نشست خبری هفتمین دوسالانه ملی مجسمه‌سازی تهران که پس از دو دوره تعویق، شهریور و مهرماه سال آینده برگزار خواهد شد، با حضور مدیرکل مرکز هنرهای تجسمی، دبیر دوسالانه، دبیر اجرایی، رییس هیات مدیره انجمن مجسمه‌سازان و دبیر همایش‌های این رویداد نهم اسفندماه در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.
برای برگزاری بی‌ینال‌ها بنیاد تشکیل شود
در ابتدای این نشست، مجید ملانوروزی مدیرکل مرکز هنرهای تجسمی وزارت ارشاد اظهار کرد: «یکی از اهداف و برنامه‌های اصلی ما در دولت یازدهم این بود که ارشاد در حوزه اجرایی بی‌ینال‌ها دخالت نداشته باشد و فقط به نظارت و حمایت از انجمن‌ها بپردازد. در این راستا، ما کارها را به انجمن‌ها سپردیم.»
او به تعویق در برگزاری دوسالانه هفتم مجسمه‌سازی اشاره کرد و گفت: «یکی از دلایل تعویق دوسالانه مجسمه‌سازی موضوع اتمام دوره مدیریتی اعضای انجمن بود. اکنون با ترکیب جدید مدیریت انجمن مجسمه‌سازان، بی‌ینال را دنبال می‌کنیم. کار انتخاب اعضای شورای سیاست‌گذاری و دبیر هفتمین دوسالانه ملی مجسمه‌سازی برعهده انجمن بوده است. امیدوارم با توجه به فضایی که موزه هنرهای معاصر تهران در اختیار این رویداد قرار داده است، شاهد یکی از بهترین دوره‌های بی‌ینال مجسمه‌سازی باشیم و به نگاه‌های جدیدی در این عرصه برسیم. همین که بسیاری از بی‌ینال‌ها به سمت و سوی جدیدی می‌روند و سلایقی که پیش از این کمتر به آن‌ها پرداخته می‌شد، در این رویدادها به منصه ظهور می‌رسند، اتفاق خوبی است.»
مدیرکل مرکز هنرهای تجسمی ادامه داد: «حاکمیت بی‌ینال‌ها با مرکز تجسمی است. رویکرد ما در دولت یازدهم این بود که با خرد جمعی و همکاری موسسات تخصصی خارج از دولت این رویدادها را برگزار کنیم. در همه جای دنیا، برگزاری بی‌ینال‌ها برعهده یک بنیاد است و دولت، شهرداری و انجمن‌ها در کنار این بنیاد حضور دارند و رویداد را همراهی می‌کنند. فکر می‌کنم با توجه به این‌که مدیریت انجمن‌ها و دولت دستخوش تغییرات است، اگر برای بی‌ینال‌ها یک موسسه یا بنیادی پیش‌بینی شود بی‌ینال‌ها سر وقت برگزار می‌شوند و تعویقی در برگزاری آن‌ها صورت نمی‌گیرد.»
ملانوروزی همچنین به تم در نظر گرفته‌شده برای بی‌ینال هفتم اشاره کرد و گفت: «تم هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی را خود انجمن انتخاب کرده است. وضعیت انسان شرقی نه امروز، بلکه صد سال است که در حالت تعامل، گفت‌وگو و یا مقابله با غرب است. ما فیلسوف‌هایی داشتیم که طبیعتا در روند جریانات، نظرات‌شان تغییر کرده است. ما آمریکا نیستیم که به‌خاطر نداشتن تاریخ، روی موضوع معاصر حساسیت دارد. هنرمندان مکتب سقاخانه ایران به‌دنبال این بودند که در زمان معاصر کار کنند و در عین حال به پشتوانه بزرگ گذشته خود توجه داشته باشند.»
