌کند ممکن است باعث افزایش طول مسافرت خانواده‌اش شود. این درصورتی ممکن است که امکانات لازم موجود باشد. اما نکته قابل توجه اینجاست که افزایش زمان سفر و طول اقامت مسافران موجب صرفه‌های اقتصادی برای استان می‌شود، چون مسافران برای اسکان خود نیاز به استفاده از اقامتگاه و سایر امکانات اولیه رفاهی مانند غذا دارند. شرفی می‌افزاید: بخش خصوصی بخش عمده‌ای از جذب گردشگر را در کشورهایی که چرخ صنعت‌شان توسط این حوزه می‌چرخد بر عهده دارد. همچنین فعالیت مناسب شرکت‌های مسافربری از جمله مسائل مهم در این بخش است.
قیاس با قزوین
قزوین یکی از همسایه‌های هفت گانه زنجان است. استانی که از لحاظ تاریخی و جاذبه‌های طبیعی چیزی فراتر از زنجان ندارد. وجود آثار فاخر تاریخی در زنجان ظرفیت آن را برای جذب گردشگر تا سطح جهانی بالا برده است. وجود مردان نمکی، قلعه 3 هزار ساله بهستان و آتشکده‌های گوناگون شاهد این سخن است. اما در مقام عمل، قزوین 12 برابر زنجان در جذب بازدیدکنندگان نوروزی عملکرد موفقی را ارائه داده است. بنابر اظهارات مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین، این استان بیش از یک میلیون بازدیدکننده نوروزی داشته است. این مقام مسئول بر مبنای 24 ساعت اقامت در این استان، میزان مسافران اقامتی نوروز را 240 هزار نفر اعلام می‌کند. یعنی نزدیک به 3 برابر بیشتر از آمار اقامتی مسافران نوروزی در استان زنجان.
«محمد علی حضرتی» در مورد این‌که چه راهکارهایی برای افزایش میزان گردشگران با توجه به ظرفیت‌های قزوین انجام شده است، اظهار می‌کند: همزمان 3 کار در استان قزوین انجام شد. اول این‌که ظرفیت اقامتی استان افزایش پیدا کرد. به طور مثال ما در 6 ماه دوم سال گذشته 3 هتل افتتاح کردیم که حدود 150 تخت به ظرفیت اقامتی استان افزوده شد. راهکاری که ما در این خصوص طرح کردیم تبدیل خانه‌های تاریخی به هتل بود که بسیار مورد استقبال قرار گرفت.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قزوین می افزاید: مورد دوم، آماده‌سازی بناهای تاریخی است. سعی ما بر این است که زمان حضور بازدیدکننده در مکان‌های تاریخی را افزایش دهیم. به عنوان مثال اگر کسی آب انبار سردار را در 10 دقیقه می‌بیند، این زمان را به 20 دقیقه یا بیشتر افزایش دهیم. این کاری بود که امسال با استقرار ورک شاپ‌های صنایع دستی و نمایشگاه‌ها در بناهای تاریخی انجام دادیم. وی مورد سوم را تبلیغ و معرفی جاذبه‌های استان عنوان و اظهار می‌کند: باید در بازار هدف تبلیغات مناسب انجام گیرد؛ به طور مثال اگر هدف جذب گردشگران تهرانی است باید در این شهر تبلیغات مناسبی در مورد ظرفیت‌های گردشگری قزوین انجام گیرد.
اقامت‌ها
در صنعت گردشگری هدف اصلی، بهره اقتصادی برای منطقه گردشگرپذیر است. اگر مسافر فقط به قصد بازدید از منطقه‌ای مسافرت کند نمی‌تواند تأثیرگذاری آنچنانی در اقتصاد آن محل داشته باشد.
معاون گردشگری استان نوع تهیه آمار از بازدید گردشگران نوروزی از زنجان را برمبنای دیدار از موزه‌ها و مکان‌های دیدنی استان عنوان می‌کند.
شرفی معتقد است؛ برای برنامه‌ریزی دقیق و هدف‌سازی برای استان نیازمند آمار دقیقی هستیم اما به نظر می‌رسد انتخاب روش آماری که برمبنای بازدید از موزه‌ها باشد چندان دقیق نیست. چراکه وقتی مسافری یک استان را هدف مسافرت خود انتخاب می‌کند، مطمئنا چند موزه و مکان دیدنی را مورد بازدید قرار خواهد داد. بر همین اساس آمارهایی که در مورد گردشگری ارائه می‌شود معمولا بر مبنای اقامت مسافر در مراکز اقامتی مانند هتل‌ها یا مسافرخانه است.
تامل
به گفته مدیرکل گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی استان امسال در مقایسه با سال قبل 24 درصد افزایش اقامت گردشگری داشتیم. از 49 هزار و 541 بازدید کننده 3707 نفر در هتل‌ها، 2366 نفر در مهمان پذیرها، 587 نفر در هتل آپارتمان‌ها و 42 هزار و 599 نفر در سایر مراکز مانند مدارس اسکان داده شدند. اما باید دید چرا با توجه به ظرفیت‌های زیاد استان و جاذبه‌های بالای گردشگری امسال در رتبه بیست و هشتم کشور قرار گرفتیم؟
نارضایتی‌ها از تعطیلی بازار
مدیرکل گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی استان با بیان این‌که طی کار میدانی با طرح یک پرسشنامه و نظرسنجی از 4هزار نفر، مسافران نوروزی بیشترین گلایه‌ها را از تعطیلی بازار تاریخی زنجان داشتند. «یحیی رحمتی» با اعلام اینكه طبق نظرسنجی این سازمان، بیشترین رضایتمندی میهمانان نوروزی زنجان از نظر امنیتی و رفتار دوستانه مردم محلی بود، ادامه می‌دهد: چندی پیش از شروع تعطیلات نوروزی، استاندار زنجان در مورد تعطیلی بازار که هر ساله موجب کاهش مسافران شهری می‌شد، هشدار داده بود، اما در عمل همه شاهد تعطیلی کامل بازار بودیم؛ به خصوص در هفته نخست ایام نوروز که همان پیک بالای سفرهاست.