هرام صناعی در گفتگو با مهربا اعلام این خبر گفت: در پی فعال شدن مجدد کانون گرد و غبار در شمال عراق و وجود جریانات غربی هم اکنون استانهای غربی کشور نظیر کردستان، کرمانشاه، ایلام و خوزستان درگیر این پدیده هستند. او افزود: به دلیل حجم بالای پدیده گرد و غبار ادارات استانهای ایلام و کرمانشاه امروز تعطیل شدند.
صناعی تصریح کرد: این پدیده از روز گذشته (چهارشنبه) شهر بغداد در عراق را در بر گرفته و از بعدازظهر امروز نیز با توجه به مسیر حرکت غرب به شرق آن به سمت تهران آمد.
رئیس سازمان هواشناسی کشور با بیان این پدیده گرد و غبار تا عصر فردا جمعه در تهران ادامه دارد گفت: از میزان غلظت این پدیده از عصر فردا به تدریج کاسته می‌شود.
به گفته معاون وزیر راه و ترابری این پدیده از بعد از ظهر فردا با گذر از تهران استانهای شرقی کشور را در بر می‌گیرد اما به تدریج از غلظت آن کاسته می‌شود.
صناعی همچنین از فعال شدن کانون گرد و غبار دیگری در شمال عراق خبر داد و گفت: با فعال شدن این کانون بحرانی باید مجدداً در هفته آینده منتظر ورود این پدیده به کشور باشیم.
به گفته رئیس سازمان هواشناسی تیر و مرداد تابستان سال جدید اوج فعالیت پدیده گرد و غبار در کشور است به طوری که ورود این پدیده طی روزهای آینده به کشور از هم اکنون قابل پیش‌بینی است.
پاسخگو کیست؟
مرداد سال گذشته که ریزگردها آسمان بخش مهمی از شهرهای کشور را فراگرفت، بسیاری از شهروندان دچار مشکلات تنفسی و خونی حاد شدند. هر چند وزارت بهداشت و اورژانس تهران از ارائه آمار تلفات و مرگ‌و‌میر احتمالی آن روزهای آلوده خودداری کردند، ولی جامعه پزشکی این تلفات را بالا می‌داند.
آنچه در این میان، شهروندان تهرانی را بیشتر از گرد و خاک آزار می‌دهد، شانه خالی کردن رؤسای نهادهای مسئول در این زمینه و تلاش آنها برای انداختن مسئولیت این وضع به گردن رقبای سیاسی‌شان است.
علی‌محمد نوریان معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست انگشت اتهام را به سمت وزارت نفت و وزارت کشاورزی نشانه می‌رود: «سازمان جنگل‌ها و مراتع با اعتبار 47 میلیارد تومانی که از وزارت نفت دریافت کرده در طول پنج سال موظف شده است تا از طریق کاشت درخت و مالچپاشی، منابع داخلی گرد و غبار را مهار کند.»
منشأ ریزگردها کجاست؟
این اولین بار نیست که مسئولان در مورد گرد و غبار موجود در هوای تهران و دیگر شهرها هشدار می دهند. در چند سال گذشته تلاش زیادی از سوی مسئولان برای شناخت ریشه این گرد و غبارها صورت گرفته است. برخی دستگاه‌های دولتی تلاش می‌کنند منشأ ریزگردها را کشورهای خارجی همسایه قلمداد کنند در حالی که بخشی از این ریزگردها، از داخل کشور نشأت می‌گیرند.
بر اساس گزارش‌های رسمی دولتی، گرد و غباری که در غرب و مناطق دیگری از ایران، از جمله پایتخت دیده می‌شود، از کشورهایی مانند عراق و عربستان منشأ گرفته است. هر‌چند نابودی تالاب‌های منطقه در این موضوع بی‌تأثیر نیست ولی نباید از عوارض مرگ تالاب‌های ایرانی غفلت کرد. خاک خشک به جای‌مانده از تالاب‌های کشور، به ماشین تولید ریزگردها تبدیل شده‌اند، حال آنکه می‌توانستند نقش بازدارنده داشته باشند.
مونا حمزه‌پور استاد بوم‌شناسی تالابها در دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند در مورد اهمیت حفظ تالابها می‌گوید: «یکی از کارکرد تالابها، وجود نیزارها و پوشش گیاهی اطراف آن است که حالت ضربه‌گیر در برابر باد، توفان و عواملی مثل ریزگردها و هوای آلوده را به وجود می‌آورد. نه تنها تالاب هورالعظیم که برخی از تالاب‌های اساسی در کشور در حال از بین رفتن هست که به این شکل حالت ضد باد و ضربه‌گیری آنها در برابر وزش باد و توفان از دست می‌رود.»
مالچپاشی و کاشتن انواع ویژه‌ای از گیاهان و درختان در مبدأ ایجاد توفانهای شنی، دو راهکاری است که در مقابله با وزش این توفان‌ها به کار گرفته می‌شود.
حمزه‌پور به ضرورت مالچپاشی و توافق ایران با کشورهای همسایه اشاره می‌کند و در توضیح علت توفانهای مکرر گرد و غبار می‌گوید: «ظاهراً دو سالی است که این قضیه صورت نمی‌گیرد، به خاطر اختلافات موجود بین کشورها. ایران از کشورهای دیگر خواسته که آنها هم مبلغی را برای مالچپاشی تقبل کنند، ولی ظاهراً آنها چون در معرض پیامدها قرار نمی‌گیرند، تن به این کار ندادند و این قضیه متوقف شده است.»