او ادامه داد: «امروز هنرمند معاصر ما در حوزه حجم یک وضعیت روشن دارد و آن این است که یک هنرمند شرقی با تمدن چند هزار ساله هم باید به این تمدن توجه داشته باشد و هم با زبان جهانی آثار خود را در عرصه‌های بین‌المللی ارائه کند.»
رفتارمان در بی‌ینال هفتم تقدیس گذشته نیست
در بخش دیگری از این نشست، کوروش گلناری دبیر هفتمین دوسالانه ملی مجسمه‌سازی تهران با اشاره به برگزاری این رویداد در موزه هنرهای معاصر، گفت: «همراهی موزه با دوسالانه یک امتیاز و خوشحالی برای ما بود، چون در این سه دهه، مکان و فضای مناسبی به هنرهای تجسمی اضافه نشده است. موزه مکانی بود که توانستیم با در نظر گرفتن آن با یک فراغ خاطر برنامه سیاست‌گذاری را پیش ببریم. سمت و سوی بی‌ینال هفتم به سمت فرهیختگی و روشنگری است. ما از هنرمندان مجسمه‌ساز می‌خواهیم ناب‌ترین ایده‌های خود را در رابطه با مجسمه‌سازی معاصر و با در نظر گرفتن فضای موزه و معماری درخور آن ارائه کنند. همچنین موقعیت زمانی و فصلی دوسالانه را که شهریور و مهرماه سال آینده برگزار می‌شود، در نظر بگیرند و به استفاده از فضای بیرونی و داخلی موزه برای ارائه آثارشان توجه داشته باشند، چون یکی از مباحث مهم مجسمه‌سازی، کنشی است که میان مکان و مجسمه برقرار است و ما از هنرمندان دعوت می‌کنیم با توجه به ویژگی‌های مکانی، با تعمق درخوری پاسخ‌هایی را در رابطه با تم دوسالانه و متون فراخوان ارائه کنند.»
او افزود: «انتظار داریم هنرمندان با نو کردن روش زبان و هنجار هنری آثاری درخور و روشنگر در مجسمه‌سازی ارائه کنند. تم دوسالانه یک اتمسفر است و موقعیت اکنون ما در رابطه با گذشته، حال و آینده و حتی نسبت به خود رسانه مجسمه را در نظر می‌گیرد. این تم می‌تواند در سطوح فرهنگی، هنری، سیاسی و اجتماعی کاربرد داشته باشد. ما از این تم یک تفسیر ارائه می‌کنیم و انتظار داریم تفسیرهای متفاوتی را از هنرمندان شاهد باشیم. آن‌ها با رجوع به اتمسفر اندیشه داریوش شایگان می‌توانند این مقوله را به شکل جدی در کار خود ارائه کنند و بدون محدودیت به ارائه ایده بپردازند. این مسیر می‌تواند بستری را برای رویداد آرت تهران که در آینده برگزار می‌شود، باز کند.»
گلناری همچنین درباره دلیل انتخاب موزه هنرهای معاصر، گفت: «مجسمه‌سازی از دهه ۸۰ به این سو رویکردهای متفاوتی داشته است. هنرمندانی در این عرصه به چیدمان علاقه دارند و فضای باز موزه می‌تواند این امکان را به آن‌ها بدهد که روی چیدمان‌های خود کار کنند.»
دبیر هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی همچنین بیان کرد: «ما قرار نیست سنت را در هفتمین دوسالانه بازنمایی کنیم و رفتارمان فقط تقدیس گذشته و بازنمایی الگوهای اساطیری نیست، بلکه می‌خواهیم از سنت‌شکنی و ساختارشکنی به ایده‌ای نو برسیم. همچنین ما کارهایی که شکی در کپی بودن یا نبودن آن‌ها وجود دارد، بررسی می‌کنیم تا مشکلی در این زمینه ایجاد نشود.»
