دیروز و پس از گذشت ٥روز از حادثه واژگونی اتوبوس حامل دانشآموزان هرمزگانی که هفت دانشآموز، یک مربی و کمکراننده را به دیار باقی فرستاد و ۳۲نفر را هم راهی بیمارستان کرد. گزارش اولیه گروه کارشناسی وزارت آموزشوپرورش منتشر شد؛ گزارشی که راننده را عامل اصلی این سانحه میداند، هرچند به موارد دیگری همچون نبود اردوگاه مناسب در بندرعباس هم برای اسکان شبانه دانشآموزان و در نتیجه اجبار به انجام سفر در شب اشاره میکند.
راننده همچنان در بازداشت است
در این گزارش که در ۲۰ بند به توضیح اردو و همچنین عوامل سانحه میپردازد، با تأکید بر اینکه گزارشهای تفصیلی بعدی این تیم، پس از هماهنگی با سایر نهادهای مسئول منتشر خواهد شد، درباره علت حادثه آمده است: «متأسفانه در اثر واژگونی یک دستگاه اتوبوس هفتنفر از دانشآموزان معصوم و یکنفر از مربیان فداکار، جان خود را از دست دادند. گزارش مصاحبههای دانشآموزان و مربی که از حادثه، جان سالم به دربردهاند، نشان میدهد که رانندهای که از حوالی ساعت ٢٣:٠٠ پشت فرمان بوده، با وجود آنکه به علت خستگی موظف بوده جای خود را به راننده دیگر بدهد، متاسفانه بر جابهجانشدن و ادامه رانندگی اصرار داشته است؛ به شهادت دانشآموزان و دیگر همکاران حاضر. سرکار خانم فراحی(ره) سرپرست فقید اتوبوس، چندینبار به راننده تذکر داده که خسته هستید و لطفا با راننده دیگر جابهجا بشوید؛ حتی یکبار گفته؛ کنار جاده توقف کنید و چون خسته هستید، استراحت کنید اما راننده خاطی حرفشنوی نکرده که متاسفانه نهایتا منجر به سانحه شده است.»
بازداشت راننده و اعلام بررسیهای اولیه کارشناسان پلیس هم موارد مطرحشده در بند ۱۱ این گزارش است: «براساس گزارش بررسیهای اولیه کارشناسان پلیسراه و وزارت راه، مقصر اصلی حادثه، راننده بوده که درحال حاضر در بازداشت است. برهمین اساس، وی در اظهارات خود اعلام کرده که در مواجهه با خودرویی که از مقابل به سمت اتوبوس میآمده، تغییر جهت ناگهانی داده که منجر به برخورد اتوبوس با لبه پل و ترکیدگی لاستیک جلو شده و متعاقب آن، کنترل اتوبوس از دست راننده خارج و پس از طی حدود ١٠٠متر به پهلوی راست واژگون میشود.»
اما در روزهای گذشته بسیاری از کارشناسان از لزوم توجه جدی به آمار سوانح جادهای در ایران سخن گفتند و همزمان به سه عامل، راننده و رانندگی، جادهها و همچنین وسایل نقلیه بهعنوان عوامل سوانح رانندگی اشاره کردند که به نظر میآید این گزارش مقصر اصلی را راننده میداند. در ادامه بند ۱۱ گزارش گروه کارشناسی وزارت آموزشوپرورش درباره جاده آمده است: «بررسیها درخصوص جاده موردنظر، بیانگر آن است که مقطع راه مستقیم و علایم و خطکشیها مناسب بوده و سرعت اتوبوس هم ٨٦کیلومتر بر ساعت بوده است، ولی شواهد موجود نشان از خوابآلودگی راننده و انحراف تدریجی از مسیر دارد و نه انحراف ناگهانی.»
بند ۱۲ این گزارش هم به نحوه انتخاب وسیله نقلیه و یکی از موارد مورد انتقاد روزهای گذشته یعنی حرکت اتوبوس در شب پرداخته است: «در خصوص انتخاب وسیله نقلیه و راننده نیز با اعتماد به نهادها و دستگاههای مسئول در این امر براساس مدارک و مستندات قانونی نسبت به عقد قرارداد با شرکت مسافربری انتخاب وسیله نقلیه اقدام شده و با توجه به عدم ممنوعیت حرکت در شب، برنامهریزی زمان حرکت ساعت ٢٣:٠٠ تنظیم شد تا پس از طی مسیر بعد از حدود ٨ساعت، حوالی ساعت ٧ صبح به محل اردوگاه شهید دستغیب شیراز وارد شوند که متاسفانه با این حادثه دلخراش این سفر ناتمام ماند. هرچند با توجه به اینکه تا ساعت ١٦:٠٠ فرصت حضور و پذیرش وجود داشته و مقدور بود که ساعت حرکت به ساعات روشن روز موکول شود ولی با اتکا به تجربیات و سفرهای مشابه قبلی اینطور عمل نشده است. لازم به ذکر است که مسیر بندرعباس- شیراز فاقد مسیر ریلی است و تماما شیب مثبت دارد. لذا اتوبوسهای این مسیر، روزها از شیراز به سمت بندرعباس میآیند و شبها بالعکس، چراکه در طول روز نیاز به استفاده از کولرگازی است و موتور خودرو کشش لازم برای همزمانی استفاده از کولر و حرکت سربالا را ندارد.»
