به گزارش خبرآنلاین، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی در روزهای نخست اردیبشهت ماه کتاب «سیر تحولات 50ساله فناوری هسته‌ای در ایران» (1336ـ 1386) را به همت مهدی علیخانی در 890 صفحه و با قیمت 8500تومان در شمارگاه 2هزار نسخه منتشر کرد.
این کتاب با بررسی اقدامات صورت گرفته در طول 50 سال گذشته در خصوص ایجاد امکان استفاده از فناوری هسته‌ای در ایران، به بررسی نقش مدیران نظام در پیشرفت این خواست ملی و آینده‌نگری در خصوص منابع انرژی در ایران می‌پردازد و با بیانی تاریخی و اسنادی رفتار مدیران کشور را در خصوص دستیابی به این فناوری بررسی می‌کند.
مرکز اسناد در توضیح کتاب عنوان می‌کند: امروزه در روابط بین‌الملل دستیابی به علوم و فناوری پیشرفته یکی از عناصر بسیار مهم در قدرت و توسعه‌ی پایدار به شمار می‌رود. بدون تردید دستیابی به انرژی پاک و حساس هسته‌ای علاوه بر افزایش وجهه‌ی ملی، زمینه‌ی بسیار مناسب برای دستیابی به قله‌های علم و توسعه را فراهم می‌سازد. بخش‌های کشاورزی، پزشکی و انرژی برق به برکت انرژی هسته‌ای به اوج پیشرفت و تعالی علمی دست یافته‌اند. جمهوری اسلامی ایران در چشم‌انداز بیست ساله خود برای آنکه بتواند قدرت اول منطقه شود، نیازمند انرژی هسته‌ای خواهد بود.
شایان ذکر است مهران قاسمی پیش‌تر در مقاله‌ای برخی اقدامات انجام گرفته در خصوص دستیابی به این فناوری ارزشمند را در گذر تاریخ منتشر کرده بود، که در بخشی از آن می‌خوانیم:
1957- ایالات متحده و ایران قرارداد مشارکت هسته ای را به عنوان بخشی از طرح ایالات متحده تحت عنوان «اتم برای صلح» منعقد می سازند. به موجب این قرارداد ایالات متحده متعهد می شود که علاوه بر انتقال دانش فنی هسته ای به ایران، چندین کیلوگرم اورانیوم غنی شده را برای مصارف تحقیقاتی و عملیاتی در اختیار ایران قرار دهد. مشارکت و همکاری در حوزه تحقیقات علمی مرتبط با مصارف صلح آمیز هسته ای از دیگر بندهای این قرارداد بود.
1957- مؤسسه دانش هسته ای که به عنوان زیرمجموعه سازمان پیمان سنتو فعالیت می کرد، از بغداد به تهران منتقل شد. محمدرضا شاه پهلوی حاکم وقت ایران علاقه ای شخصی به انرژی هسته ای پیدا کرده بود.
1959- شاه وقت ایران، دستور تأسیس مرکز تحقیقات هسته ای در دانشگاه تهران را صادر کرد.
1960- ایران اقدامات خرید یک مرکز تحقیقات 5 مگاواتی را برای دانشگاه تهران فراهم کرد.
دهه 1960- در حالی که ایالات متحده سرگرم تأسیس یک راکتور تحقیقاتی است، فروش سلول های داغ- اتاق های محافظت شده و پوشش داری که بازوهای کنترل از راه دور تعبیه شده در آن عملیات جداسازی مورد استفاده برای تشعشع در راکتور را به صورت شیمیایی انجام می دهند- به ایران آغاز می شود.
11 فوریه 1961- وزارت امور خارجه ایالات متحده با طرح فرماندهی ارتش آمریکا برای انتقال برخی تسلیحات هسته ای این کشور به ایران- به عنوان بخشی از سیاست خارجی امریکا در قبال ایران- مخالفت می کند.
سپتامبر 1967- ایالات متحده 545/5 کیلوگرم اورانیوم غنی شده را برای استفاده در راکتور تحقیقاتی، به ایران منتقل می کند. ایالات متحده همچنین 112 کیلوگرم پلوتونیوم را به عنوان مواد اولیه آغازین برای استفاده در راکتور تحقیقاتی در اختیار ایران قرار می دهد.