قاچاق کالا،از قاچاق میوه گرفته تا پوشاک و البته مواد مخدر،سالهاست که گریبان اقتصاد ایران را گرفته است.بنا به گزارش ها، اقتصاد ایران در زمینه قاچاق در رده کشورهای پرقاچاق قرار گرفته است. قاچاق همیشه به دولت زیان وارد نمی کند،بلکه دردسرهایی برای تولیدکنندگان و تولیدات ایرانی ایجاد می کند و تولید ملی را دچار نوسان می کند.
از سال گذشته که موضوع قاچاق میوه مطرح شد،وزارت جهاد کشاورزی و دستگاه‌های متولی این موضوع را پیگیری کردند .به طوری که به گفته معاون وزیر کشاورزی سختگیری و جدیت برای برخورد با متخلفان و قاچاقچیان میوه در سال جاری بیشتر شده است.
در همین حال ، قرار شد که برای واردات میوه های مجاز هم مجوز از دستگاه های نظارتی مانند سازمان حفظ نباتات گرفته شود،واردکننده ها تاییدیه قرنطینه ای دریافت کنند.با این حال هنوز هم وجود میوه های خارجی در بازار،شائبه قاچاق این محصولات را دامن می زند که دستگاه‌های متولی باید با آن برخورد کنند. (اینجا)
مبارزه با قاچاق کالا و ارز این روزها شکل جدی تری به خود گرفته است؛ براساس آمار میزان کشفیات کالاهای قاچاق، نسبت به سال 92 حدود 400 درصد رشد داشته و حجم قاچاق هم به سه دلیل رکود، اقدامات پیشگیرانه و برخوردهای قاطع در مسیر کاهش قرار گرفته است.
حبیب‌الله‌حقیقی رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز چندی پیش ز ریشه‌های قاچاق کالا و حفره‌هایی که در اقتصاد وجود دارد،پرده برداشت و گفت که واردات رسمی برای واردکنندگان با دلار 6 الی 8 هزار تومان تمام می‌شود اما برای قاچاقچیان نرخ دلار بین 3هزار و 500 تا 4 هزار تومان است.لذا همین سود باعث شده قاچاقچیان ماندن را با وجود تمام ریسک‌ها قبول کنند. (اینجا)
در راستای مقابله با قاچاق، طرح ویژه مبارزه با قاچاق دارو، مکمل دارویی، لوازم بهداشتی و مواد غذایی هم از 12 تیر آغاز شد. برایان اساس ،در تهران از طریق آگاهی بخشی به کسبه برای رعایت قانون اقداماتی انجام شد.سپس برای پاکسازی واحدهای صنفی از عرضه کالا قاچاق از طریق نصب بنر در بازار و برگزاری جلسات متعدد با کسبه خیابان ناصرخسرو هشدارهای لازم انجام شد.(اینجا)
در همین رابطه، وزیر اطلاعات حجت الاسلام والمسلمين سيد محمود علوي گفت:« هدف ما اين است كه فرار مالياتي و زمين‌خواري در جامعه نباشد. چرا كه اينها فساد هستند و جلوي آن نيز بايد گرفته شود ما هم كمك مي‌كنيم و اطلاعاتي به دست مي‌آوريم كه برمبناي آن بتوانيم قاچاق كالا را كنترل كرده و اجازه ندهيم انگل‌ها، مزاحم توليدات فعالان اقتصادي باشند و در اين راه تمام تلاش خود را به كار خواهيم گرفت.» (اینجا)
اقدامات ضربتی گمرک
طی دو ماهه اخیر گمرک و نیروی انتظامی در همکاری گسترده با یکدیگر ، بزرگترین باند قاچاق سازمان‌یافته را تحت نظر گرفتند. در حال حاضر ۳ پرونده در این خصوص تشکیل شده و ارزش یک پرونده آن که شامل کانتینرهای حاوی قاچاق اسباب‌بازی، لوازم خانگی و ... بود به 190 میلیارد تومان می‌رسد ،شناسایی و مجرمان تحویل مقامات قضایی شده اند.
