در دنیای امروز کشوری موفق است که منازعات منطقه‌ای و جهانی را به تعامل، و منافع ملی خود را در اولویت تعاملات بین‌المللی، تبدیل به قراردادهای بلندمدت تجاری و سیاسی کند.
جمهوری اسلامی ایران در چهار دهه گذشته به دلایل بنیادین در عرصه‌های گوناگون با شرق و غرب، منازعات متعددی را پیش رو داشته است و در منطقه حساس خاورمیانه نیز علاوه بر چالش‌ها و بحران‌های کوتاه‌مدت بر سر تضاد منافع سیاسی و اقتصادی، جنگی پنهان بر سر اصول و عقاید با دنباله‌های شرق و غرب نیز در جریان داشت که طی چند سال اخیر به جنگ آشکار تبدیل شده است.
از نیمه دوم دهه چهارم حیات نظام جمهوری اسلامی و در اوج پختگی سیاسی و بلوغ ساختار نظام، ثمرات پایداری و استفاده از ظرفیت‌های تعقل و تعامل موجب شد تا یکی از منازعات اصلی بین ایران و شرق و غرب بر سر توان هسته‌ای ایران به فرصتی برای گشودن درهای تعامل بین‌المللی با هدف حفظ و تقویت منافع ملی کشور بدل شود.
مناقشه هسته‌ای ایران و قدرت‌های اصلی جهان، بالقوه می‌توانست تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های چند دهه اخیر دنیا شود و حتی ظرفیت برخوردهای نظامی را در دل خود داشت. اما تبدیل این بحران بین‌المللی به فرصتی برای تثبیت قدرت منطقه‌ای و جهانی ایران و مستندسازی حق توان هسته‌ای بومی، همراه با اثبات منطق مستحکم دیپلماتیک و شکست پروژه ایران‌هراسی لابی قدرتمند صهیونیست و عربستان، یکی از شاخص‌های اصلی آغاز عصر نوین حیات جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای و جهانی را به تمام دنیا تفهیم کرد.
پس از امضای سند برنامه جامع اقدام مشترک در حل مناقشه هسته‌ای (برجام) بین ایران و شش قدرت جهانی، تبدیل این سند به قراردادهای بلندمدت اقتصادی - سیاسی با هدف گسترش اهداف برجام در جهت حفظ و تقویت منافع ملی در دستور کار دولتمردان ایران قرار گرفت.
از سوی دیگر، از اصلی‌ترین پایه‌های پیشرفت و توسعه کشورها در عصر کنونی و یکی از حیاتی‌ترین نمادهای قدرت در زیرساخت‌های اقتصادی، توسعه در صنعت استراتژیک هوانوردی به خصوص در بخش حمل‌ونقل هوایی است. به صورتی که کشورهایی که در این صنعت پیشرفت داشته‌اند، هم‌اکنون محل جذب سرمایه‌های بین‌المللی و عضو گروه کشورهای موثر در اقتصاد و قدرت جهانی هستند.
ایران که در اوایل نیم قرن گذشته در منطقه خاورمیانه و حتی جهان در زمینه حمل‌ونقل هوایی جزو 10 کشور اول دنیا قرار داشت، با شروع منازعات استراتژیک با غرب در تحریم دریافت هواپیما و دیگر بخش‌های سطح بالای تکنولوژی قرار گرفت و با این‌که در زیرساخت‌ها به خصوص فرودگاه (ایران با در اختیار داشتن و تجهیز بیش از 80 فرودگاه از نظر تعداد از استانداردهای جهانی بالاتر است) و نیروی انسانی خبره و متخصص در این بخش به حدی پیشرفت کرده که بسیاری از کشورهای منطقه و توسعه‌یافته در دنیا از این نیروها بهره‌مند شدند، نتوانست در عرصه رقابت منطقه‌ای و بین‌المللی در این صنعت موفق باشد.
فرصت به وجود آمده از برجام، تلاش مضاعف مسوولان وزارت راه و شهرسازی به خصوص در بخش‌های سرمایه‌گذاری بین‌المللی و هوانوردی را در پی داشت تا با ماه‌ها کار کارشناسی فشرده و هزاران ساعت کار تخصصی، مقدمات انعقاد قرارداد با بزرگ‌ترین و بهترین سازندگان هواپیما در جهان را انجام دهند و با افق استراتژیک بلندمدت تبدیل ایران به قدرت اول منطقه و 10 قدرت برتر جهان در دهه آینده، یکی از پایه‌های استراتژیک آن که حضور قدرتمند در صنعت حمل‌ونقل هوایی و بازپس‌گیری جایگاه ایران در کریدور غرب به شرق و شمال به جنوب و تبدیل کشور به هاب اصلی تراتزیت مسافر و کالا را تحقق بخشند.
از منظر دیگر و فراتر از این حقیقت که از لحاظ اقتصادی با ترتیبات قراردادها که فاینانس بانک‌ها و کارخانه‌های معتبر جهانی و جذب بیش از 40 میلیارد دلار سرمایه خارجی را در پی داشت، از لحاظ افزایش اثرگذاری قدرت سیاسی جمهوری اسلامی ایران در اروپا و آمریکا این قراردادها سال‌ها تلاش لابی قدرتمند صهیونیسم و عربستان‌سعودی را در پروژه ایران‌هراسی با هوشمندی کارگزاران نظام تا حد بسیاری بی‌اثر کرد. به علاوه، گره خوردن منافع غول‌های اقتصادی اروپا و آمریکا (شرکت‌های بوئینگ، ایرباس و ATR از بزرگ‌ترین شرکت‌های اقتصاد سیاسی چند ملیتی در اروپا و آمریکا به شمار می‌روند) با منافع کشور تا حداقل 15 سال آینده، اهرم تحریم در این صنعت استراتژیک را از دست لابی‌های ضد جمهوری اسلامی در دنیا خارج کرد.
... و کلام آخر، این‌که تلاش و اقدامات یک نسل از مردم و مدیران یک کشور آن‌چنان زمانی نخواهد گذشت که مورد قضاوت آیندگان قرار خواهد گرفت و طی دو دهه آینده و با به ثمر نشستن نتیجه اقدامات این سال‌های مردم و مدیران متخصص و معتقد به سربلندی و قدرتمند شدن ایران، آیندگان خواهند دید که در دورانی که دشمنان خارجی و دنباله‌های داخلی آنان تمام توان خود را در ضعیف نگه داشتن ایران و ایرانی به کار گرفته بودند، نگاه و تلاش استراتژیک مدیران آینده‌نگر و مقاومت و از خودگذشتگی یک نسل موجب شد که ایران تبدیل به بزرگ‌ترین قدرت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی منطقه غرب آسیا و یکی از 10 قدرت برتر جهان در اقتصاد، تکنولوژی، اثرگذاری سیاسی در عرصه‌های بین‌المللی و سردمدار فرهنگ برتر انسانی در دنیا خواهد بود و در آن زمان اثر قراردادهای اقتصادی با دید کلان و بلندمدت بهتر و روشن‌تر از امروز در مقابل نسل آینده قرار دارد و موجب افزایش غرور و سربلندی ایرانیان خواهد بود.
* کارشناس هوانوردی و روابط بین‌الملل
39225