اهم سخنان ظریف در گفتگو با روزنامۀ ایران بدین شرح است:
- برجام باید موانعی را از سر راه برنامه اقتصادی ایران برمیداشت، تهدیدهایی را رفع میکرد و برنامه هستهای ایران را از برنامهای که از نظر شورای امنیت ممنوع بود، به برنامهای پذیرفته شده تبدیل میکرد. در حوزه مسائل هستهای این کار را به شکل کامل انجام داد، یعنی نه تنها پروندههای اتهامات علیه ایران بسته شد بلکه ما امروز جزو معدود کشورهایی هستیم که در غنیسازی هیچ محدودیتی نداریم.
-تهدیدهایی که علیه ایران بوده رفع شده، این به معنی پایان خصومتها نیست بلکه تهدیدهایی که با استفاده از بهانه هستهای علیه ایران وجود داشت به طور کامل کنار رفتهاند.
-در حوزه موانع اقتصادی نیز اصلیترین مسائل کنار رفتهاند. نفت ما به فروش میرسد، پول به کشور وارد میشود، بعضی بانکها هنوز با ما همکاری نمیکنند که این به دیگر مسائل مربوط میشود و برجام عملکرد خود را در این حوزه با موفقیت به ثبت رسانده است.
- امریکاییها برای آنکه ما به تمام ظرفیتهای برجام نرسیم همه گونه بدعهدی کردند. ولی این به معنای آن نیست که برجام توافق موفقی نبوده. در اکثر حوزهها به تمام خواستههای خود رسیدهایم و در بعضی حوزهها به بخشی از خواستههای خود دست یافتهایم.
-این به معنای آن نیست که امریکا حسن نیت داشته یا لطفی به ما کرده، بلکه این دستاوردها با حضور مردم در انتخابات و پیشرفتهای علمی کشور ممکن شده است و از اینرو آنها ناگزیر شدند پای میز مذاکره بیایند و حقوق ما را به رسمیت بشناسند. البته خصومتهای آنها در دیگر حوزهها هنوز به جای خود باقی است و تمام تلاش خود را در آن بخشها به کار میبندند.
- افراد جدیدی به تحریمهای گذشته اضافه کردند، که اگر مرتبط با مسائل هستهای باشد نقض برجام است و اگر نه، با وجود آنکه غیرقانونی است و ما به صراحت با آنها مخالفیم، وارد حوزه برجام نمیشود چون ما پیرامون دیگر مسائل با امریکا مذاکرهای نداشتیم.
-تحریمهایی که برجام برداشته، برنگشته است.
- فضای روانی در چندین سال گذشته علیه اقتصاد ایران ایجاد شد که شکستن آن دشوار و زمانبر است.
- بانکهای اروپایی در طول سالهای تحریم تعهداتی به امریکا دادهاند که هنوز پابرجاست.
- ما شکایت کردیم از اقدام امریکا اما اینکه این مسأله به معنی تقابل و خروج از توافق باشد، اتفاق نیفتاده است.
- گزینه خروج بر اساس متن توافق روی میز قرار دارد، یعنی این خبر و اتفاق جدیدی نیست. در ماده 36 توافق و در قطعنامه شورای امنیت هم به ایران این امکان داده شده و بهعنوان حق ما به رسمیت شناخته شده است.
-برجام بر اساس بیاعتمادی متقابل نوشته شده نه بر اساس اعتماد متقابل و در هرجمله از برجام این بیاعتمادی به چشم میخورد. ما تحت هدایت رهبری نظام همواره به امریکا بیاعتماد بودیم و این موضوع را در برجام نهادینه کردیم.
- گزینههای دیگری نیز مطرح است که اروپاییها هم در آن سهیم هستند. ایران باید تصمیم بگیرد که آیا ماندن در برجام منافعش را تضمین میکند یا خروج از آن. اروپاییها نیز از برجام منافع دارند و از اینرو نمیخواهند فضایی به وجود بیاید که امریکا برای آنها تصمیم بگیرد و همین رویکرد نیز بخوبی خود را در طول ماههای گذشته نشان داده و تداوم دارد.
- ما همواره گفتهایم که همه قصورها و اشکالات بر گردن ماست. هیچ کس در این موضوع تردیدی ندارد و رهبری ما را هدایت میکردند و ما مدیون این هدایت هستیم. ما گزارشهای ریز کار را خدمت رهبری انقلاب ارائه میکردیم، ایشان هرجا مصلحت میدیدند وارد جزئیات میشدند و هر جا مصلحت میدیدند به هدایت کلی اکتفا میکردند. ایشان نیز فرمودهاند که ما خدمت ایشان گزارشها را ارائه کردهایم.
-ما تمام تلاش خود را کردهایم و هر جا اشکالی وارد است، از ماست. امروز مخالفان به جای ادامه ادعاها باید پاسخگوی پیشبینیهای سراپا اشتباه خود باشند. باید بگویند که وقتی از هواپیمای کاغذی بر آسمان انتخابات صحبت میکردند چرا همه پیشبینیهایشان غلط در آمد.
- ما به برجام افتخار میکنیم و آن را دستاورد بزرگی برای نظام میدانیم و لذا نیازی نداریم مسئولیت این دستاورد را از خود دور کنیم.
-به همین لایحه جدید مجلس امریکا نگاه کنید. برجام دست کنگره امریکا را برای تحریم علیه ایران تا آنجا بسته است که حتی وقتی میخواهند تحریمهای شدید علیه ایران وضع کنند مجبور میشوند تحریمهای گذشته را تجمیع کنند.
- هیچ مشکلی با همسایگان خود نداریم بلکه بعضی از کشورهای همسایه ما هستند که مشکلات ذاتی در داخل جوامع خود دارند و تلاش میکنند با دشمنسازی از ایران این مشکلات را فرافکنی کنند.
- اوباما دست این کشورها را خوانده بود و میگفت باید از فرافکنی خودداری کنید. مشکلات شما به ایران ربطی ندارد. ما معتقدیم امنیت در کشورهای همسایه ما، امنیت کشور ماست و اگر ناامنی به وجود بیاید برای ما نیز هزینه ساز است.
- امریکاییها مشکل اصلی یعنی ناتوانی دولتهای منطقه در برآوردن نیازهای مردم خود را میفهمند و امیدواریم که درک کنند این منطقه نیاز به درگیری و جدال جدید ندارد. آنها در سوریه دیدند که بهترین دفاع در مقابل داعش، مقاومت مردم بود و همین روند میتواند در سایر حوزهها نیز در نظر گرفته شود.
2352311