نرگس کیانی: پرواز همای این روزها و پس از پایان دوران ممنوعالفعالیتی چند ساله، مشغلهاش زیاد است. در عین حال که فیلم سینمایی «یتیمخانه ایران» به کارگردانی ابوالقاسم طالبی با صدای او روی پرده است، هفته آینده برای برگزاری توری یک ماهه به آمریکا خواهد رفت و پس از آن در نیمه دوم آذر روی صحنه تالار وحدت خواهد بود و دو آلبوم «قوی زیبا» و «از ره به در شدن» را هم پیش از سال نو به بازار میفرستد. آنچه در ادامه میخوانید گفتوگویی است با همای که از فعالیتهای این روزهایش میگوید.
چه شد که پرواز همای به عنوان خواننده تیتراژ پایانی به فیلم سینمایی «یتیمخانه ایران» پیوست؟
به خاطر دارم یکی از دوستانم از یکی از خبرگزاریها با من تماس گرفت و گفت ابوالقاسم طالبی دنبال تو میگردد و شمارهات را میخواهد تا موسیقی متن «یتیمخانه ایران» را برایش بنویسی.
بعد از آن طی دیداری حضوری، طالبی توضیحاتی در مورد فیلم به من داد و سپس به تماشای آن که در مرحله تدوین بود نشستیم. فضای تاریخی «یتیمخانه ایران» با فضای ذهنی من نزدیکی بسیاری داشت و از همان ابتدا جذبم کرد.
پس در ابتدا قرار بود موسیقی متن را بنویسید، نه این که تیتراژ بخوانید؟
بله اما با توجه به این که این اتفاق هم زمان با شروع کلاسهای من در ایتالیا و امتحاناتم در آن جا و آغاز کنسرتهایم در ایران بود از نظر زمانی تحت فشار بودم. به همین دلیل با وجود تمایل ابوالقاسم طالبی و خودم برای نوشتن موسیقی متن توافق کردیم که تنها ساخت تیتراژ پایانی بر عهده من باشد. به همین دلیل با توجه به آنچه از فیلم دیده بودم، شعر تیتراژ را گفتم و موسیقی آن را نوشتم.
نظر ابوالقاسم طالبی نسبت به کارهای پیشین شما و هشت سال ممنوعالفعالیتیتان چه بود؟
طالبی اساسا کاری با این گونه مسائل ندارد. آنچه من از او دیدم این بود که آهنگ «ایران ای سرای من» را با صدای من شنیده بود و بسیار دوستش داشت و بعد از آن تصمیم گرفته بود از من دعوت به همکاری کند.
میتوان گفت حضورتان در «یتیمخانه ایران» به معنای هم سویی با گرایشات فرهنگی و سیاسی طالبی است؟
من تنها بعد از صحبتهای اولیهمان برای حضور در «یتیمخانه ایران» آثار قبلیاش را دیدم و شما نمیتوانید حرفی در مورد هم سویی گرایشات سیاسی و فرهنگی ما با یکدیگر در دهان من بگذارید.
گرایشات موجود در هر اثر هنری با اثر هنری دیگر متفاوت است؛ حتی اگر هر دو اثر محصول یک هنرمند باشند. من هیچ اظهارنظری در مورد آثار قبلی او نکرده و نمیکنم.
از نظر من «یتیمخانه ایران» اثری خوش ساخت و قابل دفاع است و من به درستی آنچه در این فیلم به عنوان بخشی از تاریخ پنهان ایران روایت میشود، باور دارم.
این که ابوالقاسم طالبی در گذشته چه اعتقاداتی داشته و چه آثاری ساخته است در عین قابل احترام بودن، به خودش مربوط است و من مفتش عقاید و نظرات دیگران نیستم.
همکاری هنرمندانی که زمانی ممنوعالفعالیت بودهاند با فیلمسازانی هم چون ابوالقاسم طالبی به عنوان تلاش هنرمند برای ایجاد حریمی امن به نظر میآید. این فرضیه را می پذیرید؟
خير. هر هنرمندى حاشيه امن كارش را خود با هنرش مىتواند بسازد و نيازى به همكارى با شخص خاصى ندارد.
برای خواندن تیتراژ سریال های تلویزیونی هم برنامهای دارید؟
خیر. به هیچ عنوان دوست ندارم خواننده تیتراژ باشم. علت حضورم در «یتیمخانه ایران» هم علاقهام به وجه تاریخی و فرهنگی غنی آن و صحبتهای اولیه برای ساخت موسیقی متن فیلم بود. همان طور که توضیح دادم کمبود وقت برای ساخت موسیقی متن، من را به سمت خواندن تیتراژ سوق داد و همه اینها به این نکته برمیگردد که نسبت به حقیقت آنچه در فاصله سالهای 1295 تا 1297 شمسی در ایران گذشته است، باور دارم.