گمرک از دستگیری ۱۱ نفر در این کشف بزرگ باند قاچاق خبر داده است.۳ نفر از این افراد بارشمار و ۸ نفر دیگر از پرسنل انبارهای سازمان بنادر و دریانوردی بودند.
گفته می شود اختلاف کانتینرهای ثبت شده در سامانه جامع با دیگر آمارها ۲۱۷ کانتینر است که حدود ۸۴ کانتینر آن در این قاچاق پذیرفته شده و بقیه نیز در دست رسیدگی است. (اینجا)
پیشگیری از قاچاق کالا و ارز به‌عنوان اولین گام در کنترل، مهار و کاهش حجم قاچاق همواره مهم‌ترین دغدغه مسوولان کشور بوده است.
ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز طی گزارشی به بررسی مشکلات پیشگیری و مقابله با قاچاق کالا و ارز پرداخته و بر این اساس 9 عامل را در این خصوص دخیل دانسته و اعلام کرده: «تعدد و پراکندگی مبادی رسمی ورود و خروج کالا»، «ناکافی بودن امکانات و تجهیزات کنترلی مناسب در مبادی رسمی ورود و خروج کالا»، «فقدان مدیریت یکپارچه کنترل‌های ورود و خروج کالا در مرزها»، «تعدد سامانه‌های دخیل در امر تجارت خارجی و ارتباط ضعیف بین آنها از حیث تبادل اطلاعات و یکپارچگی»، «ضعف در کشف کالاهای قاچاق»، «عدم ساماندهی انبارها و مراکز نگهداری کالا و دپوی کالای قاچاق در این محل‌ها»، «عدم یکپارچگی فرآیندهای حمل‌ونقل»، «عدم اعتبارسنجی و رتبه‌بندی اعتباری در تجارت داخلی خارجی» و «شفافیت ناکافی گردش ارز در سیستم بانکی و بازار غیرمتشکل پولی» مواردی است که پیشگیری و مقابله با قاچاق کالا و ارز را با مشکل مواجه کرده است. (اینجا)
در همین رابطه، قاسم خورشیدی سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالان و ارز گفته است: طی سه ماهه ابتدای امسال در مجموع ۲۸ هزار و ۱۶۴ پرونده مربوط به قاچاق در کشور تشکیل شده که از حیث تعداد نزدیک به دو درصد و از نظر ارزش حدود ۹ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته است. ارزش کالاهای مکشوفه طی این مدت ۱۷۰ میلیارد تومان بوده که بیشترین اقلام مکشوفه شامل لوازم خانگی، پوشاک، البسه، پتو (گروه نساجی) و گوشی تلفن همراه بوده است.
سخنگوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز درباره پرونده‌های بزرگ و دانه درشت تشکیل شده که به شدت مورد پیگیری قرار گرفتند، گفت: در سال گذشته وزارت اطلاعات مجموعا ۲۱ پرونده دانه درشت را به ارزش ۲۸۰۰ میلیارد تومان مورد پیگیری قرار داد. فقط یک پرونده‌ای که مربوط به تجهیزات پزشکی در استان اصفهان بوده و با همکاری سازمان غذا و دارو و توسط سربازان گمنام امام زمان (عج) کشف شده، ارزشی حدود ۷۳ میلیون دلار (تقریباً حدود ۲۵۰ میلیارد تومان) داشته است. (اینجا)
به گفته خورشیدی میزان قاچاق سوخت در سال گذشته به نسبت سال قبلش روزانه ۹ میلیون لیتر کم شده و همچنین طی دو سال اخیر بیش از ۶۰ درصد از نظر حجمی و بیش از ۸۵ درصد از نظر ارزشی قاچاق سوخت کاهش یافته است. (اینجا)
او می گوید: «کشف های پی در پی محموله های قاچاق و رسانه ای شدن آن بیانگر این است که در عرصه قاچاق دولت یازدهم راهی سخت را طی کرده و توانسته موفق عمل کند. بر اساس آمار و اطلاعاتی که به آن دسترسی پیدا کرده ايم میزان قاچاق در سال 92 رقم دهشتناکی معادل 25 میلیارد دلار برآورد شده که می توانست برای اقتصاد ملی آفتی جدی به شمار آید.این میزان ظرف سال های 93 و 94 روندی کاهش داشته است به طوریکه پیگیری های صدا از آمار ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز حکایت از این دارد که میزان قاچاق کالا در سال ۹۴ حدود ۱۵ میلیارد و ۵ میلیون دلار برآورد شده است.»