همه مجسمه‌سازها باید روی «تم» کار کنند
بهداد لاهوتی دبیر اجرایی هفتمین دوسالانه ملی مجسمه‌سازی تهران نیز در این نشست در ابتدای سخنانش با اشاره به برنده شدن فیلم «فروشنده» در اسکار ۲۰۱۷، گفت: «به جامعه هنری ایران تبریک می‌گویم که با کمترین پشتوانه توانست این افتخار را در عرصه جهانی رقم بزند. ما روی فراخوان هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی خیلی کار کرده‌ایم و امروز نهم اسفندماه این فراخوان منتشر شد. هنرمندان سه‌ماه برای ثبت نام و ارائه آثارشان فرصت دارند. زمان ثبت نام پنجم تا ۲۵ خردادماه در نظر گرفته شده است. در این سه‌ماه برپایی همایش‌هایی با تم دوسالانه و مسائل دیگر به روند ثبت نام و شرکت در بی‌ینال کمک می‌کند. امسال در دوسالانه همه هنرمندان باید روی تم کار کنند و بخش آزاد نداریم.»
او درباره شرایط حضور در دوسالانه گفت: «هنرمندان باید حداقل یکی از این موارد را برای ثبت نام و شرکت در دوسالانه داشته باشند؛ سابقه برگزاری حداقل یک نمایشگاه انفرادی در حوزه مجسمه‌سازی یا هنر چند رسانه‌ای طی پنج سال اخیر، کسب جایزه تقدیر از جشنواره‌ها یا دوسالانه‌های داخلی یا بین‌المللی، شرکت در حداقل دو دوسالانه ملی یا بین‌المللی مجسمه‌سازی و فارغ‌التحصیلی در رشته مجسمه‌سازی یا عضویت انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز ایران.»
لاهوتی همچنین بیان کرد: «اسامی هنرمندان راه‌یافته پنجم تیرماه ۱۳۹۶ اعلام می‌شود. همچنین به هنرمندان دو ماه فرصت داده می‌شود تا اگر آثارشان را به‌صورت ماکت ارائه کرده‌اند، برای اجرای آن اقدام کنند. روزهای چهارم، پنجم و ششم شهریورماه زمان تحویل آثار است و هنرمندان شش روز فرصت دارند کار چیدمان آثارشان را انجام دهند. برگزارکنندگان تا آخرین لحظه کارها را رصد می‌کنند تا اگر هر کدام از آن‌ها استحکام لازم را نداشت و ارائه آن ضعیف بود، در هر مرحله‌ای آن اثر را حذف کنند.»
دبیر اجرایی هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی افزود: «افتتاحیه هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی ۱۴ شهریور خواهد بود و مراسم اختتامیه ۲۰ مهرماه برگزار می‌شود. البته نمایشگاه آثار تا ۳۰ مهرماه ادامه دارد.»
بی‌ینال یک دبیرخانه دائمی می‌خواهد
در ادامه این نشست، نگار نادری‌پور رئیس هیئت مدیره انجمن مجسمه‌سازان اظهار کرد: «تقارن اسکار آقای فرهادی و برگزاری این نشست را به فال نیک می‌گیریم. در دنیایی که به نظر می‌رسد سیاست به بن‌بست رسیده هنر آشتی‌دهنده و راهگشاست. بی‌ینال‌ها فرصت مناسبی برای منطق گفت‌وگو در قالب دستاوردهای هنری هستند. اولین بی‌ینال هنری ایران در سال ۱۳۳۷ برگزار شد و از آن زمان این رویداد سال‌هاست با چالش و بی‌نظمی روبه‌رو بوده است. انجمن‌ها به‌عنوان برگزارکننده با مشکلات زیادی از جمله بودجه، مکان و نحوه مشارکت با متولیان هنر مواجه بوده‌اند. در مملکتی که همه چیز دچار تغییر و تحول است، یک دبیرخانه دائمی باعث می‌شود برگزاری این رویدادها با تغییر و تحول‌های مدیریتی دستخوش تغییر نشوند. انجمن مجسمه‌سازان برگزاری بی‌ینال را حق طبیعی و بدیهی خود می‌داند و نه یک امتیاز. دبیرخانه‌ای که اکنون کارش را آغاز کرده، قرار است فعالیت خود را تعطیل نکند و برای دوسالانه بعد هم آن را ادامه دهد. ما با دوستان در مرکز تجسمی به تفاهم رسیدیم که یک دبیرخانه دائمی برای این رویداد وجود داشته باشد.»