پس برنامه اصلیتان انتشار آلبوم و برگزاری کنسرت است نه تیتراژخوانی؟
اساسا علاقهای به تیتراژ خواندن در سریال ندارم. برگزاری کنسرت و انتشار آلبوم آن قدر زمان از من میگیرد که به سختی به کلاسها و درسهایم میرسم. قطعا خوانندگان دیگری هستند که تیتراژخوانی برایشان مهم است و بهتر است این کار به آنها واگذار شود. البته اگر پیشنهاد ساخت موسیقی متن برای فیلمی را داشته باشم که به عقایدم نزدیک و مخصوصا اثری تاریخی با موسیقی خاص باشد، میپذیرم.
آیا اساسا خود را خوانندهای وفادار به موسیقی ردیف دستگاهی میدانید؟
من خواننده موسيقى ايرانى هستم و رديفهاى موسيقى ايرانی را بهتر از خيلىها بلدم و در این زمینه آموزش ديدهام. اگر روزى لازم باشد سىدىهاى آموزشی رديف موسيقى ايرانىام را نيز منتشر مىكنم. معتقدم بايد به گونهاى موسيقى را نوشت و ساخت كه وامدار رديف موسيقى باشد نه كاملا مثل آن. اصولا رديفخوانى به درد آموزش و بالا بردن دانش موسيقى دستگاهى میخورد نه اجرای روی صحنه یا آلبوم.
همکاری شما با ارکستر سمفونیک لسآنجلس با رهبری و ارکستراسیون شهرداد روحانی در تالار بزرگ والتدیزنی را بسیاری دیده اند. برنامهای برای چنین همکاریهایی با ارکسترهای سمفونیک یا ملی در داخل ایران در آینده خواهید داشت؟
بله. به زودى كارهاى تازه و متفاوتى با اركستر سمفونيک مانند «اپراى موسى و شبان» را از من روى صحنه خواهيد ديد.
درباره اجرایتان در آمریکا توضیح میدهید؟
هفته آینده پس از سه سال دوباره به این کشور سفر خواهم کرد و همراه با ارکستر سمفونیک به رهبری هنرمند جوان ایتالیایی، انریکو جرولا در چهار شهر سانفرانسیسکو، ایرواین، لسآنجلس و سن دیگو به اجرای برنامه خواهم پرداخت و یک ماه آن جا خواهم بود.
در این برنامه دو تن از نوازندگان ایرانی چیرهدست ویلن، نوید مصطفیپور و میثم مروستی نیز به عنوان مایستر ویلن یک و دو ما را همراهی خواهند کرد. این برنامه ترکیبی متفاوت از موسیقی ایرانی و کلاسیک همراه با نوازندگان آمریکایی است. من در این برنامه در بیشتر بخشها قطعات تازهام را با ارکستراسیون خود اجرا خواهم کرد و در بخشهای دیگر به ترکیب قطعات کلاسیک با اشعار فارسی خواهم پرداخت.
پس از بازگشت از آمریکا برنامه کنسرتتان در ایران به چه صورت خواهد بود؟
پس از برگشت از آمریکا، بیست و ششم، بیست و هفتم و بیست و هشتم آذر ماه در تالار وحدت کنسرت خواهم داشت.
مخاطبان منتظر آلبوم جدیدی از شما باشند؟
بله. پیش از سال نو دو آلبوم منتشر خواهم کرد. یکی از این آلبومها ساخته پنج آهنگساز است که از هر کدام دو آهنگ انتخاب کردهام و با نام «قوی زیبا» منتشر خواهد شد. آلبوم دیگر از ساختههای خودم و با نام «از ره به در شدن» خواهد بود.
در جشنواره موسیقی فجر امسال حضور خواهید داشت؟
نمیدانم. هنوز پیشنهادی نداشتهام و اگر شرایط مطلوب و سالن مناسب فراهم شود، ممکن است بپذیرم.
با وجود این که جشنواره سال گذشته با انتقادات فراوانی مواجه شد؟
اشاره من نیز به همین نکته بود. گروهی که سال گذشته برگزاری جشنواره را بر عهده داشتند به راحتی شان هنرمندان را زیر سوال بردند و پارتیبازیها و حرکت در مسیر اهداف گروهی خاص کاملا به چشم میخورد؛ به گونهای که میشد جشنواره را جشنواره براداران پورناظری نامید و نه جشنواره موسیقی فجر.
به همین دلیل اگر شرایط مانند سال گذشته نباشد و شان همه هنرمندان رعایت شود، حضور خواهم داشت و در غیر این صورت خیر.
57242