بررسی دیگر موارد این سانحه و گزارش از رسیدگی به مصدومان و اسکان خانواده آنها در استان فارس، بخشهای دیگری از گزارش اولیه وزارت آموزشوپرورش است تا درنهایت به آخرین بند گزارش یعنی جمعبندی برسید: «بررسیهای اولیه حاکی از آن است که: شغل اصلی راننده خاطی، آهنگری است و بعضا به رانندگی اشتغال دارد. نبستن کمربند ایمنی توسط دانشآموزان، به سفارش راننده بوده است، هرچند هم مربی مرحومه و هم مربی مصدوم به بچهها سفارش کردهاند که کمربند خود را ببندید؛ ولی راننده گفته نیازی نیست، هر زمان به پلیسراه نزدیک شدیم، خودم به شما اعلام میکنم که کمربندتان را ببندید! حرکت در شب ضروری نبوده بلکه یک امکان بوده که با توجه به گرمای روز و شیب مثبت مسیر، تصمیم به حرکت در شب اتخاذ شده است. متاسفانه مکان مناسبی (اردوگاه) برای اسکان شبانه دانشآموزان تجمع کرده در بندرعباس که از شهرستانهای اطراف آمده بودند، وجود ندارد و لذا ناچار شدهاند که شبانه حرکت کنند.»
بطحایی: دانشآموزان هرمزگانی و خانوادههایشان فراموش نمیشوند.
وزیر آموزشوپرورش که در روز حادثه به داراب سفر کرد و پس از آن هم تلاش کرد این حادثه را بهطور جدی پیگیری کند، دیروز و در حاشیه جلسه هیأت دولت از فراموشنشدن دانشآموزان هرمزگانی و خانواده آنها سخن گفت. «محمد بطحایی» در جمع خبرنگاران و در پاسخ به سوالی درباره دانشآموزان آسیبدیده هرمزگانی گفت: «دانشآموزان عزیز هرمزگانی و خانوادههایشان فراموش نمیشوند. اقدامات مربوط به آنها به بخشهای مختلفی ارتباط دارد که وظایف بین دستگاههای مختلف تقسیم شده است.» علاوه براین، بطحایی درباره آخرین وضع آسیبدیدههای این حادثه در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «با دعای همه شما، يكي از دانشآموزان عزيزم و مربياش كه احتمال قطع نخاعشان زياد بود، به درمان جواب دادند و پزشكان خطر ضايعه نخاعي را رفع كردند.»
قطع نخاع شدن دو نفر از سرنشینان منتفی شد؛ مصدومان به درمان پاسخ دادند
آخرین گزارش از وضع سلامت دانشآموزان حادثه واژگونی اتوبوس در داراب، از مرخصشدن تمام دانشآموزان مصدوم به جز هشت نفر حکایت دارد. براساس اعلام قائممقام سازمان دانشآموزی، دو نفر از سرنشینان اتوبوس که نزدیک به ضایعه نخاعی بودند، به درمان پاسخ دادند و دیگر قطع نخاع نمیشوند. محمود علیگو در توضیح بیشتر به ایسنا گفت: «این سرنشینان یک دانشآموز و یک مربی بودند که قطع نخاعشان منتفی است، البته متاسفانه یکی از دانشآموزان یک دست و یک پایش را از دست داده که مراحل جراحیاش درحال تمامشدن است و از آیسییو به بخش منتقل شده است.» براساس اعلام این مسئول در سازمان دانشآموزی، یکی دیگر از دانشآموزان دست راستش را از دست داده که اکنون در بخش بیمارستان بستری است. دانشآموز دیگری هم که از ناحیه لگن دچار مشکل شده، تحت درمان قرار دارد.
علیگو ادامه داد: «یکی دیگر از دختران از ناحیه کتف دچار سانحه شده بود که رو به بهبود است. یکی دیگر از دانشآموزان دچار شکستگی استخوان در ناحیه صورت شده که هفته آینده تحت عمل جراحی قرار میگیرد. دانشآموزی هم که چند روز پیش از داراب به شیراز منتقل شد بستری است و مشکل خاصی ندارد.» بهگفته او، درحال حاضر هشت دانشآموز در بیمارستان بستری هستند و مابقی مرخص شدهاند.
او درباره وضع پرداخت خسارت و دیه این دانشآموزان هم گفت: «سه نوع بیمه داریم؛ بیمه حوادث که یک دانشآموز مادامی که در مدرسه مشغول تحصیل است تحت پوشش آن قرار دارد که مسئولیت آن با «بیمه معلم» است. نوع دوم بیمه شخص ثالث اتوبوس است که برعهده «بیمه دانا» است. نوع سوم هم مربوط به اردوگاههاست و اگر دانشآموزی در اردوگاه دچار حادثه شود میتواند از آن استفاده کند.» او تأکید کرد: «بیمه دانا قرار است تمام خسارات را بپردازد که چند روز پیش اعلام کردند توان پرداخت خسارات را دارند و آن را انجام خواهند داد.» براساس اعلام قائممقام سازمان دانشآموزی، دفتر تعاون استان موظف است بهسرعت طرح شکایات را با کمک خانوادهها انجام دهد. خانوادهها باید به دفتر تعاون اداره آموزشوپرورش استان مراجعه و شکایت خود را تنظیم کنند.
47238