مسعود کرباسیان، رییس کل گمرک ایران هنگامی که در نخستین روزهای بهاری سال جاری طرح سامانه جامع گمرکی را برای معرفی به میان فعالان اقتصادی در پارلمان بخش خصوصی تهران برده بود گفته بود:« میزان قاچاق کشور 20 میلیارد دلار نیست چون در کل واردات کشور ۴۰ میلیارد دلار است. میزان قاچاق حدود ۶.۵ میلیارد دلار است. » (اینجا)
کشفیات قاچاق
با اذعان به اینکه وظیفه گمرک مبارزه با قاچاق نیست و ماموران گمرک تنها مرزبانی واردات و صادرات قانونی را برعهده دارند،اما آمارها نشان می دهد که بیشترین قاچاق کشف شده توسط ماموران گمرک طی سه سال گذشته صورت گرفته است.برخی از این کشفیات به شرح زیر است:
مأموران گمرك باشماق 6 هزار عدد قرص ترامادول و بيش از 63 هزار عدد قرص آموكسي سيلين كشف و ضبط كردند.
مأموران گمرك موفق به كشف حشيش از داخل يك دستگاه اتوبوس مسافربري شدند.
قاچاقچيان كه فكر نمي‌كردند مأموران گمرك حتي داخل صندلي‌ها را بازرسي كنند قصد داشتند تا مقدار ۲ كيلو و ۱۰۰ گرم حشيش را از طريق اتوبوس جابه‌جا كنند و به مقصد برسانند، اما با هوشياري مأموران گمرك اين محموله لو رفت و هرگز به مقصد نرسيد. (اینجا)
مأموران گمرک لطف آباد از یک محموله ترانزیتی بیش از 536 کیلوگرم هرویین کشف کردند. (اینجا)
طرحی که گمرک را متحول کرد
یکی از اقداماتی که در نخستین روزهای روی کار آمدن دولت یازدهم و با بازگشت دوباره مسعود کرباسیان به گمرک جمهوری اسلامی ایران به طور جدی پیگیری شد، طرحی با عنوان سامانه جامع گمرکی بود.
مسعود کرباسیان در بازگشت دوباره خود عزمش را به طور جدی جزم کرد تا طرحی را پیاده سازی کند که ردیابی ورود کالا را ساده کند و در مقابل «فساد» بتواند قد علم کند.
منتقدان او به این نکته تاکید داشتند به دلیل عدم دسترسی به بسترهای اینترنتی و مواردی از این دست چنین اتفاقی در فضای تجارت ایران به سرعت به وقوع نمی پیوندد اما رییس گمرک در دولت یازدهم در مدت زمان کوتاهی با بهره گیری از استعداد گروهی دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته کامپیوتر از دانشگاه های سراسر کشور موفق شد طرحی را راه اندازی کند که سیستم تجاری ایران را متحول کند.
طرحی که حالا در مجامع بین المللی به عنوان یک برگ برنده برای ایران شناخته می شود و بسیاری از سازمان های شاخص جهانی اجرایی شدن آن را یک اتفاق کم نظیر عنوان می کنند. طرحی که منجر به این شد درآمدهای گمرکی افزایش چشم گیری داشته باشد و از سوی دیگر کشفیات مواد مخدر را به اندازه ای گسترش دهد که شاید باور آن سخت است. (اینجا)
22435