او گفت: «هیئت مدیره انجمن در این بی‌ینال معطوف به هنر پیش‌رو هستند و شورای سیاست‌گذاری با همین رویکرد انتخاب شده است. این بی‌ینال فضایی برای ظهور آثاری است که در فضای شهری و گالری‌ها امکان حضور کمتری دارند. ریما اسلام مسلک، محمد پرویزی، هلیا دارابی، کامبیز صبری و محمود محرومی شورای انتخاب آثار این دوسالانه هستند.»
نادری‌پور همچنین اضافه کرد: «بحث کپی آثار، بحث داغ تمام مجامع هنری است. با این حال این آسیب فقط مختص جامعه هنری نیست. در جامعه‌ای که آفت عافیت‌طلبی گریبان‌گیر اعضای آن است، این آسیب در بخش هنری هم بروز پیدا می‌کند.»
هلیا دارابی دبیر همایش‌های هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی نیز در این نشست گفت: «بیانیه اصغر فرهادی در مراسم اسکار بیشتر از خود فیلم تأثیرگذار بود، چون مثالی از قدرت نوشتار است. در همین راستا ما هم سعی می‌کنیم رویدادی داشته باشیم که به تولید متن و اندیشه بپردازد. همایش‌های دوسالانه با هدف گسترش افق‌های اندیشگی و تبیین درون‌مایه و تم دوسالانه و طرح مسائل نظری مهم در حوزه مجسمه‌سازی طراحی شده‌اند. از زمان انتشار فراخوان تا برگزاری دوسالانه، هنرمندان سه ماه فرصت دارند به فکر کردن و ایده‌پردازی مشغول باشند. در همین راستا همایش در کنار دوسالانه قرار می‌گیرد و به‌طور مداوم نشست‌هایی را برای پویایی فضای هنری و کمک به روند فکری خلق آثار برگزار می‌کند.»
او ادامه داد: «این همایش‌ها در سه حیطه آموزشی، پژوهشی و تعاملی، تبادل نظر برگزار می‌شود. در بخش آموزشی پنج درس‌گفتار رایگان توسط استادان معتبر نظریه هنر مجسمه‌سازی ارائه می‌شود. در بخش پژوهشی مقالات علمی و تخصصی داریم و در بخش تعاملی نشست‌های ماهانه‌ای با حضور هنرمندان برگزار می‌شود.»
دارابی همچنین به توضیح تم دوسالانه که با عنوان «وضعیت» معرفی شده است، پرداخت و گفت: «وضعیتی که هنرمند ایرانی در آن قرار گرفته، پیوندی مستقیم با تسلسل اندیشه غربی ندارد. از سوی دیگر خاطره قومی هنرمند ایرانی رنگ باخته و پیوند او با سنن تصویری زادگاهش تا حد زیادی گسیخته است. هنرمند معاصر در قلمرو هنر، تفسیرگر چنین وضعیتی است. او درپی یافتن راهی برای گفت‌وگوی ثمربخش با گذشته خود و نیز دیگر فرهنگ‌هاست. دورنمای تم «وضعیت» این است که هنرمند امروزی چگونه می‌تواند با نگاه نقادانه و ژرفانگر رشته‌ای را بازیابد که تجربه امروزش را به گذشته و در عین حال به جهان چندپاره معاصر گره بزند.»
او افزود: «تم این دوسالانه پیشنهاد محمد پرویز بود که درباره تبیین آن، جلسه‌ای ۱۴ اسفندماه ساعت ۱۶ در موزه هنرهای معاصر برگزار می‌شود.»
58243